Światłodruk Broniszowski - powarsztatowa wystawa fotografii

Autor: Marta Sinior

8 Sierpień 2008

Artykuł na: 2-3 minuty

Do końca sierpnia w Galerii Orzesze prezentowane są prace uczestników "Ogólnopolskich Warsztatów Fotograficznych w Broniszowie". Na wystawie można zobaczyć fotografie wykonane niezwykle rzadką obecnie metodą światłodruku - techniki bezrastrowej pochodzącej z XIX wieku.

fot. Barbara Sarnowska-Panek, z wystawy "Światłodruk Broniszowski"

Światłodruk opracował francuski chemik i mechanik Alphonse Louis Poitevin (1819-1882) w 1855 r. Następnie ulepszył Joseph Albert (1825-1886) w Monachium w 1867 roku, oraz Jakub Husnik (1837-1916) w Pradze. Od 1875 r. stosowano ją jako technikę o wysokiej jakości druku w wielonakładowych wydawnictwach. W 1885 powstała pierwsza przemysłowa drukarnia światłodrukowa. Metoda ta była nazywana w Niemczech: albertotypie lub lichtdruck, w Anglii: collotype, we Francji: phototypie, a w Polsce: fototypia, collotypia lub albertotypia. Znane są też inne nazwy tej techniki: artotype, phototint, heliotype, hydrotype, photogelatin, ink photo, autogravure.

fot. Małgorzata Panek, z wystawy "Światłodruk Broniszowski"

Pierwsze ręcznie odbijane światłodruki w Polsce to wdane w 1868 i 1869 r. dwa albumy Teodora Szajnoka (1833-1894) "Album krasiczyńskie" i "Album żółkiewskie". Szajnok tej techniki uczył się w Monachium. W 1869 r. powstała w Warszawie spółka Karol Beyer (1818-1877) i Melecjusz Dutkiewicz (1836-1897), która prowadziła drukarnię światłodrukową. Za album "Album Kopernikowski" otrzymali order od cesarza Franciszka Józefa. Również tą metodą wydal swoje albumy krzemienieckie Michał Greim (1828-1911), Józef Zajączkowski (-) "Warownie zamków polskich", a Tyberiusz Chodźko (-) "Album widoków krajowych". Z powodu niewielkich nakładów są dzisiaj rzadkością. Światłodruk przeżywał swój rozkwit na przełomie XIX i XX wieku. Drukowane tą techniką zdjęcia wyróżniały się dobrym oddaniem półtonów i szczegółów i dlatego była ona stosowana także do reprodukcji dziel malarskich. Ze względu na wysokie koszty i pracochłonność przygotowania matrycy wytrzymującej nakład od 400 do 700 odbitek, została zastąpiona przez wysokonakładowe techniki, np. rotograwiurę. - tekst Paweł Janczaruk