Co decyduje o głębi ostrości?
Doświadczeni fotografowie potrafią w całkiem dużym zakresie sterować głębią ostrości, aby uzyskać pożądany efekt. O głębi ostrości decydują trzy podstawowe czynniki:
O zastosowaniu jednego z nich lub ich kombinacji decydują warunki w jakich fotografujemy (ilość dostępnego światła, zakres ogniskowych obiektywu, możliwość zbliżenia się do obiektu itp.). Poniżej omówimy każdy z czynników decydujących o wielkości głębi ostrości.
Wartość przysłony
To najprostsza i zarazem najbardziej efektywna metoda kontroli głębi ostrości. Podstawowa zasada brzmi: Im większa wartość przysłony, tym większa głębia ostrości. Dlatego, jeżeli na zdjęciu chcemy uzyskać małą głębię ostrości, to powinniśmy wybrać małą wartość przysłony. Na przykład f/2.8 lub f/4 w zależności o tego jaką wartość oferuje nasz obiektyw. Na rysunkach poniżej pokazano zdjęcia tego samego tematu wykonane przy takiej samej długości ogniskowej, jednak różniące się wartością przysłony (im większa wartość przysłony, tym bardziej przysłona zamknięta i mniej światła wpada przez obiektyw).
Jak widać na rys. 5 tylko środkowy kwiatek jest ostry. Głębia ostrości w tym przypadku jest tak mała, że pozostałe kwiatki są rozmazane. Dopiero zmniejszenie przysłony na rys. 4 pozwoliło pokazać ostro wszystkie trzy kaktusy. Jak widać, aby uzyskać dużą głębię należy stosować duże wartości przysłony, jak na przykład f/16 lub f/22.
Niestety użycie większej przysłony zmniejsza ilość światła padającego na kliszę. Dlatego konieczne jest wydłużenie czasu naświetlania (1/200s na rys. 5 i 0,4s na rys. 4). Może być konieczne użycie statywu, aby uniknąć poruszenia zdjęcia. Innym sposobem jest dobieranie minimalnej wartości przysłony, która w danych warunkach gwarantuje pożądaną, nie koniecznie maksymalną, głębię ostrości (na przykład f/5.6 lub f/9).
Na rys. 5 widać także, że kaktus z przodu jest bardziej rozmazany, niż ten daleko z tyłu. Ilustruje to dwa zjawiska, o których już było wspominane. Ostrość nastawiona jest na środkowy kwiatek, tak więc jej zakres z przodu wynosi 1/3 całej wartości głębi ostrości, za środkowym kaktusem wartość ta jest dwa razy większa (rys. 1). Kaktusy są od siebie równo oddalone. Ten z produ jest bardziej rozmazany, bo stoi dalej od granicy głębi ostrości niż tylny kaktus, który z kolei jest wyraźniejszy, bo bliższy umownej dalszej granicy głębi ostrości. Widać, że zjawisko głębi ostrości jest płynne.
Wybór wartości przysłony jest możliwy tylko w aparatach oferujących możliwość ręcznych nastawów. Taką opcję ma większość tradycyjnych i cyfrowych lustrzanek. W przypadku innych aparatów należy sprawdzić w instrukcji obsługi lub zapytać sprzedawcę. W aparatach manualnych przysłonę ustawia się najczęściej pierścieniem na obiektywie. Natomiast w przypadku aparatów sterowanych elektronicznie (tradycyjnych i cyfrowych), należy najpierw wybrać odpowiedni tryb pracy (priorytet przysłony), oznaczany najczęściej Av lub A. W tym trybie aparat sam dobierze czas naświetlenia do wybranej wartości przysłony.
Jeżeli aparat nie dysponuje możliwością wyboru nastawów przysłony pozostaje skorzystać z innych metod kontroli głębi ostrości.
Newsletter
Newsletter
