„Kurz” - rozpad ZSRR w nowej książce Mariusza Foreckiego

Autor: Redakcja Fotopolis

13 Październik 2022
Artykuł na: 6-9 minut

"Wtedy nie zdawałem sobie sprawy, że jestem świadkiem wydarzeń, będących symbolami rozpadu państwa. Z kurzu, powstałego po tym upadku, wyłonił się obraz nowego w imperium zła, zagrażające światu opartemu na ideach humanizmu i prawie człowieka do wolności i szczęścia." - mówi o swojej nowej książce Mariusz Forecki.

Książka ukazuje się zaledwie kilka miesięcy po ataku Rosji na Ukrainę, który zamienił się w regularną wojnę ze wszystkimi jej okrutnymi elementami: chaotycznym, brutalnym bombardowaniem miast, używaniem zakazanej broni, torturowaniem i zabijaniem cywilów, gwałtami, grabieżą i największym kryzysem uchodźczym od zakończenia II wojny światowej w 1945 roku.

"Zebrałem fotografie z wielu moich podróży po byłym Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich — w końcowym stadium jego istnienia i w czasie kształtowania się nowego ładu społeczno-politycznego. Obserwowałem, jak byłe republiki, wchodzące wcześniej w skład ZSRR, odzyskiwały niepodległość. Widziałem narodziny nowych państw, walkę o tożsamość, powroty wysiedlonych narodów i wyjazdy w poszukiwaniu lepszego życia" - komentuje autor książki, Mariusz Forecki.

fot. Mariusz Forecki, z książki "Kurz"

"Wtedy nie zdawałem sobie sprawy, że jestem świadkiem wydarzeń, które okazały się symbolami rozpadu państwa, zbudowanego na tyranii i niewyobrażalnym cierpieniu ludzi. Z kurzu, powstałego po tym upadku, wyłonił się obraz nowego imperium, które za pomocą brutalnej propagandy i nowoczesnej socjotechniki, przekształciło się - pod pozorami demokracji - w imperium zła, zagrażające światu opartemu na ideach humanizmu i prawie człowieka do wolności i szczęścia".

fot. Mariusz Forecki, z książki "Kurz"

"Mariusz Forecki lubi podkreślać, że fotografował intuicyjnie, zdając się w dużej mierze na przypadek, że opowiadał obrazem z potrzeby chwili. Cały czas w głowie mam wspomnienia Mariusza o odwołanym locie z Moskwy i kilku dolarach, które zostały mu w kieszeni - starczyły jedynie na kilka puszek Coli w dalekim Afganistanie. Mam w głowie obraz niebieskich jeansów żołnierza pokrytych pyłem bunkra podczas obrony Groznego. Tam Forecki znalazł się również „szczęśliwym trafem". Czy aby na pewno? Mam wątpliwości." - pisze w tekście do książki Adrian Wykrota, koordynator publikacji i współzałożyciel galerii Pix.House.

"Kurz", Mariusz Forecki, 2022 / Pix.House

"Bez konkretnych cech, charakteryzujących dobrego dokumentalistę, fotoreportera czy dziennikarza, te zdjęcia by nie powstały. Losy tych ludzi i te miejsca nie zostałyby zapisane. Te cechy to romantyczna dusza, wrażliwość, odwaga i szalona konsekwencja w działaniu, która przekuwa się w chęć opowieści o świecie, o ludziach. Za tym wszystkim idzie jeszcze szczerość. Po pierwsze szczerość samego zapisu za pomocą fotografii, ale także szacunek przy późniejszym wykorzystaniu zdjęć i formowaniu finalnego przekazu. Wydaje mi się, że bierze się to nie tyle z chęci podbudowania własnego ego i zaistnienia w środowisku, ile przede wszystkim z potrzeby opowiadania."

"Czasy się jednak zmieniły, a sytuacja skomplikowała. Okazuje się, że pieczątki w paszporcie po dawnych podróżach mogą okazać się przeszkodą w dokumentowaniu - ktoś może potraktować nas jak intruza. Może okazać się, że granica została przesunięta i możemy nie mieć dostępu do dramatycznych scen, rozgrywających się w polsko-białoruskim lesie. Dokładnie ta sama sytuacja spotka nas, gdy zechcemy relacjonować współczesny konflikt. Zobaczymy tylko wybrane miejsca, będziemy podążać narzuconym szlakiem - nowoczesna wojna to również starcie medialne, równie brutalne, co typowe walki kinetyczne. Może okazać się również, że fotografie, które wykonamy, nie zostaną opublikowane lub zaprezentowane szerokiej publiczności, bo nie są poprawne politycznie, nie są wygodne lub nie spełniają z góry ustalonych założeń. Z drugiej strony media lub twórcy „contentu" mogą przemielić naszą pracę i wykorzystać ją w zupełnie innym celu niż byśmy tego chcieli. Przegramy z portalami społecznościowymi i relacjami live - one panują nad przekazem, wpływając na zjawisko spowszednienia informacji, przyzwyczajenia, a w konsekwencji znieczulenia na treści ważne."

fot. Mariusz Forecki, z książki "Kurz"

fot. Mariusz Forecki, z książki "Kurz"

"Pół biedy, gdy mamy doświadczenie i świadomość, gdy umiemy poruszać się w tym skomplikowanym świecie informacji i przekazu, gdy umiemy czytać obrazy. Co ma jednak zrobić przeciętny odbiorca mediów, kultury, nawet sztuki? Jak wyciągnie wnioski i zinterpretuje sytuację, gdy nie potrafi wyjść poza wizualność i odczytywać informacji oraz kontekstu użycia danej fotografii?"

"Gdzie więc rzeczony romantyzm i chęć szczerego opowiadania? Muszę Państwa zmartwić, gdy kurz opadnie, zostaje tylko konsekwencja dokumentalisty. Potem wszystko samo się ułoży, a obrazy jak te Foreckiego zostaną z nami i staną się przedmiotem analizy, świadkiem historii, szczerym i unikatowym zapisem czasu."

"Kurz" | Mariusz Forecki

  • Fotografie i edycja: Mariusz Forecki
  • Teksty: Mariusz Forecki, Piotr Oleksy, Adrian Wykrota
  • Redakcja i korekta: Iwona Torbicka 
  • Design: Andrzej Dobosz
  • Wydawnictwo: X.PRINT – FUNDACJA PIX.HOUSE
  • Liczba stron: 356
  • okładka: twarda
  • Język: polski / angielski / rosyjski
  • Cena: 190 zł

Premiera i spotkanie autorskie

Oficjalna premiera książki, połączona z wystawą odbędzie się w czwartek, 20 października 2022 roku, o godz. 18.00 w Galerii PIX.House, przy ul. Głogowskiej 35A w Poznaniu.

Z kolei tydzień później, 27 października, ZPAF Okręg Śląski organizuje spotkanie z autorem w ramach cyklu "Porozmawiajmy o...". Start o godz. 18.30 w Galerii Katowice, przy ul. Dąbrowskiego 2. Spotkanie poprowadzi Arkadiusz Ławryniec.

Więcej informacji na stronach pix.house i zpaf.katowice.pl

Skopiuj link
Komentarze
Więcej w kategorii: Publikacje
In Praise of Shadow - fotograficzna kraina cienia w książce Tomasza Kaweckiego
In Praise of Shadow - fotograficzna kraina cienia w książce Tomasza Kaweckiego
W swojej najnowszej książce Tomasz Kawecki schodzi do krainy cienia, by odkryć resztki pierwotnego świata, który nie został jeszcze zdominowany przez człowieka. Tytułowy projekt będzie...
7
Wystartowała 5. edycja BUP Book Award - wygraj publikację własnej książki fotograficznej
Wystartowała 5. edycja BUP Book Award - wygraj publikację własnej książki fotograficznej
Nie musisz mieć makiety ani nawet dokończonego projektu. Liczy się tylko to, co chcesz pokazać. Zgłoszenia do tegorocznej edycji BUP Book Award możecie nadsyłać do 12 maja. Zwycięzca...
26
Bezkoniec - pierwsza publikacja uczestników Szkoły Dokumentu Pix.House
Bezkoniec - pierwsza publikacja uczestników Szkoły Dokumentu Pix.House
Pix.House inauguruje sezon 2024 premierą książki „Bezkoniec”. Razem z towarzyszącą jej wystawą stanowi podsumowanie kilkuletniej pracy słuchaczy, którzy pracowali nad realizacją...
17
Powiązane artykuły
Wczytaj więcej (2)