Co powinno znaleźć się w torbie fotografa krajobrazu?

Autor: Redakcja Fotopolis

26 Styczeń 2023
Artykuł na: 23-28 minut

Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz, czy jesteś już doświadczonym fotografem, sprawdź, co przyda Ci się podczas kolejnego pleneru…

W każdej dziedzinie fotografii można znaleźć wiele narzędzi zaprojektowanych tak, aby robienie zdjęć było jak najbardziej efektywne i łatwe. Fotografia krajobrazowa nie jest tu wyjątkiem. Do dyspozycji mamy mnóstwo najlepszej technologii, gadżetów i akcesoriów, które możesz włożyć do swojego plecaka z aparatem, by pomogły Ci zrobić lepsze zdjęcia krajobrazowe. W tym artykule omówimy podstawowy zestaw, który powinieneś rozważyć, jeśli chcesz fotografię krajobrazową zacząć traktować bardziej poważnie. Między innymi różne statywy i głowice, które pomagają ustawić bardziej przemyślaną kompozycję, a także umożliwiają stosowanie długich ekspozycji, aby rozmyć chmury lub wodę.

Przyjrzymy się także filtrom, dzięki którym możliwe jest uzyskanie właściwego ujęcia już w aparacie i efektów, jakich po prostu nie da się odtworzyć w Photoshopie. Dobrą wiadomością jest to, że na rynku mamy wiele opcji budżetowych - od filtrów i statywów po obiektywy. I, co warte zaznaczenia, nie musisz kupować wszystkiego naraz! Po pewnym czasie zrozumiesz, które elementy Twojego zestawu Cię ograniczają. Wtedy właśnie przychodzi właściwy moment, by je zmienić lub uaktualniać. Przeczytaj nasz obszerny przewodnik i wybierz odpowiednie narzędzia do twórczej pracy…

1. Wybierz sprzęt dla siebie

Zacznij od podstawowego zestawu do fotografowania krajobrazu. Na rynku jest mnóstwo sprzętu i narzędzi zaprojektowanych tak, aby ułatwić Ci życie, gdy jesteś na zewnątrz i fotografujesz piękny krajobraz. Tutaj wymieniamy nasze ulubione gadżety i podstawowy zestaw, który każdy początkujący fotograf krajobrazu powinien wziąć pod uwagę. Nie martw się, jeśli masz bardzo napięty budżet - wiele z wymienionych tu elementów wyposażenia jest wskazana, ale nie niezbędna. Radzimy zacząć od lustrzanki lub aparatu bezlusterkowego z podstawowym zestawem obiektywów i niedrogim statywem, choć jeśli Twój budżet to wytrzyma, warto wybrać także zestaw niedrogich filtrów. Rynek wtórny jest ryzykowny, ale może być doskonałym miejscem, aby złapać okazję i zaoszczędzić trochę pieniędzy. Z czasem, gdy zbierzesz fundusze, możesz powoli rozbudowywać swój zestaw do zdjęć krajobrazowych.

Twój zestaw do fotografii krajobrazu
Aparat systemowy (od 5500 zł)

Jaki powinieneś kupić aparat? Odpowiedź jest zawsze ta sama – najlepszy, na jaki możesz sobie pozwolić. Oczywiście jeśli pasjonujesz się krajobrazem, możesz sobie odpuścić szybkostrzelne modele z AF wspieranym przez sztuczną inteligencję. Zwróć natomiast uwagę na rozdzielczość (im większa, tym lepiej) i dynamikę tonalną sensora. Małe i lekkie modele Sony z linii A7R to z pewnością dobry wybór.
Obiektywy

Świetne zdjęcia zrobisz nawet za pomocą kitowego szkła 18-55 mm, ale w końcu i tak zdecydujesz się zainwestować w klasyczny, szerokokątny obiektyw - stałoogniskowy lub zoom - aby wycisnąć ze sceny dużo więcej. Warto mieć w swojej torbie również teleobiektyw, aby przybliżyć i "skompresować" perspektywę. Z kolei jasne modele o szerokim otworze przysłony lepiej sprawdzą się przy fotografowaniu nocnych krajobrazów i ujęć nocnego nieba.
Statyw klasy pro

Statyw jest niezbędnym wyposażeniem każdego fotografa krajobrazu. Zdecydowanie nie warto na nim oszczędzać, ale nie musisz też od razu sięgać po topowy model z najwyższej półki. Solidny statyw z włókna węglowego, np. Sirui R-2004 kupicie już za nieco ponad 1000 zł. To pełnowymiarowy trójnóg, który waży zaledwie 1,3 kg. Ma też obracaną kolumnę do zdjęć z niskiej perspektywy i ostro zakończone sekcje nóg.
Zestaw filtrów

Filtry są wciąż niezbędne przy fotografowaniu krajobrazów. Wybór jest duży, od szarych połówek przez mocne filtry ND, po filtry polaryzacyjne i do fotografii nocnej. Wybierz system, który pozwoli Ci stosować nawet kilka modeli jednocześnie. Sprawdź ofertę marki NiSi, ponieważ mają wiele gotowych zestawów dla początkujących i zaawansowanych pejzażystów, a do tego zazwyczaj dostajemy wygodne etui oraz akcesoria do czyszczenia.
Plecak

Kup porządny plecak, w którym będziesz mógł bezpiecznie przechowywać i transportować swój fotograficzny zestaw. Dobrze, by miał dużą, oddzielną komorę na dodatkowe akcesoria (ciepłą odzież czy prowiant) oraz gumowy spód chroniący przed wilgocią. Tak,  jak model Gomatic Cube Pack 21l.
Zestaw do czyszczenia

Dbaj o higienę! Czysty sensor i przednia soczewka to podstawa w fotografii krajobrazu. Zawsze miej pod ręką miękką szmatkę z mikrofibry, ale zanim zaczniesz polerować soczewki, wymieć pędzelkiem drobiny piasku, które mogłyby je porysować. Zestaw LensPen Outdoor Pro Kit będzie optymalnym wyborem!
Poziomica bąbelkowa

Prostowanie przekrzywionych zdjęć zawsze wiąże się z utratą części kadru, zadbaj więc o idealnie równy horyzont. To proste akcesorium mocowane do stopki aparatu sprawdzi się idealnie i nie zajmuje miejsca.
Pokrowiec

Jak mawia wielu fotografów, zła pogoda to dobre zdjęcia! Bezpieczeństwo, również sprzętu, należy jednak stawiać na pierwszym miejscu. Gdy fotografujesz w deszczu czy obok wodospadu, zabezpiecz swój aparat za pomocą pokrowca, nawet jeśli aparat jest uszczelniony. Jeśli nie masz pokrowca, sprawdzi się nawet foliowa siatka po kanapkach!
Wyzwalacz

Zdalny wyzwalacz to podstawowy element w torbie każdego fotografa krajobrazu. Większość aparatów może domyślnie naświetlać zdjęcia jedynie do 30 s, choć w trybie Bulb spust migawki można zablokować na dowolnie długi czas, np. na kilka minut. Są jednak na rynku przewodowe lub bezprzewodowe wyzwalacze wyposażone w programatory migawki, w tym interwałometr. Sprawdzają się doskonale przy każdym rodzaju fotografii z długimi czasami naświetlania, takich jak pejzaże morskie czy astrofotografia. Niedotykanie spustu migawki pozwala również uniknąć drgań aparatu zamontowanego na statywie.

2. Stabilny statyw powinien być pierwszym zakupem każdego początkującego fotografa krajobrazu

Wiele gatunków fotografii wymaga refleksu, aby uchwycić ulotne momenty, takie jak przelatujący ptak lub samochód wyścigowy. Fotografia krajobrazowa jest mniej pośpieszna, a Ty masz z reguły sporo czasu, by dobrze skomponować scenę. Niezbędny do dopracowania kadru jest statyw, a ustabilizowanie aparatu umożliwia także wykonywanie długich, kilkusekundowych lub minutowych ekspozycji w celu rozmycia ruchomych elementów w kadrze.

Płytka typu L
Płytka L-kształtna mocuje się do podstawy i boku aparatu, co pozwala na szybki obrót z orientacji poziomej do pionowej i utrzymanie aparatu wyważonego centralnie nad szczytem statywu. Zwykle mają one mocowanie Arca-Swiss po obu stronach, które działa z każdą głowicą statywu kompatybilną z Arca-Swiss. Prawie każda głowica pozwala co prawda na obrócenie aparatu, ale przeważnie jest to mało komfortowe i przenosi środek ciężkości. Popularnym producentem takich płytek jest firma SmallRig, ale ciekawe modele oferuje też np. Nisi.

W przypadku fotografowania z ręki wszystko wyszłoby nieostre. Oczywiście stabilny statyw jest ważny, ale głowica to także kluczowy element. Idealna do zdjęć krajobrazowych jest głowica 3-kierunkowa lub kulowa, ale najbardziej precyzyjna będzie 3-kierunkowa z przekładnią zębatą, oferująca pokrętła mikroruchów.

Wybierz głowicę
Kulowa

Głowice kulowe są superszybkie w ustawianiu. Zwykle blokują i odblokowują wszystkie osie za pomocą jednego dużego pokrętła, z ewentualnym drugim pokrętłem do obracania się w poziomie. Trudno jednak indywidualnie dostosować każdą oś.
Wideo

Głowica obrotowo-uchylna, nazywana olejową, działa zupełnie inaczej niż głowica kulowa, ponieważ można ją obracać jedynie w dwóch indywidualnych osiach: w pionie i poziomie. Zwykle ma długie ramię do płynnego sterowania, co sprawia, że jest ulubionym rozwiązaniem wśród operatorów.
3-osiowa

Jak sama nazwa wskazuje, głowica 3-kierunkowa zapewnia większą precyzję kontroli przy ustawianiu w trzech osiach (ruch góra–dół, lewo–prawo i obrót kątowy). Z reguły ma dwie duże dźwignie i pokrętło lub trzy dźwignie.

3. Użyj różnych ogniskowych, by zmienić perspektywę

Nie polegaj tylko na szerokim kącie - zmieniaj obiektyw i kąt widzenia, ponieważ ogniskowa odgrywa ogromną rolę w odwzorowaniu perspektywy. Ogniskowa obiektywu określa, jak szerokie pole widzenia fotografujesz. Niższe wartości, takie jak 17 mm, pozwalają zawrzeć w kadrze szeroką scenę, a wyższe wartości (np. 400 mm) wycinają jej mały fragment. Wartość ogniskowej jest zapisana na obiektywie, ale jeśli używasz aparatu z niepełnoklatkową matrycą, musisz pomnożyć tę wartość przez tzw. mnożnik ogniskowej lub crop factor, aby uzyskać jej ekwiwalent dla pełnej klatki. W aparatach Nikon i Sony z matrycą APS-C jest to 1,5x, w aparatach Canon z matrycą APS-C – 1,6x, a w aparatach Mikro Cztery Trzecie wartość mnoży się 2x.

Jaki obiektyw do krajobrazu?

1. Tamron 17–28 mm – szeroki zoom

Obiektywy szerokokątne oferują większe pole widzenia niż ludzkie oko, dlatego świetnie nadają się do fotografowania rozległych widoków. Ogniskowe z zakresu 17–28 mm są uważane za szerokokątne, a mniejsze – ultraszerokie.

2. Samyang 50 mm – klasyczny standard

Ogniskowa 50 mm w aparatach pełnoklatkowych lub 35 mm w aparatach z matrycą APS-C jest nazywana standardową, ponieważ oferuje perspektywę zbliżoną do ludzkiego oka. Ujęcia wykonane przy tej ogniskowej wyglądają przez to naturalnie.

3. Tamron 150–500 mm – Teleobiektyw

Teleobiektywy to dziwny wybór do zdjęć krajobrazu? Nic bardziej mylnego. Pozwala skupić się na ciekawym fragmencie sceny, zbliżyć się do niego z dużej odległości, skompresować perspektywę i wyciąć martwą przestrzeń.

Obiektywy na specjalne okazje
Obiektywy z najwyższej półki oraz szkła specjalistyczne potrafią kosztować fortunę, więc jeśli potrzebujesz danego modelu tylko do realizacji konkretnego pomysłu czy projektu, rozważ jego wypożyczenie. Jeśli nie jesteś zawodowym fotografem architektury, zapewne nie potrzebujesz optyki typu tilt-shift, jak ten Samyang T-S 24 mm, i jego zakup nie byłby do końca racjonalny. Tego typu optyka pozwala uzyskać efekt miniatury, więc jeśli chcesz wzbogacić swoje portfolio o takie zdjęcia, wypożycz go np. na weekend.

4. Wejdź na wyższy poziom dzięki filtrom

Polaryzatory, filtry szare i gradientowe są niezbędne do uchwycenia doskonale naświetlonych krajobrazów. Kiedyś fotografowie krajobrazu nosili torby pełne filtrów. Dziś wiele efektów, do których uzyskania były potrzebne, można odtworzyć w postprodukcji. Nadal jednak istnieją trzy rodzaje filtrów, w które należy zainwestować, ponieważ nawet Photoshop ich nie zastąpi. Wszystko, co musicie o nich wiedzieć, znajdziecie w tym artykule.

Przeczytaj także:
Wszystko, co musisz wiedzieć o filtrach fotograficznych [PORADNIK]

Szary, połówkowy, polaryzacyjny, dyfuzyjny, nocny, regulowany, UV a może IR? No i czym różnią się filtry kołowe od kwadratowych? W tym artykule przedstawiamy całą niezbędną wiedzę na temat korzystania z filtrów fotograficznych. [Czytaj więcej]

Filtry o neutralnej gęstości (w skrócie ND) blokują światło i występują w odmianach okrągłych lub prostokątnych. Te ostatnie wymagają specjalnego uchwytu, ale mogą być wtedy wygodnie używane jednocześnie z gradientowymi. Filtry polaryzacyjne kołowe, zwane również filtrami CPL, dostępne są w specjalnych wersjach do uchwytów lub bezpośrednio nakręcane na obiektyw. Na filtrach nie warto oszczędzać, ponieważ filtr niskiej jakości może mocno pogorszyć jakość obrazu oferowaną przez Twój obiektyw.

Filtry które musisz mieć

1. Filtr szary - są to szklane lub żywiczne płytki, które zostały przyciemnione i działają trochę jak okulary przeciwsłoneczne dla aparatu. Są dostępne o wielu mocach, aby dopasować je do różnych warunków oświetleniowych. Im więcej światła blokują, tym dłuższy czas migawki można ustawić. Jest to przydatne do rozmycia wody, chmur czy ludzi.

2. Gradientowy - prostokątne płytki z szarym gradientem - który z jednej strony przyciemnia jasny fragment sceny, a z drugiej pozostawia ją nietkniętą – dostępne są w wariantach o różnej przepuszczalności światła oraz z różnym stopniem przejścia: ostrym do wyraźnej linii horyzontu (np. do pejzażu morskiego) lub łagodnym, gdy na horyzoncie znajdują się np. drzewa lub góry.

3. Polaryzacyjny - filtry polaryzacyjne są niezbędne do zdjęć krajobrazowych, ponieważ ograniczają spolaryzowane światło wpadające do aparatu, wzmacniając błękity na niebie i redukując odbicia na wodzie lub szkle. Obracając pierścień regulacyjny, na żywo obserwujemy stopień polaryzacji.

Użyj fadera
Filtry NiSi z serii Vario to tak zwane fadery, czyli filtry o zmiennej gęstości, umożliwiające kontrolę ilości przepuszczanego światła. To bardzo wygodne rozwiązanie, zwłaszcza gdy fotografujemy w warunkach, które utrudniają swobodną zmianę filtra lub gdy chcemy zabrać jak najmniej sprzętu. Model NiSi ND-Vario 5–9 Stops Pro Nano umożliwia redukcję od 5 do 9 EV. Przepuszczalność jest regulowana bezstopniowo poprzez obrót zewnętrznego pierścienia.

5. Myśl panoramicznie

Niektóre rozległe sceny nie mieszczą się w standardowym kadrze, więc szerszy, bardziej filmowy może sprawdzić się lepiej. Wiele smartfonów ma tryb zdjęć panoramicznych, ale jakość obrazu będzie gorsza niż w przypadku aparatu systemowego, zwłaszcza jeśli chcesz edytować i drukować profesjonalne odbitki. Najlepszym sposobem na tworzenie panoram jest robienie zdjęć w pionie: zacznij od lewej krawędzi sceny i przesuwaj się do prawej. Upewnij się, że wykonujesz zdjęcia w formacie RAW i korzystasz z trybu priorytetu przysłony, wybierając f/16, aby uzyskać dobrą ostrość całej sceny, a następnie dostosuj ISO do czasu otwarcia migawki wynoszącego 1/200 s – wystarczająco krótko, aby fotografować z ręki, jeśli nie masz statywu. Następnie przestaw aparat w tryb ręczny i zablokuj te ustawienia, tak aby ekspozycja nie zmieniała się pomiędzy klatkami, co pomoże potem w płynnym połączeniu.

Bracketing ekspozycji
Uzyskaj bardziej szczegółową panoramę, tworząc obraz HDR. Wybierz format RAW i aktywuj tryb bracketingu ekspozycji (AEB) w aparacie. Ustaw go tak, aby wykonać trzy zdjęcia (normalne, niedoświetlone i prześwietlone), a następnie scal je w programie.

Teraz ustaw ostrość w jednej trzeciej głębokości sceny i przełącz na ręczne ustawianie ostrości, aby również była ona spójna. Fotografuj w orientacji pionowej i upewnij się, że każde ujęcie pokrywa się w co najmniej 30% z poprzednim. Zwróć uwagę na to, gdzie na każdym ujęciu znajduje się horyzont, i upewnij się, że na pierwszej i ostatniej jest na tej samej wysokości, dzięki czemu Twoja panorama będzie prosta. Warto również zrobić zdjęcie z ręki na początku i na końcu panoramy, aby łatwo było znaleźć całą serię podczas przeglądania zdjęć w domu. Jeśli chcesz tworzyć panoramiczne krajobrazy bardziej poważnie, powinieneś również rozważyć zakup głowicy panoramicznej.

Czym jest głowica panoramiczna?
Głowice panoramiczne, takie jak Sirui PA-20 Panning plate (poniżej), to specjalistyczne głowice statywowe do tworzenia idealnych panoram. Umożliwiają one zamocowanie obiektywu w taki sposób, aby znajdował się on nad „punktem węzłowym”, co pozwala zminimalizować zniekształcenia optyczne, zwane błędem paralaksy. Gdy obrazy są wolne od tego zniekształcenia, łatwiej jest je „zszyć” w oprogramowaniu takim jak Photoshop CC. Głowice panoramiczne ułatwiają także wykonywanie pojedynczych klatek panoramy lub dodawanie dodatkowych rzędów w celu zwiększenia wysokości ostatecznej panoramy.

Połącz zdjęcia w panoramę w Photoshop CC

Aby połączyć serię plików JPEG w panoramiczną fotografię, możesz otworzyć pliki w Adobe Bridge, wybrać wszystkie zdjęcia składowe, a następnie przejść do Narzędzia > Photoshop > Photomerge. To załaduje obrazy do Photoshopa CC i uaktywni okno dialogowe Photomerge z opcjami zszycia. Zwykle pozostawienie ustawień na Auto daje dobre rezultaty, choć można spróbować ponownie z inną opcją, jeśli panorama nie zszywa się prawidłowo. Upewnij się, że cztery pola na dole są zaznaczone. Usuwanie winietowania pomaga pozbyć się ciemnych narożników i sprawia, że połączenia są bardziej jednolite. Funkcja Wypełnij przezroczyste obszary z uwzględnieniem zawartości pomaga wypełnić puste części płótna powstałe po wyrównaniu scalonych zdjęć.

Jak stworzyć panoramę w Adobe Camera Raw

Otwórz składowe pliki RAW w Adobe Bridge i zaznacz je, następnie kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz Otwórz w Camera Raw. W ACR zaznacz ponownie wszystkie miniatury i kliknij je prawym przyciskiem myszy, tym razem wybierając opcję Scal do panoramy. W ten sposób pojawi się okno dialogowe z opcjami łączenia zdjęć.

Partnerem publikacji jest firma Focus Nordic. Artykuł pochodzi z najnowszego wydania magazynu Digital Camera Polska (DCP 4/2022)

Skopiuj link
Komentarze
Więcej w kategorii: Poradniki
Jak dobrać kabel HDMI do filmowania i streamingu?
Jak dobrać kabel HDMI do filmowania i streamingu?
Jak wybrać kabel HDMI, żeby nie mieć problemów na planie i uzyskać optymalną jakość? W tym poradniku przyglądamy się odpowiednim kablom do filmowania na przykładzie oferty marki...
17
Jak zrobić oryginalne zdjęcie na walentynki? Zapytaliśmy ChatGPT
Jak zrobić oryginalne zdjęcie na walentynki? Zapytaliśmy ChatGPT
Nadal myślisz, że najlepszym pomysłem na walentynkowe zdjęcie jest serce narysowane na zaparowanej szybie? Zobaczcie, co na ten temat ma do powiedzenia sztuczna inteligencja.
4
Oświetlenie filmowe w fotografii portretowej - GlareOne LED 300 BiColor D w praktyce
Oświetlenie filmowe w fotografii portretowej - GlareOne LED 300 BiColor D w praktyce
Filmowo-fotograficzny świat nie mógłby istnieć bez światła. W tym artykule fotograf Piotr Werner na przykładzie lamp GlareOne 300 BiColor D pokazuje trzy filmowe ustawienia...
16
Powiązane artykuły