Co robi zdjęcie? Odpowiedzi na to pytanie można szukać w Muzeum Fotografii w Krakowie, gdzie prezentowana jest stała ekspozycja w całości poświęcona medium fotograficznemu. Trzy lata po jej otwarciu, w ręce czytelników trafi książka „Co robi zdjęcie?”. To bogato ilustrowany zbiór esejów, wywiadów i opowiadań, które z różnych perspektyw analizują temat fotografii – od technologicznych zagadnień, przez społeczny i kulturowy kontekst, aż po rozważania na temat przyszłości.
Jak zauważają redaktorzy publikacji „Co robi zdjęcie?” - Bartosz Flak, Martyna Nowicka i Agnieszka Olszewska - fotografia jest współcześnie językiem, który już nie tylko ilustruje, lecz także kreuje naszą rzeczywistość. W świecie zdominowanym przez obrazy, towarzyszy nam ona niemal na każdym kroku. Jednocześnie na co dzień rzadko zastanawiamy się, co właściwie „robi” zdjęcie.
Pytanie, które znalazło się na okładce nowej publikacji można rozumieć na wiele sposobów: jak powstają zdjęcia? Jak działają i jakie są tego konsekwencje? Co wpływa na ich kształt? Odpowiedzi warto szukać na wystawie głównej o tym samym tytule w Muzeum Fotografii w Krakowie. Otwarta w maju 2022 roku ekspozycja ukazuje, jak przez niemal dwieście lat swojego istnienia fotografia wpływa na otaczający nas świat i ewoluuje wraz z nim. Kuratorzy – Marek Janczyk, Monika Kozień, Dominik Kuryłek, Marek Maszczak, Marta Miskowiec oraz Andrzej Rybicki – stworzyli przestrzeń, która nie tylko sprzyja refleksji nad historią, rolą i przyszłością tego medium, ale również zachęca do zadawania własnych pytań i odkrywania nowych znaczeń.
Podobne podejście towarzyszyło zespołowi redakcyjnemu książki, który chcąc poszerzyć pole możliwych odpowiedzi na pytanie postawione w tytule, zaprosił do współpracy piętnaścioro autorek i autorów reprezentujących różne perspektywy i sposoby myślenia o fotografii. Wśród nich znaleźli się: Aleksandra Boćkowska, David Campany, Jacek Dehnel, Weronika Kobylińska, Zofia Krawiec, Maciej Marcisz, Adam Mazur, Wojciech Nowicki, Kaja Puto, Radek Rak, Milena Soporowska, Filip Springer, Marcin Stachowicz, Monika Szewczyk-Wittek oraz Łukasz Zaremba.
W rezultacie powstała publikacja, która nie jest klasycznym katalogiem wystawy, ani linearnym wykładem o historii medium, lecz wielogłosową antologią, w której istotną rolę odgrywają fotografie ze zbiorów MuFo i nie tylko. Redaktorzy wyjaśniają we wstępie: „Zależało nam na różnych spojrzeniach: użytkowników, teoretyków, praktyków/fotografów, kolekcjonerów, dziennikarzy i autorów literackiej fikcji, na zestawieniu ze sobą teoretycznych refleksji i osobistych wypowiedzi. To, co na pierwszy rzut oka może wydawać się chaotycznym wielogłosem, jest w gruncie rzeczy świadomie przyjętą metodą, wynikającą z wielości ról, które fotografia przyjmuje towarzysząc człowiekowi”.
Struktura książki odpowiada podziałowi zastosowanemu na wystawie „Co robi zdjęcie?” i obejmuje pięć głównych części: „Technologia”, „Fotografujący”, „Fotografowane”, „Informacja” oraz „Przyszłość”. Każda z nich proponuje nieco inne spojrzenie na medium, wyjaśniając kolejno: co tworzy zdjęcia, kto stoi za obiektywem aparatu, co jest przedmiotem fotografii, dlaczego robi się zdjęcia oraz co może jeszcze robić fotografia w przyszłości.
Redaktorzy podkreślają, że „nie da się współcześnie stworzyć obrazu fotografii (czy nawet pokazać jego wycinka), nie łącząc rożnych gatunków fotograficznych i literackich, faktów i fikcji, analiz historycznych z prognozowaniem przyszłych technologii i potencjalnych zastosowań fotografii”. Teksty przyjmują więc różnorodne formy – w publikacji znajdziemy opowiadanie science-fiction, eseje oparte na osobistych doświadczeniach, problemowe artykuły, teoretyczne rozważania o istocie fotografii oraz wywiady.
W książce o tej tematyce nie mogło zabraknąć zdjęć. Oprócz tekstów znajdziemy w niej bogaty wybór fotografii pochodzących ze zbiorów Muzeum Fotografii w Krakowie, a także prace współczesnych twórców, archiwalne zdjęcia z zasobów innych instytucji, czy nawet obrazy wygenerowane przez sztuczną inteligencję. Pełnią one różne funkcje w odniesieniu do tekstu – są ilustracjami, figurami stylistycznymi i komentarzami do poruszanych zagadnień. Dzięki temu publikacja staje się nie tylko literacką, ale również wizualną ucztą dla wszystkich miłośników fotografii.
„Co robi zdjęcie?” to książka, która otwiera nowe perspektywy myślenia o fotografii i zachęca do refleksji nad jej rolą w codziennym życiu i zmieniającym się świecie. Jest nie tylko rozwinięciem wątków poruszanych na wystawie o tym samym tytule, ale także próbą uchwycenia fotografii w całej jej złożoności.
„Co robi zdjęcie?”, MuFo
- Wydawnictwo: Czarne / MuFo
- Tekst i edycja: Bartosz Flak, Martyna Nowicka, Agnieszka Olszewska
- Redakcja: „Słówko” Agata Czuj, Anna Sorówka-Łach
- Projekt graficzny: Joanna Jopkiewicz | Grupa Projektor
Cena i dostępność
Premiera publikacji odbędzie się 27 czerwca 2025 roku. Od tego dnia książka będzie dostępna w sprzedaży w księgarni RAW Bookstore przy MuFo (Rakowicka 22A) oraz w wybranych księgarniach w całej Polsce, w cenie 89,90 zł. W dniach 3-6 lipca nową publikacje będziemy mogli kupić z 30-procentowym rabatem (promocja obowiązuje w księgarni RAW Bookstore)
W czwartek, 3 lipca 2025 roku o godz 18.00 w MuFo Rakowicka (ul. Rakowicka 22A) odbędzie się z kolei spotkanie premierowe z udziałem autorów. Wstęp w cenie 5 zł. Bilety do kupienia przez system rezerwacji online: bilety.mufo.krakow.pl lub w automacie biletowym przed rozpoczęciem wydarzenia.
Publikacja towarzyszy wystawie głównej „Co robi zdjęcie?” prezentowanej w Muzeum Fotografii w Krakowie, przy ul. Rakowickiej 22A.
Więcej informacji na stronie mufo.krakow.pl.
_1475239688.jpg)
_1826294941.jpg)
_1877607562.jpg)
_443908423.jpg)
