Ruch w fotografii Mariana Curzydło

Autor: Marta Majewska

18 Listopad 2002
Artykuł na: 9-16 minut
MFK. W ramach festiwalu "Miesiąc Fotografii w Krakowie" prezentowana jest wystawa eksperymentalnych fotografii autorstwa Mariana Curzydło. Prace są przykładem nietypowego wykorzystania ruchu w fotografii.

Z katalogu wystawy. Tekst: Maria Anna Potocka

W początkach fotografii, kiedy długi czas naświetlania wymagał bezruchu, ruch był wrogiem poprawnie wykonanej fotografii i poskramiano go na różne sposoby.

Lęk przed ruchem zmienił się w pewnym momencie w wyzwanie: postanowiono zmusić medium fotograficzne tak świetnie radzące sobie z obrazem statycznym również do rejestracji ruchu. Na początku eksperymenty te, mające służyć zrozumieniu motoryki człowieka, miały charakter naukowy. Muybridge i Marey, aby "złapać" ruch budowali specjalne urządzenia, które "odpalały" aparaty jeden po drugim, uzyskując poruszające serie zdjęć, prezentujących poszczególne fazy ruchu. Mimo założeń badawczych w historii fotografii eksperymenty te uzyskały pełny status artystyczny.

fot. Marian Curzydło

Inna idea ruchu pojawia się w stroboskopowej fotografii Eliota Elisofona, Marcel Duchamp schodzący po schodach, w której fazy ruchu nachodzą na siebie, przenosząc swoim zwielokrotnionym bezruchem energię ruchu.

Pojawienie się filmu zmusiło fotografię do zastawiania pułapek na ruch trochę w innych rejonach. Wykorzystywano nieostrość, której przyczyną mógł być ruch, wprowadzano sugestywne zniekształcenia, sugerujące ruch, jak chociażby Andre Kertesz w serii swoich dystorsji.

Eksperymenty z ruchem, analizy, zależności pomiędzy ruchem a urządzeniem rejestrującym pojawiają się na szerszą skalę w latach 70-tych, kiedy sztuka otwarcie przerabiała lekcję z analizy mediów. Wojciech Bruszewski wykonał fotografię dźwięku, utrwalając obraz wibracji przebiegających w czasie. Wykonał również pracę z aparatem Horyzont, posiadającym ruchomy obiektyw i tym samym odmienną "osobowość" rejestrującą, która inaczej reagowała na ruch.

Tych eksperymentów w historii fotografii można znaleźć znacznie więcej. Nie jest tutaj istotne opisanie ich wszystkich, ważna jest jedynie podstawowa konkluzja, która z tego typu praktyk wynika.

fot. Marian Curzydło

Ponieważ ruch jest niezgodny z istotą fotografii, której "powołaniem" jest nieruchome utrwalenie "punktu zdarzenia", więc pojawienie się ruchu na terenie fotografii wymaga zbudowania lub przystosowania specjalnego urządzenia, wymaga aparatu-pułapki, który potrafi zmieniać ruch w bezruch, który daje wyobrażenie o ruchu i pozwala wczuć się w jego istotę. Zawsze kiedy pojawia się jakieś nowe urządzenie rejestrujące obraz można spodziewać się eksperymentu o charakterze artystycznym, eksperymentu dążącego do rozszerzenia granic dotychczasowych możliwości, eksperymentu czasami przekornego, dążącego do powołania możliwości paradoksalnych.

Więcej o procesie powstawania prac oraz o ich autorze w kolejnych częściach artykułu.

Skopiuj link
Komentarze
Więcej w kategorii: Wydarzenia
Pierwsza taka wystawa w Europie - nadchodzi Fotofestiwal 2025
Pierwsza taka wystawa w Europie - nadchodzi Fotofestiwal 2025
Premierowa wystawa Yorgosa Lanthimosa, projekty o amerykańskiej propagandzie i fikcji, otwarcie dla publiczności zabytkowego basenu YMCA - 24. Fotofestiwal ogłosił główne punkty...
18
Nadchodzi 3. edycja Festiwalu Fotoforma - PGE Narodowy ponownie stanie się polskim centrum filmu i fotografii
Nadchodzi 3. edycja Festiwalu Fotoforma - PGE Narodowy ponownie stanie się polskim centrum filmu i...
Już 16 i 17 października 2025 r. PGE Narodowy w Warszawie będzie gościł kolejną edycję Festiwalu Fotoforma. Przez dwa dni uczestnicy będą mogli czerpać inspirację, zdobywać wiedzę,...
7
Promocja na lampy GlareOne: kompletne zestawy LED w niższej cenie
Promocja na lampy GlareOne: kompletne zestawy LED w niższej cenie
Zestaw, który sprawdzi się w każdym domowym lub profesjonalnym studiu - GlareOne LED 220 lub 300 BiColor D ze statywem Air A-275 i softboxem 60×90 Easy Fold teraz do kupienia w atrakcyjnej...
2