![Nikon Nikkor Z 600 mm f/6.3 VR S - test praktyczny i zdjęcia przykładowe [RAW]](/i/images/8/5/2/d2FjPTMxN3gxLjUwMA==_src_227852-DY6A6732_nikon_600mm_f63_test-top.jpg)
Newsletter
Newsletter
"To był czas zapijania się wolnością na umór". Polska na przestrzeni lat w nowej książce Mariusza Foreckiego
Autor: Redakcja Fotopolis
Jacy byliśmy? Jak wyglądał nasz kraj, a jak żyje się teraz? „Mechanizm” to fotograficzna opowieść, dzięki której nie tylko możemy zobaczyć, ale także postarać się zrozumieć i docenić jak zmienił się nasz kraj w latach 1989-2019.
Wszystko dojrzewało powoli, wstydliwie, w cieniu brudnych bram domów. Czaiła się tam niepewność, czy cienki zwitek dolarów kupiony za roczną pensję, nie okaże się pociętą, komunistyczną gazetą i czy nie jest to prowokacja. Później - kilkudniowe stanie w kolejce po paszport i pierwsze wybory, nazwane trochę na wyrost „wolnymi“. I dworzec kolejowy, pachnący jeszcze brudnym wagonem drugiej klasy w nocnym pociągu relacji Szczecin-Przemyśl.
Polska na zdjęciach Foreckiego to tytułowy mechanizm. Autor nie ocenia, raczej jest dogłębnym obserwatorem rzeczywistości - tej szarej, zwykłej oraz tej „ważniejszej” - z pierwszych stron gazet. Ukazuje ją jednak nie wprost - jak zwykło się drukować ją w prasie. Sporo jest w Foreckim socjologa - dokumentalisty - dużo więcej niż fotoreportera. Opowieść zaczyna się w późnych latach osiemdziesiątych, szarość ulicy zamienia się w kolor nieprzewidywalnych lat dziewięćdziesiątych.
Radość ze zmian, ale też pogoń za twardym tu i teraz
fot. Mariusz Forecki, z książki "Mechanizm"
Wyobraźnia podpowiadała coraz to nowe pomysły na funkcjonowanie w nowym, rodzącym się systemie. Pan Marek, uprawiający fakirstwo, mógł wreszcie prezentować swoje umiejętności, gdzie tylko zapragnął. Pani Jadwiga, 56-letnia ekspedientka w sklepie z pasmanterią, mogła oddać się erotycznemu tańcu na rurze. Każdemu pozwalano handlować, czym chciał i gdzie chciał. Jon Som Szczepanek z Chorzowa mógł na swoim białym kontrabasie grać wszędzie, nie niepokojony przez nikogo. Do urzędu celnego ustawiały się długie kolejki początkujących biznesmenów, żeby oclić kolejny transport towarów z Zachodu. Prawdziwa wolność. Mocnym krokiem wchodzimy we współczesność - tę komercyjną, mobilną, cyfrową. Nie mamy wątpliwość, że to „nasze czasy w wersji instant”. No i to…
Piwo, wszędzie piwo. Prezes browaru motywuje pracowników: „Opowiadajcie o naszym piwie rodzinie, przyjaciołom, wszystkim. Musimy być największym producentem piwa w Europie”. Pada hasło: „Klient musi być zadowolony z naszej pracy, bo płaci naszą wypłatę”. Ruszają konkursy - kto ma największy piwny brzuszek, kto pierwszy wypije duży kufel piwa, zrobi pięć przysiadów, zakręci się dookoła i będzie stał prosto. Piwo to też najchętniej kupowany napój na odbywającym się w Kostrzynie nad Odrą, tuż przy granicy z Niemcami największym festiwalu rockowym w Europie środkowej. Odbywa się pod hasłem: Miłość Przyjaźń Muzyka i nawiązuje do legendarnego festiwalu Woodstock z 1969 roku.
fot. Mariusz Forecki, z książki "Mechanizm"
fot. Mariusz Forecki, z książki "Mechanizm"
Nowa rzeczywistość to jednak nie tylko popkultura i niepohamowana, momentami wręcz rubaszna radość ze zmian. To także praca i pogoń za twardym tu i teraz. Jak zauważa Piotr Gajdziński w życie wkradają się procedury, spychając w kąt legendarny polski bałagan, szumnie wówczas zwany „kreatywnością”. Ale ta „kreatywność” jakoś się wyzwala, wyziera z korporacyjnego sztywniactwa, „polonizując” - właściwiej byłoby powiedzieć „uśrodkowoeuropeizując” - zachodnie procedury.
Przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych to nie był czas smakowania ledwo odzyskanej wolności. To był czas zapijania się wolnością na umór, bo wdarła się ona w nas niespodziewanie, z siłą tsunami i aromatem lawendowych pól.
Tekst: Mariusz Forecki, Piotr Gajdziński, Adrian Wykrota
“Mechanizm” | Mariusz Forecki, Piotr Gajdziński
- zdjęcia: Mariusz Forecki
- design: Andrzej Dobosz
- teksty: Piotr Gajdziński, Mariusz Forecki
- wydawca: fundacja PIX.HOUSE / Mariusz Forecki
- nakład: 250 sztuk wersja podstawowa / 400 sztuk wersja autorska
- okładka: twarda
- język: polski / angielski
- rok wydania: 2019
Kiedy i gdzie?
Wernisaż wystawy i przedpremierowy pokaz książki odbędą się w piątek, 15 listopada 2019 roku, o godzinie 18:30 w galerii Pix.House, przy ul. Głogowskiej 35a w Poznaniu. Zdjęcie będzie można oglądać do 8 grudnia. Wstęp wolny.
7 grudnia 2019 roku odbędzie się także spotkanie autorskie z Mariuszem Foreckim i Piotrem Gajdzińskim, połączone z oprowadzeniem kuratorskim po wystawie.
fot. Mariusz Forecki, z książki "Mechanizm"
Sylwetki autorów
Mariusz Forecki - fotograf-dokumentalista. Intensywnie fotografuje w Polsce i na terenach byłego ZSRR. Autor książek z fotografią dokumentalną: “I Love Poland” (2009), “Kolekcja Wrzesińska” (2011), “W Pracy” (2011) i “Człowiek w ciemnych okularach” (2016). Ukończył Instytut Kreatywnej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w czeskiej Opavie. Laureat konkursów fotograficznych i autor wystaw. Uhonorowany m. innymi medalem Związku Polskich Artystów Fotografików i Nagrodą Artystyczną Miasta Poznania | fotografie i teksty.
Piotr Gajdziński - autor biografii Władysława Gomułki („Gomułka. Dyktatura ciemniaków”), Edwarda Gierka („Gierek. Człowiek z węgla”), Wojciecha Jaruzelskiego („Czerwony Ślepowron”). W maju 2019 roku ukazała się jego książka o Mateuszu Morawieckim pod tytułem „Delfin” | tekst wprowadzający.
Więcej informacji o wystawie znajdziecie na facebookowej stronie wydarzenia.
