W drugiej połowie XX wieku publikacje fotograficzne stały istotną formą popularyzującą fotografię artystyczną. Wraz z przemianami rynku wydawniczego na początku XXI wieku fotoksiążka wykrystalizowała się jako nowa forma wypowiedzi artystycznej. Towarzyszył temu znaczący wzrost wydawców skupiających się właśnie na tym obszarze działania - według raportów branżowych w 1999 roku na świecie było 92 takich wydawnictw, a w 2021 roku już 485.
Także w Polsce da się zauważyć gwałtowny wzrost liczby publikowanych książek artystycznych - według raportu Biblioteki Narodowej od 2001 do 2022 roku nastąpił o prawie 700% wzrost liczby publikacji klasyfikowanych do obszaru „sztuki plastyczne, grafika, fotografia” (podczas gdy ogólna liczba tytułów innych książek wzrosła w tym czasie o 50%). Skutkiem tego było wprowadzenie od 2022 roku przez Bibliotekę Narodową nowej podkategorii: książka artystyczna, gdzie większość stanowią książki fotograficzne.
1. edycja Paper Photo Festival
Teraz książki fotograficzne mogą doczekać się wreszcie festiwalu z prawdziwego zdarzenia. Paper Photo Festival (PPF) to inicjatywa tworzona przez Instytucję Kultury im. Krystyny Bochenek we współpracy ze Stowarzyszeniem FotArtProjekt i Fundacją unContemporary. Festiwal będzie skupiał się na fotoksiążkach jako autonomicznej wypowiedzi artystycznej, równorzędnej wobec wystaw, projekcji multimedialnych itp.

„Fotoksiążki stają się same w sobie obiektami artystycznymi, dając twórcom większą swobodę autorskiej, bezkompromisowej wypowiedzi; są sygnowane, limitowane i numerowane. Artyści wizualni coraz świadomiej sięgają po tę formę; ich wartość kolekcjonerska potrafi być porównywalna do „normalnych” dzieł sztuki - w szczególności do grafik.” - argumentują organizatorzy.
Program wydarzenia
Dwa międzynarodowe konkursy:
- Paper Photo Award na najlepszą książkę fotograficzną wydaną w 2024 lub do 30 czerwca 2025 roku (nagroda: 10 000 zł)
- Paper Photo Dummy Award na najlepszą makietę książki do tej pory nie wydanej (nagroda: 5000 zł).
W jury konkursu znajdą się uznani polscy twórcy i twórczynie wizualne: Jakub Dziewit, dr Katarzyna Łata, dr Adam Pańczuk, dr Rafał Siderski oraz dr Katarzyna Zolich.
Konkurs zakończy wystawa prezentowana w ramach festiwalu.
Wystawy:
"Prywatne narracje"
Wystawa w której polscy fotografowie i fotografki odnosząc się do tematu ważnej dla nich książki, przedstawią tryptyki: książka - negatyw - idea. Zaprezentowane zostaną prace m.in: Wojciecha Beszterdy, Anny Lorenc, Jerzego Łapińskiego, Katarzyny Navarry, Wojciecha Plewińskiego.
Kuratorka: Katarzyna Łata.
Rules of Repetition
międzynarodowa wystawa książek fotograficznych bazujących na konsekwencji i powtarzalności motywu. Autorzy m.in.: Stephen Gill, Christopher Herwig, Karolina Jonderko, Rafał Milach, Marina Rosso, Łukasz Skąpski, Wojciech Wilczyk, Zupagrafika.
Kurator: Jakub Dziewit
BY BOOKS. Białoruskie publikacje fotograficzne z biblioteki FSh1
Wystawa książek fotograficznych twórców i twórczyń działających w dużej mierze na emigracji.
Kuratorzy: Marya Karneyenko i Yauhen Attsetski z kolektywu FSh1
Paper Academy
Przegląd studenckich publikacji fotograficznych realizowanych na uczelniach polskich i zagranicznych.
Spotkania
Spotkania autorskie, wykłady oraz premiery (światowe i polskie) książek fotograficznych.
Targi książek
Targi książek fotograficznych z udziałem wydawców europejskich, w tym polskich (m.in. Blow Up Press, Pix.House, RUST, Tamaka).
W trakcie festiwalu zaprezentowanych zostanie:
- po ok. 30 najlepszych książek fotograficznych i makiet w ramach wystawy pokonkursowej,
- ok. 80-100 książek łącznie w ramach wystaw kuratorskich,
- ok. 100 publikacji studenckich,
- ok. 20 spotkań autorskich i premier książek fotograficznych,
- 3 wykłady.
Łącznie będzie to prezentacja ok. 240-60 dzieł i 150 osób artystycznych.
Kiedy i gdzie?
1. edycja Paper Photo Festival odbędzie się w dniach 24-26 października 2025 roku w Katowicach. Festiwal będzie odbywał się w przestrzeniach galeryjnych Instytucji Kultury Katowice - Miasto Ogrodów (galerie: Pusta, Galeria Miasta Ogrodów, 5, Engram, Pojedyncza), pod adresem: Katowice, Plac Sejmu Śląskiego 2. Oficjalne otwarcie festiwalu odbędzie się 24.10 o godz. 17.00.
Na wszystkie wydarzenia wstęp jest bezpłatny.
Więcej informacji o festiwalu i pełny, godzinowy program wydarzeń znajdziecie na stronie paperphoto.pl.