World Press Photo 2023 rozstrzygnięte - zobaczcie zdjęcie, reportaż i projekty dokumentalne roku

Poznaliśmy zwycięzców największego konkursu fotografii prasowej na świecie. Zdjęciem roku wybrana została głośna fotografia Evgeniya Maloletki, ukazująca koszmar wojny w Ukrainie.

Autor: Maciej Luśtyk

19 Kwiecień 2023
Artykuł na: 9-16 minut

Za nami kolejna edycja konkursu World Press Photo. Podczas dzisiejszej gali finałowej jury ogłosiło czterech głównych zwycięzców konkursu, którzy nagrodzeni zostali w kategoriach: World Press Photo of the Year (Zdjęcie roku), World Press Photo Story of the Year (Reportaż roku), World Press Photo Long-term Project Award (Projekt długoterminowy) oraz World Press Photo Open Format Award (Projekt multimedialny).

Zwycięskie zdjęcia oraz projekty rywalizowały o podium ze ponad 60 tys. obrazów przesłanych przez 3752 fotografów z całego świata i zostały wybrane z grona finalistów, których nazwiska poznaliśmy już na początku kwietnia. Decyzja jury nieco poprawia nasze odczucia dotyczące konkursu. O ile galeria finałowa jako całość prezentowała się dość przeciętnie, ostatecznie wybrano z niej zdecydowanie najciekawsze projekty, w których nie brakuje interesujących zdjęć i którym towarzyszą ważne historie.

„Zdjęcia, które wybraliśmy, wskazują konkretny moment w czasie i służą jako źródło historyczne dla przyszłych pokoleń, które będą mogły spojrzeć wstecz i, miejmy nadzieję, wyciągnąć odpowiednie wnioski.” - komentuje przewodniczący jury  i fotoedytor New York Times Brent Lewis.

Zdjęcie Roku

Główną nagrodę w kategorii World Press Photo of the Year otrzymał ukraiński fotograf Evgeniy Maloletka za zdjęcie „Mariupol Maternity Hospital Airstrike”, które ukazuje skutki rosyjskiego bombardowania szpitalu położniczego w Mariupolu.

Iryna Kalinina (32), ranna ciężarna, jest wynoszona ze szpitala położniczego, który został uszkodzony podczas rosyjskiego nalotu na Mariupol na Ukrainie, 9 marca 2022 roku. Jej dziecko, nazwane Miron (od słowa oznaczającego "pokój"), urodziło się martwe, a pół godziny później zmarła również Iryna. fot. Evgeniy Maloletka

"Przyjechaliśmy do Mariupola zaledwie godzinę przed inwazją. Przez 20 dni mieszkaliśmy z ratownikami medycznymi w piwnicy szpitala, a w schronach ze zwykłymi obywatelami, starając się pokazać strach, z jakim żyli Ukraińcy.” - komentuje fotograf.

Jury uznało, że obraz ten oddaje absurd i grozę wojny. Jest dokładnym przedstawieniem wydarzeń z tego roku i dowodem na zbrodnie wojenne popełniane na ukraińskich cywilach przez siły rosyjskie. Dając obrazowi możliwość rozgłosu, jury ma nadzieję, że świat na chwilę się zatrzyma i zreflektuje nad niedopuszczalnymi realiami tej wojny i przyszłością Ukrainy.

Reportaż Roku

Nie mając środków na wyżywienie rodziny, rodzice Khalila Ahmada (15 lat) postanowili sprzedać jego nerkę za 3,5 tys. dolarów. Brak pracy i groźba śmierci głodowej doprowadziły do dramatycznego wzrostu nielegalnego handlu organami. Herat, Afganistan, 19 stycznia 2022 r. fot. Mads Nissen

Nagrodę w kategorii World Press Photo Story of the Year otrzymuje z kolei nagradzany już kilkukrotnie w konkursie WPP duński fotoreporter Mads Nissen, którego cykl „The Price of Peace in Afghanistan” ukazuje przejmujące skutki opuszczenia terytorium Afganistanu przez siły USA i oddanie władzy Talibom.

Kobiety i dzieci żebrzą o chleb przed piekarnią w centrum Kabulu, Afganistan, 14 stycznia 2022 r. fot. Mads Nissen

W sierpniu 2021 roku wycofanie sił amerykańskich i sojuszniczych z Afganistanu nakreśliło koniec 20-letnich prób budowania państwa demokratycznego. Siły talibów, podtrzymując rebelię w całym kraju, powróciły do władzy krótko po upadku państwa afgańskiego. W konsekwencji wstrzymana została wszelka pomoc międzynarodowa, a warte od 7 do 9 mld dolarów aktywa należące do państwa afgańskiego zostały zamrożone. Bez tego wsparcia i tak już krucha afgańska gospodarka skutecznie się załamała.

Islamskie wyznanie wiary "Nie ma Boga prócz Allaha, a Mahomet jest Jego posłańcem" pokrywa ścianę byłej ambasady USA w Kabulu w Afganistanie. fot. Mads Nissen

Silnie uzbrojony punkt kontrolny talibów pod Bamiyanem. Przez lata talibowie prowadzili walkę partyzancką z obcymi wojskami i armią afgańską, teraz muszą się strzec przed atakami Państwa Islamskiego. 12 stycznia 2022 r. fot. Mads Nissen

Narodowy produkt krajowy brutto Afganistanu spadł do około 25 procent wartości szczytowej z początku 2021 roku. Szacunki na rok 2022 wskazują, że 97 procent populacji żyje poniżej granicy ubóstwa, a 95 procent ludzi nie ma wystarczająco jedzenia. Dziewięć milionów ludzi jest zagrożonych głodem, a według ONZ ponad milion dzieci jest poważnie niedożywionych.

Cały projekt obejmujący 9 zdjęć możecie obejrzeć na stronie worldpressphoto.org.

Projekt długoterminowy

W kategorii World Press Photo Long-term Project Award zwyciężył projekt „Battered Waters” autorstwa Anush Babajanyan, eksplorujący temat niedoboru wody w regionie byłych republik sowieckich.

Jaynagul Brjieva i jej rodzina korzystają z wycieczki do gorących źródeł w Kaji-Say, w Kirgistanie, 9 marca 2021 roku. Niektórzy uważają, że tutejsza woda ma właściwości lecznicze. fot. Anush Babajanya

Dostęp do wody jest dziś jedną z najbardziej spornych kwestii w Azji Środkowej. Cztery kraje bez dostępu do morza rywalizują o wspólne zasoby wodne. Przez dziesięciolecia współzależność między Tadżykistanem i Kirgistanem, w górnym biegu rzek Syr Darya i Amu Darya, a Uzbekistanem i Kazachstanem w dolnym biegu rzek, zachęcała do pokojowej interakcji w zakresie wykorzystania tych zasobów. Jednak susza, sprzeczne potrzeby i złe zarządzanie wodą zakłócają tę długoletnią współpracę. Wzrost tożsamości narodowych i rozwój sprywatyzowanego przemysłu przyczyniają się do dalszego braku równowagi.

Sonunbek Kadyrow pilotuje swoją wodną taksówkę, obsługującą trasę Kyzyl-Beyit w Kirgistanie, 16 marca 2021 roku. Lokalny dostęp do głównej drogi został zablokowany przez powódź podczas budowy tamy Toktogul w latach 60. XX wieku. fot. Anush Babajanya

W przeszłości kraje górnego biegu rzeki, uzależnione od dostaw energii wodnej, które nie wystarczały do zaspokojenia zimowych potrzeb, otrzymywały energię z paliw kopalnych od krajów dolnego biegu rzeki po cenach subsydiowanych przez rząd radziecki. Taki układ pozwalał krajom górnego biegu rzeki na oszczędzanie wody w zimie, którą uwalniały latem, gdy była potrzebna do nawadniania ważnych obszarów rolniczych w dolnym biegu rzeki. Załamanie się sowieckiego systemu subsydiów doprowadziło do tego, że kraje górnego biegu rzeki zaczęły uwalniać więcej wody w celu wytworzenia energii w zimie, co skutkuje powodziami w dolnym biegu rzeki i mniejszą ilością wody do nawadniania latem. Ponadto lodowce w Kirgistanie i Tadżykistanie, będące cennym zasobem wodnym, obecnie się cofają. Chociaż chwilowo zwiększa to przepływ wody, to w przyszłości prawdopodobnie pogorszy sytuację.

Kobiety odwiedzają gorące źródło, które wyłoniło się z wyschniętego dna Morza Aralskiego, w pobliżu wsi Akespe, Kazachstan, 27 sierpnia 2019 r. Niegdyś czwarte co do wielkości jezioro świata straciło 90 procent swojej zawartości od czasu przekierowania wody z rzek. fot. Anush Babajanya

Odwiedzający fotografują zaporę Rogun, budowaną we wschodnim Tadżykistanie w celu zapewnienia zapasu energii, 22 marca 2022 roku. Tama o wysokości 335 metrów ma zostać ukończona w latach 2028-2029. fot. Anush Babajanya

Dziewczęta przechodzą przez ulicę w Norak, Tadżykistan, 21 marca 2022 roku. Elektrownia wodna Norak dostarcza 70 procent energii elektrycznej w kraju. Poziom wody w zaporze spadł o cztery metry w 2021 roku. fot. Anush Babajanya

Mieszkaniec wsi Istiqlol (Tadżykistan) odpoczywa obok swojej szklarni na rzece Vakhsh, dopływie Amu Darya, 23 marca 2022 roku. Używa ona wody z rzeki do nawadniania swoich ogórków. fot. Anush Babajanya

Dinara (18) siedzi z krewną w dniu swojego ślubu w Muynak, Uzbekistan, 27 października 2019 r. Kiedyś port na Morzu Aralskim, Muynak znajduje się dziś ponad 150 kilometrów od wybrzeża. Ojciec Dinary i nowy mąż podróżują tam, aby pracować jako hodowcy krewetek. fot. Anush Babajanya

Muł w rzece Amu Darya w Uzbekistanie nadaje wodzie ciemnoczerwony kolor, 28 października 2019 r. fot. Anush Babajanya

„Fotograf trzyma się z dala od regionalnych klisz i w przemyślany sposób przedstawia walkę z wodą i jej niedoborem, ukazując zróżnicowane relacje ludzi z żywiołem. Projekt płynnie łączy obrazy z różnych krajów, które stają w obliczu tego samego wyzwania” - uzasadnia swoją decyzję jury.

Cały projekt długoterminowy możecie obejrzeć na stronie worldpressphoto.org.

Projekt multimedialny

Zwycięskim projektem w kategorii World Press Photo Open Format Award został wybrany cykl „The Doors Don’t Know Me” autorstwa Mohameda Mahdyego, ukazujący sytuację rybaków z Alexandii.

Zdjęcie z projektu "The Doors Don’t Know Me", fot. Mohamed Mahdy

Ten projekt internetowy bada wpływ podnoszenia się poziomu wód na lokalną społeczność w Al Max, wiosce rybackiej położonej wzdłuż kanału Mahmoudiyah w Aleksandrii, w Egipcie.

Od pokoleń jej mieszkańcy żyją i pracują nad kanałem, który prowadzi do Morza Śródziemnego. W 2020 roku rząd egipski rozpoczął eksmisję części Al Max i przenoszenie ludzi do mieszkań oddalonych o kilka kilometrów od kanałów, nie tylko wyburzając domy, ale także zagrażając zbiorowym wspomnieniom i lokalnej kulturze osadzonej w tej okolicy.

Zdjęcie z projektu "The Doors Don’t Know Me", fot. Mohamed Mahdy

Przedstawione tu historie mówią o niepewności ludzi na całym świecie, którzy starają się o uznanie w obliczu globalnych wstrząsów ekonomicznych i środowiskowych. Mieszkańcy społeczności Al Max opowiadają o listach miłosnych i ostatnich słowach znalezionych w butelkach, które zostały wyrzucone na brzeg.

Na potrzeby tego projektu Mohamed Mahdy zachęcił mieszkańców do napisania własnych listów, budując archiwum prywatnych wspomnień dla przyszłych pokoleń. Odwiedzający stronę internetową są również zachęcani do wysyłania swoich listów do mieszkańców Al Max, co otwiera kanał komunikacji ze światem. Wykorzystując znalezione obrazy i własne fotografie, projekt Mahdy'ego przedstawia elegię do sposobu życia, który jest na granicy zniknięcia.

Zdjęcie archiwalne z projektu "The Doors Don’t Know Me"

„Ten internetowy projekt fotograficzny wyróżnił się tym, że wykorzystał szereg dostępnych narzędzi do opowiedzenia unikalnej historii. Płynne połączenie obrazów, dźwięku, tekstu pisanego ręcznie, map i rysunków uwydatniło i tak już doskonały wybór fotografii.” - komentuje jury.

Projekt w pełnej formie możecie obejrzeć na stronie mohammedmahdy.com/herethedoorsdontknowme.

Zobacz wszystkie nagrodzone zdjęcia

Cztery finałowe projekty to jedynie wycinek tego, co do zaprezentowania miała tegoroczna edycja konkursu World Press Photo. Wszystkie zdjęcia wyróżnione w kategoriach pojedynczych i reportażowych WPP 2023 możecie obejrzeć w załączonym poniżej artykule.

Przeczytaj także:
World Press Photo 2023 - oto najlepsze zdjęcia prasowe minionego roku

Dobiega końca tegoroczna edycja najbardziej znanego konkursu fotograficznego na świecie. Oto najlepsze zdjęcia prasowe spośród 60 tys. zgłoszeń. [Czytaj więcej]

World Press Photo - o konkursie

Organizowany od 1955 roku konkurs World Press Photo przez lata urósł do rangi najważniejszego cyklicznego wydarzenia prezentującego najważniejsze zdjęcia prasowe i tematy, które zajmowały pierwsze strony wydawnictw na całym świecie. Od 2018 wprowadzono drugie, równoważne z nagrodą World Press Photo of the Year wyróżnienie, przyznawane cyklom fotograficznym. Oprócz tego, z wydarzenia wydzielona została sekcja Digital Storytelling Contest, która prezentuje najciekawsze projekty multimedialne i dokumenty wideo w ramach osobnego konkursu. W 2021 konkurs przeszedł gruntowną reorganizację, rezygnując z kategorii i dzieląc całe wydarzenie na 6 regionów.

Więcej o aktualnej edycji konkursu dowiecie się pod adresem worldpressphoto.org.

Skopiuj link

Autor: Maciej Luśtyk

Redaktor prowadzący serwisu Fotopolis.pl. Zafascynowany nowymi technologiami, choć woli fotografować analogiem.

Komentarze
Więcej w kategorii: Galerie
Moja mama chce wrócić do domu - Hanna Hrabarska i jej projekt dokumentalny
Moja mama chce wrócić do domu - Hanna Hrabarska i jej projekt dokumentalny
Dokumentując podróż z Ukrainy do Holandii z matką, Hanna Hrabarska zostawia nam wizualny dziennik, pokazujący doświadczenie przymusu opuszczenia domu w obliczu...
12
Poznaliśmy finalistów konkursu otwartego Sony World Photography Awards 2024
Poznaliśmy finalistów konkursu otwartego Sony World Photography Awards 2024
Ogłoszono zwycięzców kategorii i zdobywców wyróżnień w konkursie otwartym Sony World Photography Awards 2024. Wyróżniono aż 6 Polaków.
5
Polacy w finale Sony World Photography Awards 2024. Zobaczcie wyróżnione projekty
Polacy w finale Sony World Photography Awards 2024. Zobaczcie wyróżnione projekty
W tegorocznej selekcji finałowej konkursu SWPA znalazły się projekty aż 4 fotografów z Polski: Pawła Bojarskiego, Macieja Czarneckiego, Piotra Sadurskiego i Karola Pałki, który walczy...
12
Powiązane artykuły
Wczytaj więcej (5)