Prawo a fotografia - o fotografowaniu architektury

Autor: Michal Grzegorczyk

26 Luty 2011

Artykuł na: 4-5 minut

Zapraszamy do lektury kolejnej części cyklu "Prawo a fotografia". Tym razem ekspert serwisu TwojePorady.pl odpowiada na pytanie o prawo do fotografowania architektury i późniejszego wykorzystania tych zdjęć. Zapraszamy do lektury.

Dziękujemy za uwagi, opinie i liczne maile na temat cyklu "Prawo a fotografia". Zgłoszone problemy prawne przekazaliśmy ekspertom z serwisu TwojePorady.pl. Odpowiedzi na najczęściej powtarzające się pytania będziemy publikować w kolejnych tygodniach. Oczywiście nadal możecie przesyłać nam opisy wątpliwych z prawnego punktu widzenia sytuacji - piszcie na adres kontakt@fotopolis.pl (dodając w tytule maila "porady prawne").

Lubię robić zdjęcia architektury. Czy mogę bez ograniczeń fotografować budynki i później ewentualnie wykorzystywać te zdjęcia komercyjnie?

Odpowiada Katarzyna Krupa, Kancelaria Prawna Spaczyński, Szczepaniak i Wspólnicy sp.k.: Biorąc pod uwagę obowiązujący stan prawny, różnorodność odpowiedzi uzależniona jest od sytuacji. Budynek będący realizacją projektu architektonicznego, a więc utworu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej jako: "Ustawa"), może bowiem znajdować się w różnych miejscach (prywatnych, publicznych, o specjalnym statusie np.: ze względów bezpieczeństwa czy ochrony przyrody), co będzie różnicowało sytuację prawną dopuszczalności jego fotografowania, a następnie możliwości wykorzystania i rozpowszechniania jego zdjęć. W celu przedstawienia kilku generalnych zasad rządzących przedmiotowym zagadnieniem dokonałam odróżnienia dopuszczalności i możliwości samego fotografowania od dopuszczalność i możliwości jego wykorzystywania i rozpowszechniania.

Sony A7 III - raty 20x0% (cena po cashbacku)

5 679 zł

Canon EOS R5 II - raty 20x0% + złoty pakiet 12 miesięcy Fotoforma Care

21 999 zł

Nikon Z6 III - raty 20x0% + 1500 zł voucher Fotoforma Care

12 989 zł

Sony A7 IV - raty 20x0% (cena po cashbacku)

9 099 zł

Canon EOS R6 Mark II - raty 20x0% (cena po cashbacku)

9 999 zł

Dopuszczalność fotografowania

Na wstępie należy zauważyć, że fotografowanie budynków może naruszać pewne dobra i uzasadnione interesy osób nimi dysponujących (przede wszystkich właściciela, ale także najemców oraz innych korzystających z budynków). Co do zasady fotograf, który przebywa w ogólnodostępnym miejscu publicznym, może w takim miejscu fotografować znajdujące się tam obiekty, o ile jego działanie nie powoduje utrudnień lub zagrożeń dla korzystania z takiego miejsca przez innych, samego miejsca lub znajdujących się w nim budynków. Inaczej jest w przypadku miejsc prywatnych, do których dostęp może zostać zabroniony lub ograniczone przez właściciela.

Rozpowszechnianie fotografii

Zgodnie z art. 33 pkt 1 Ustawy dozwolone jest rozpowszechnianie, a więc odtwarzanie dowolną techniką i udostępnianie publiczne, utworów wystawionych na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednak nie do tego samego użytku. Oznacza to, że np.: kamienica na rynku miasta może być utrwalona na zdjęciu i rozpowszechniona w celach komercyjnych np.: na kartkach pocztowych z widokiem na miasto. Niedopuszczalne jest jednak "kopiowanie" tych obiektów z tym samym przeznaczeniem. Zatem np.: interesująca kamienica nie może zostać na podstawie zrobionego zdjęcia odtworzona i postawiona jako kamienica w innym miejscu.

Sytuacje szczególne

Na zakończenie warto zwrócić uwagę na rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2003 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony, z którego wyprowadza się zakaz fotografowania przedmiotowych obiektów.