W każdej dziedzinie fotografii można znaleźć wiele narzędzi zaprojektowanych tak, aby robienie zdjęć było jak najbardziej efektywne i łatwe. Fotografia krajobrazowa nie jest tu wyjątkiem. Do dyspozycji mamy mnóstwo najlepszej technologii, gadżetów i akcesoriów, które możesz włożyć do swojego plecaka z aparatem, by pomogły Ci zrobić lepsze zdjęcia krajobrazowe. W tym artykule omówimy podstawowy zestaw, który powinieneś rozważyć, jeśli chcesz fotografię krajobrazową zacząć traktować bardziej poważnie. Między innymi różne statywy i głowice, które pomagają ustawić bardziej przemyślaną kompozycję, a także umożliwiają stosowanie długich ekspozycji, aby rozmyć chmury lub wodę.
Przyjrzymy się także filtrom, dzięki którym możliwe jest uzyskanie właściwego ujęcia już w aparacie i efektów, jakich po prostu nie da się odtworzyć w Photoshopie. Dobrą wiadomością jest to, że na rynku mamy wiele opcji budżetowych - od filtrów i statywów po obiektywy. I, co warte zaznaczenia, nie musisz kupować wszystkiego naraz! Po pewnym czasie zrozumiesz, które elementy Twojego zestawu Cię ograniczają. Wtedy właśnie przychodzi właściwy moment, by je zmienić lub uaktualniać. Przeczytaj nasz obszerny przewodnik i wybierz odpowiednie narzędzia do twórczej pracy…
1. Wybierz sprzęt dla siebie
Zacznij od podstawowego zestawu do fotografowania krajobrazu. Na rynku jest mnóstwo sprzętu i narzędzi zaprojektowanych tak, aby ułatwić Ci życie, gdy jesteś na zewnątrz i fotografujesz piękny krajobraz. Tutaj wymieniamy nasze ulubione gadżety i podstawowy zestaw, który każdy początkujący fotograf krajobrazu powinien wziąć pod uwagę. Nie martw się, jeśli masz bardzo napięty budżet - wiele z wymienionych tu elementów wyposażenia jest wskazana, ale nie niezbędna. Radzimy zacząć od lustrzanki lub aparatu bezlusterkowego z podstawowym zestawem obiektywów i niedrogim statywem, choć jeśli Twój budżet to wytrzyma, warto wybrać także zestaw niedrogich filtrów. Rynek wtórny jest ryzykowny, ale może być doskonałym miejscem, aby złapać okazję i zaoszczędzić trochę pieniędzy. Z czasem, gdy zbierzesz fundusze, możesz powoli rozbudowywać swój zestaw do zdjęć krajobrazowych.
Jaki powinieneś kupić aparat? Odpowiedź jest zawsze ta sama – najlepszy, na jaki możesz sobie pozwolić. Oczywiście jeśli pasjonujesz się krajobrazem, możesz sobie odpuścić szybkostrzelne modele z AF wspieranym przez sztuczną inteligencję. Zwróć natomiast uwagę na rozdzielczość (im większa, tym lepiej) i dynamikę tonalną sensora. Małe i lekkie modele Sony z linii A7R to z pewnością dobry wybór.
Świetne zdjęcia zrobisz nawet za pomocą kitowego szkła 18-55 mm, ale w końcu i tak zdecydujesz się zainwestować w klasyczny, szerokokątny obiektyw - stałoogniskowy lub zoom - aby wycisnąć ze sceny dużo więcej. Warto mieć w swojej torbie również teleobiektyw, aby przybliżyć i "skompresować" perspektywę. Z kolei jasne modele o szerokim otworze przysłony lepiej sprawdzą się przy fotografowaniu nocnych krajobrazów i ujęć nocnego nieba.
Statyw jest niezbędnym wyposażeniem każdego fotografa krajobrazu. Zdecydowanie nie warto na nim oszczędzać, ale nie musisz też od razu sięgać po topowy model z najwyższej półki. Solidny statyw z włókna węglowego, np. Sirui R-2004 kupicie już za nieco ponad 1000 zł. To pełnowymiarowy trójnóg, który waży zaledwie 1,3 kg. Ma też obracaną kolumnę do zdjęć z niskiej perspektywy i ostro zakończone sekcje nóg.
Filtry są wciąż niezbędne przy fotografowaniu krajobrazów. Wybór jest duży, od szarych połówek przez mocne filtry ND, po filtry polaryzacyjne i do fotografii nocnej. Wybierz system, który pozwoli Ci stosować nawet kilka modeli jednocześnie. Sprawdź ofertę marki NiSi, ponieważ mają wiele gotowych zestawów dla początkujących i zaawansowanych pejzażystów, a do tego zazwyczaj dostajemy wygodne etui oraz akcesoria do czyszczenia.
Dbaj o higienę! Czysty sensor i przednia soczewka to podstawa w fotografii krajobrazu. Zawsze miej pod ręką miękką szmatkę z mikrofibry, ale zanim zaczniesz polerować soczewki, wymieć pędzelkiem drobiny piasku, które mogłyby je porysować. Zestaw LensPen Outdoor Pro Kit będzie optymalnym wyborem!
Jak mawia wielu fotografów, zła pogoda to dobre zdjęcia! Bezpieczeństwo, również sprzętu, należy jednak stawiać na pierwszym miejscu. Gdy fotografujesz w deszczu czy obok wodospadu, zabezpiecz swój aparat za pomocą pokrowca, nawet jeśli aparat jest uszczelniony. Jeśli nie masz pokrowca, sprawdzi się nawet foliowa siatka po kanapkach!
Zdalny wyzwalacz to podstawowy element w torbie każdego fotografa krajobrazu. Większość aparatów może domyślnie naświetlać zdjęcia jedynie do 30 s, choć w trybie Bulb spust migawki można zablokować na dowolnie długi czas, np. na kilka minut. Są jednak na rynku przewodowe lub bezprzewodowe wyzwalacze wyposażone w programatory migawki, w tym interwałometr. Sprawdzają się doskonale przy każdym rodzaju fotografii z długimi czasami naświetlania, takich jak pejzaże morskie czy astrofotografia. Niedotykanie spustu migawki pozwala również uniknąć drgań aparatu zamontowanego na statywie.
2. Stabilny statyw powinien być pierwszym zakupem każdego początkującego fotografa krajobrazu
Wiele gatunków fotografii wymaga refleksu, aby uchwycić ulotne momenty, takie jak przelatujący ptak lub samochód wyścigowy. Fotografia krajobrazowa jest mniej pośpieszna, a Ty masz z reguły sporo czasu, by dobrze skomponować scenę. Niezbędny do dopracowania kadru jest statyw, a ustabilizowanie aparatu umożliwia także wykonywanie długich, kilkusekundowych lub minutowych ekspozycji w celu rozmycia ruchomych elementów w kadrze.
W przypadku fotografowania z ręki wszystko wyszłoby nieostre. Oczywiście stabilny statyw jest ważny, ale głowica to także kluczowy element. Idealna do zdjęć krajobrazowych jest głowica 3-kierunkowa lub kulowa, ale najbardziej precyzyjna będzie 3-kierunkowa z przekładnią zębatą, oferująca pokrętła mikroruchów.

3. Użyj różnych ogniskowych, by zmienić perspektywę
Nie polegaj tylko na szerokim kącie - zmieniaj obiektyw i kąt widzenia, ponieważ ogniskowa odgrywa ogromną rolę w odwzorowaniu perspektywy. Ogniskowa obiektywu określa, jak szerokie pole widzenia fotografujesz. Niższe wartości, takie jak 17 mm, pozwalają zawrzeć w kadrze szeroką scenę, a wyższe wartości (np. 400 mm) wycinają jej mały fragment. Wartość ogniskowej jest zapisana na obiektywie, ale jeśli używasz aparatu z niepełnoklatkową matrycą, musisz pomnożyć tę wartość przez tzw. mnożnik ogniskowej lub crop factor, aby uzyskać jej ekwiwalent dla pełnej klatki. W aparatach Nikon i Sony z matrycą APS-C jest to 1,5x, w aparatach Canon z matrycą APS-C – 1,6x, a w aparatach Mikro Cztery Trzecie wartość mnoży się 2x.
Jaki obiektyw do krajobrazu?
1. Tamron 17–28 mm – szeroki zoom
Obiektywy szerokokątne oferują większe pole widzenia niż ludzkie oko, dlatego świetnie nadają się do fotografowania rozległych widoków. Ogniskowe z zakresu 17–28 mm są uważane za szerokokątne, a mniejsze – ultraszerokie.
2. Samyang 50 mm – klasyczny standard
Ogniskowa 50 mm w aparatach pełnoklatkowych lub 35 mm w aparatach z matrycą APS-C jest nazywana standardową, ponieważ oferuje perspektywę zbliżoną do ludzkiego oka. Ujęcia wykonane przy tej ogniskowej wyglądają przez to naturalnie.
3. Tamron 150–500 mm – Teleobiektyw
Teleobiektywy to dziwny wybór do zdjęć krajobrazu? Nic bardziej mylnego. Pozwala skupić się na ciekawym fragmencie sceny, zbliżyć się do niego z dużej odległości, skompresować perspektywę i wyciąć martwą przestrzeń.

4. Wejdź na wyższy poziom dzięki filtrom
Polaryzatory, filtry szare i gradientowe są niezbędne do uchwycenia doskonale naświetlonych krajobrazów. Kiedyś fotografowie krajobrazu nosili torby pełne filtrów. Dziś wiele efektów, do których uzyskania były potrzebne, można odtworzyć w postprodukcji. Nadal jednak istnieją trzy rodzaje filtrów, w które należy zainwestować, ponieważ nawet Photoshop ich nie zastąpi. Wszystko, co musicie o nich wiedzieć, znajdziecie w tym artykule.
Szary, połówkowy, polaryzacyjny, dyfuzyjny, nocny, regulowany, UV a może IR? No i czym różnią się filtry kołowe od kwadratowych? W tym artykule przedstawiamy całą niezbędną wiedzę na temat korzystania z filtrów fotograficznych. [Czytaj więcej]
Filtry o neutralnej gęstości (w skrócie ND) blokują światło i występują w odmianach okrągłych lub prostokątnych. Te ostatnie wymagają specjalnego uchwytu, ale mogą być wtedy wygodnie używane jednocześnie z gradientowymi. Filtry polaryzacyjne kołowe, zwane również filtrami CPL, dostępne są w specjalnych wersjach do uchwytów lub bezpośrednio nakręcane na obiektyw. Na filtrach nie warto oszczędzać, ponieważ filtr niskiej jakości może mocno pogorszyć jakość obrazu oferowaną przez Twój obiektyw.
Filtry które musisz mieć
1. Filtr szary - są to szklane lub żywiczne płytki, które zostały przyciemnione i działają trochę jak okulary przeciwsłoneczne dla aparatu. Są dostępne o wielu mocach, aby dopasować je do różnych warunków oświetleniowych. Im więcej światła blokują, tym dłuższy czas migawki można ustawić. Jest to przydatne do rozmycia wody, chmur czy ludzi.
2. Gradientowy - prostokątne płytki z szarym gradientem - który z jednej strony przyciemnia jasny fragment sceny, a z drugiej pozostawia ją nietkniętą – dostępne są w wariantach o różnej przepuszczalności światła oraz z różnym stopniem przejścia: ostrym do wyraźnej linii horyzontu (np. do pejzażu morskiego) lub łagodnym, gdy na horyzoncie znajdują się np. drzewa lub góry.
3. Polaryzacyjny - filtry polaryzacyjne są niezbędne do zdjęć krajobrazowych, ponieważ ograniczają spolaryzowane światło wpadające do aparatu, wzmacniając błękity na niebie i redukując odbicia na wodzie lub szkle. Obracając pierścień regulacyjny, na żywo obserwujemy stopień polaryzacji.
5. Myśl panoramicznie

Niektóre rozległe sceny nie mieszczą się w standardowym kadrze, więc szerszy, bardziej filmowy może sprawdzić się lepiej. Wiele smartfonów ma tryb zdjęć panoramicznych, ale jakość obrazu będzie gorsza niż w przypadku aparatu systemowego, zwłaszcza jeśli chcesz edytować i drukować profesjonalne odbitki. Najlepszym sposobem na tworzenie panoram jest robienie zdjęć w pionie: zacznij od lewej krawędzi sceny i przesuwaj się do prawej. Upewnij się, że wykonujesz zdjęcia w formacie RAW i korzystasz z trybu priorytetu przysłony, wybierając f/16, aby uzyskać dobrą ostrość całej sceny, a następnie dostosuj ISO do czasu otwarcia migawki wynoszącego 1/200 s – wystarczająco krótko, aby fotografować z ręki, jeśli nie masz statywu. Następnie przestaw aparat w tryb ręczny i zablokuj te ustawienia, tak aby ekspozycja nie zmieniała się pomiędzy klatkami, co pomoże potem w płynnym połączeniu.
Uzyskaj bardziej szczegółową panoramę, tworząc obraz HDR. Wybierz format RAW i aktywuj tryb bracketingu ekspozycji (AEB) w aparacie. Ustaw go tak, aby wykonać trzy zdjęcia (normalne, niedoświetlone i prześwietlone), a następnie scal je w programie.
Teraz ustaw ostrość w jednej trzeciej głębokości sceny i przełącz na ręczne ustawianie ostrości, aby również była ona spójna. Fotografuj w orientacji pionowej i upewnij się, że każde ujęcie pokrywa się w co najmniej 30% z poprzednim. Zwróć uwagę na to, gdzie na każdym ujęciu znajduje się horyzont, i upewnij się, że na pierwszej i ostatniej jest na tej samej wysokości, dzięki czemu Twoja panorama będzie prosta. Warto również zrobić zdjęcie z ręki na początku i na końcu panoramy, aby łatwo było znaleźć całą serię podczas przeglądania zdjęć w domu. Jeśli chcesz tworzyć panoramiczne krajobrazy bardziej poważnie, powinieneś również rozważyć zakup głowicy panoramicznej.
Połącz zdjęcia w panoramę w Photoshop CC
Aby połączyć serię plików JPEG w panoramiczną fotografię, możesz otworzyć pliki w Adobe Bridge, wybrać wszystkie zdjęcia składowe, a następnie przejść do Narzędzia > Photoshop > Photomerge. To załaduje obrazy do Photoshopa CC i uaktywni okno dialogowe Photomerge z opcjami zszycia. Zwykle pozostawienie ustawień na Auto daje dobre rezultaty, choć można spróbować ponownie z inną opcją, jeśli panorama nie zszywa się prawidłowo. Upewnij się, że cztery pola na dole są zaznaczone. Usuwanie winietowania pomaga pozbyć się ciemnych narożników i sprawia, że połączenia są bardziej jednolite. Funkcja Wypełnij przezroczyste obszary z uwzględnieniem zawartości pomaga wypełnić puste części płótna powstałe po wyrównaniu scalonych zdjęć.
Jak stworzyć panoramę w Adobe Camera Raw
Otwórz składowe pliki RAW w Adobe Bridge i zaznacz je, następnie kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz Otwórz w Camera Raw. W ACR zaznacz ponownie wszystkie miniatury i kliknij je prawym przyciskiem myszy, tym razem wybierając opcję Scal do panoramy. W ten sposób pojawi się okno dialogowe z opcjami łączenia zdjęć.
Partnerem publikacji jest firma Focus Nordic. Artykuł pochodzi z najnowszego wydania magazynu Digital Camera Polska (DCP 4/2022)