![Nikon Nikkor Z 600 mm f/6.3 VR S - test praktyczny i zdjęcia przykładowe [RAW]](/i/images/8/5/2/d2FjPTMxN3gxLjUwMA==_src_227852-DY6A6732_nikon_600mm_f63_test-top.jpg)
Newsletter
Newsletter
"Filmowanie lustrzanką cyfrową" - fragmenty, II część
Autor: Michal Grzegorczyk
Sprzęt pozwalający rejestrować ruchomy obraz i dźwięk
Nie da się ukryć, że to kamera jest w centrum akcji. Musi ona zarejestrować wszystkie szczegółowo zaplanowane i odegrane sceny. Powinieneś zatem wybrać taki sprzęt, który pozwoli uchwycić je tak, jak chcesz. W wyborze aparatów, obiektywów i akcesoriów nie chodzi tylko o to, by uzyskać pożądane kadry, ale także o to, aby wszystkie te urządzenia umożliwiły twórcze rejestrowanie ujęć.
Ponieważ nagrywasz ruchomy obraz, zapewne będziesz też chciał skorzystać z możliwości poruszania samą kamerą. Rodzaj jej ruchu najlepiej określają takie czasowniki, jak: przesuwać, gonić, nosić, jeździć na wózku, latać. Na szczęście, każdy ten ruch można uzyskać za pomocą odpowiedniego narzędzia.
Ale ponieważ film to zarówno obraz, jak i dźwięk, wprowadzimy cię także w kwestie związane z rejestracją nagrań audio.
Jednak koniec zdjęć wcale nie oznacza końca pracy. Pliki wideo i audio trzeba jeszcze gdzieś przechować, by można je było w późniejszym czasie przekazać montażyście. Zarządzanie danymi na planie filmowym to ostatni "uroczy" aspekt pracy, jest jednak na tyle istotny, że wymaga systematyczności i dyscypliny.
Istotne cechy aparatu
Wybór korpusu do rejestrowania klipów wideo
Lampy, obiektywy, statywy i sprzęt audio rzutują na jakość zapisywanego materiału filmowego, jednak żadna inna część wyposażenia nie ma na nią takiego wpływu jak aparat, który wybierzesz. Rejestruje on efekty pracy pozostałego sprzętu oraz rezultaty twoich decyzji co do sposobu realizacji projektu i jego estetyki.
Wybierając aparat, powinieneś rozważyć jego funkcje, ergonomię i, oczywiście, cenę. Producenci, tacy jak Canon, Nikon, Panasonic, Sony, a ostatnio również RED, mają w swojej ofercie interesujące propozycje. Pomimo że od lat możesz być przywiązany do jakiejś marki, powinieneś świeżym okiem przyjrzeć się i innym aparatom pod kątem możliwości związanych z nagrywaniem wideo.
Lustrzanki cyfrowe z funkcją filmowania są bardzo zróżnicowane. Obecnie większość producentów skupia się na tym, by ich modele w pierwszej kolejności były tradycyjnymi aparatami fotograficznymi a dopiero w drugiej kamerami wideo.
Jeśli chodzi o wybór aparatu, powinieneś rozważyć jego funkcje, ergonomię i, oczywiście, cenę.
Choć może ci się wydawać, że koniecznie powinieneś kupić aparat z najwyższej półki, czyli korpus kosztujący nawet 20 000 zł, może być to znaczną przesadą. Jeśli masz zamiar przede wszystkim kręcić filmy, tańszy korpus zazwyczaj zapewni identyczne funkcje wideo co drogie aparaty. Opcje związane z rejestrowaniem klipów wideo są bardzo podobne w większości modeli, a droższe korpusy mają dodatkowe funkcje, ale przydatne zazwyczaj tylko przy robieniu fotografii.
Jedna rzecz jest natomiast absolutnie pewna: rynek lustrzanek z funkcją filmowania zmienia się niezwykle dynamicznie. Technologie i opcje dostępne w nowych aparatach stale ewoluują. Z tego powodu w rozdziale tym nie zaprezentujemy konkretnych modeli aparatów, lecz skupimy się raczej na najważniejszych cechach, na jakie powinieneś zwrócić uwagę, wybierając korpus, oraz przedstawimy niezbędne akcesoria. Wyposażony w tę ogólną wiedzę, będziesz w stanie podjąć właściwe decyzje co do wyboru korpusu, mimo iż technologia wykorzystywana do budowy sprzętu cały czas idzie naprzód.
Wybór aparatu do kręcenia filmów
To, jaki wybierzesz model cyfrowej lustrzanki z funkcją filmowania, zależeć będzie od twoich osobistych preferencji. istnieje jednak kilka czynników, które warto wziąć pod uwagę. Ponieważ wydaje się, że świat tego rodzaju urządzeń wciąż się zmienia, sugerujemy, byś wypróbował i przetestował aktualnie dostępne modele, zanim podejmiesz decyzję o zakupie któregoś z nich.
Aparat nie będzie specjalnie użyteczny, gdy nie będzie dobrze leżał w dłoni albo gdy fizyczne rozmiary jego sensora będą wymuszały taki sposób kadrowania obrazu, który jest dla ciebie nie do przyjęcia. Nie zdziałasz też zbyt wiele, jeśli aparat nie kręci zdjęć z częstotliwością lub rozdzielczością, jakiej wymaga twój projekt.
Ergonomia obsługi
Przy wyborze aparatu bardzo istotne znaczenie ma to, jak leży on w dłoni i jak wyprofilowany jest jego korpus. Jeśli aparatu nie daje się dobrze trzymać, prawdopodobnie będziesz myślał głównie o tym, jak trudno się nim operuje, zamiast skupiać się na najważniejszych zadaniach związanych z rejestracją materiału. Podobnie jak oceniasz korpus pod kątem łatwości wykonywania nim statycznych ujęć, chcesz, aby aparat do wideo spełniał specyficzne kryteria.
Wielkość: Korpus powinien być dopasowany do rozmiarów twoich dłoni. Jeśli będzie zbyt mały, palcom trudno będzie odnaleźć przyciski i pokrętła. i na odwrót, jeśli będzie zbyt duży, nie da się go wygodnie trzymać. Mały aparat łatwiej za mocować tam, gdzie nie ma zbyt wiele miejsca, np. w samochodzie lub w wodoszczelnej obudowie. Z kolei do dużego korpusu możesz dołączyć akcesoria, które sprawią, że będziesz mógł go używać tak jak tradycyjną kamerę wideo.
Ciężar: Amatorskie lustrzanki cyfrowe z funkcją filmowania są raczej lekkie, co czyni z nich doskonały sprzęt dla osób, które często podróżują. Jednak może to utrudniać ich trzymanie, szczególnie gdy zamocuje się do nich ciężki obiektyw (co sprawi, że aparat stanie się bardzo ciężki z przodu). Profesjonalne korpusy (lub modele z dołączonym uchwytem do zdjęć pionowych i na dodatkowe baterie) są cięższe i w przypadku przypinania do nich dłuższych obiektywów zapewniają lepsze wyważenie całego zestawu. Musisz jednak uważać, by nie wybrać aparatu, który będzie ważył za dużo, byś mógł go wygodnie trzymać, zwłaszcza jeśli masz zamiar przede wszystkim filmować z ręki. Jeżeli korpus okaże się za ciężki, rejestrowany obraz będzie rozedrgany.
Rozdzielczość sensora
Wygląda, że wojna na megapiksele nigdy się nie skończy. Jako fotograf przyzwyczaiłeś się już, iż każda kolejna generacja aparatów musi być wyposażona w matrycę o większej rozdzielczości. Kilka lat temu szczytem techniki były korpusy 8-megapikselowe. Dziś matryce o takiej rozdzielczości ma większość popularnych kompaktów typu "wyceluj i naciśnij".
Jeżeli chodzi o rozdzielczość sensora w odniesieniu do wideo, nie pozwól, by liczba megapikseli miała jakikolwiek wpływ na twoją decyzję. wiemy, że prawdopodobnie będziesz chciał używać aparatu zarówno do filmowania, jak i robienia zdjęć. Wybierz korpus z matrycą o rozdzielczości odpowiadającej twoim potrzebom w dziedzinie fotografii i nie przejmuj się nią wcale, jeśli chodzi o wideo. Dlaczego?
Kiedy filmujesz cyfrową lustrzanką, wykorzystujesz jedynie niewielką część pikseli, w jakie wyposażony został sensor. Weźmy np. 21,1-megapikselowego Canona 5D Mark II który pozwala robić fotografie o maksymalnej rozdzielczości 5616 x 3744 pikseli. Kiedy kręcisz wideo w formacie 1920 x 1080 pikseli, efektywna rozdzielczość rejestrowanego obrazu wynosi zaledwie 2,1 megapiksela!
W kontekście wideo powinieneś wiedzieć, że im więcej pikseli ma matryca, tym są one mniejsze i ciaśniej upakowane. Elementy światłoczułe o wyższej rozdzielczości (dużej liczbie pikseli rozmieszczonej na małej powierzchni) mogą generować więcej szumu, który widoczny będzie zarówno na fotografiach, jak i filmach.
Aparaty pełno klatkowe a te z niepełnoformatową matrycą
Jeśli chodzi o lustrzanki cyfrowe, prawdopodobnie najwięcej dyskusji wywołuje to, czy wybrać aparat z matrycą pełnoklatkową czy niepełnoformatową. Zaciekłe spory na ten temat toczą się zarówno wśród fotografów, jak i filmowców.
Na wstępie pozwól nam jednak wyjaśnić kilka podstawowych zagadnień. Matryca pełnoklatkowa ma taką samą wielkość jak klatka błony filmowej 35 mm, co oznacza, że wymiary sensora wynoszą w przybliżeniu 36 x 24 mm. Producenci, tacy jak Canon, Nikon i Panasonic, mają bardzo zróżnicowane wymiary swoich niepełnoklatkowych lub mniejszych matryc, ale przeważnie trzymają się oni standardu opartego na formacie APS (ang. advanced photo system). Najbardziej popularne są matryce formatu APS-C i APS-H.
Dlaczego ma znaczenie wielkość matrycy? Można przyjąć, że im większe są fizyczne rozmiary sensora, tym większy ma się wpływ na rozkład głębi ostrości w kadrze. Mówiąc prościej, przy użyciu tego samego obiektywu duża matryca ułatwia mocniejsze rozmycie tła niż mała.
Prawdopodobnie to zagadnienie jest ci już znane w odniesieniu do fotografii. W czym zatem rzecz? Otóż olbrzymia popularność lustrzanek cyfrowych z funkcją filmowania wynika z tego, że ich matryce są porównywalne z sensorami tradycyjnych kamer wideo. Ich duże elementy światłoczułe pozwalają na większą kontrolę głębi ostrości (co wielu utożsamia z charakterystycznym wyglądem obrazu kinowego).
Aparat z matrycą pełnoklatkową pozwoli ci najlepiej wykorzystać głębię ostrości. Korpusy z matrycą formatu 35 mm należą do najdroższych, musisz więc zdecydować, czy możliwości pełnoklatkowej matrycy w zakresie kształtowania plastyki obrazu są warte takich pieniędzy.
Współczynnik pozornego wydłużenia ogniskowej
Jeśli wybierzesz aparat z matrycą mniejszą od klatki filmu 35 mm, powinieneś sprawdzić, jakim współczynnikiem pozornego wydłużenia ogniskowej się on charakteryzuje. Korpusy z niepełnowymiarowym (niepełnoklatkowym) sensorem zwielokrotniają nominalne wartości zakresu ogniskowych każdego obiektywu założonego do takiego aparatu.
Zakresy ogniskowych wszystkich obiektywów podawane są w odniesieniu do rozmiarów klatki filmu 35 mm. Powiedzmy, że używasz zooma 70-200 mm. Po przypięciu go do korpusu pełnoklatkowego zakres jego ogniskowych będzie dokładnie taki sam. Jeśli jednak to samo szkło przymocujesz do aparatu z mniejszym z sensorem, to aby uzyskać efektywny zakres jego ogniskowych, musisz pomnożyć jego wartość przez liczbę wyrażającą różnicę wielkości między matrycami.
Poniżej znajduje się zestawienie współczynników, jakimi charakteryzują się najpopularniejsze obecnie aparaty:
- 1,3×: taki współczynnik pozornego wydłużenia ogniskowej mają pewne aparaty Canona z serii 1, które używają sensorów formatu APS-H, np. Canon EOS 1D Mark IV
- 1,5×: taki współczynnik charakteryzuje wszystkie niemepełnoklatkowe korpusy produkowane przez Nikona
- 1,6×: matryce z takim współczynnikiem stosuje Canon we wszystkich aparatach z matrycami formatu APS-C (takich jak 7D) lub modelach oznaczonych dwu- i trzycyfrowymi liczbami
- 2,0×: tak duży współczynnik pozornego wydłużenia ogniskowej mają korpusy należące do systemu Mikro Cztery Trzecie, jak wspomniany już Panasonic Lumix GH1.
Jeżeli masz aparat ze współczynnikiem 1,6×, to obiektyw 70-200 mm zyska efektywny zakres ogniskowych wynoszący 112-320 mm. Efekt pozornego wydłużenia ogniskowej w przypadku wideo ma pewne zalety. Dzięki niemu możesz uzyskać znacznie większe przybliżenie, bez użycia ekstremalnie drogich teleobiektywów i superteleobiektywów. Niestety, wspomniane zjawisko jest wadą, jeżeli chce się uzyskać ujęcia szerokokątne. Aby zarejestrować naprawdę szerokie kadry (przeważnie muszą się one pojawić w każdej produkcji), powinieneś kupić szkła o bardzo dużym kącie widzenia, które zazwyczaj są także znacznie droższe od "standardowych".
Kiedy matryca ma wymiary mniejsze od klatki filmu małoobrazkowego, mamy do czynienia ze zjawiskiem pozornego wydłużenia ogniskowej (ang. crop factor). Zwielokrotnia ono nominalne wartości ogniskowych każdego obiektywu przypiętego do aparatu z niepełnowymiarową matrycą. W przypadku korpusów z mniejszym sensorem dużo trudniej jest uzyskać małą głębię ostrości.
Obsługiwane formaty kadru i klatkarz
Poszczególne modele lustrzanek cyfrowych z funkcją filmowania różnią się od siebie przede wszystkim formatem kadru i liczbą klatek rejestrowanych na sekundę. Dokonując oceny korpusu, sprawdź, z jaką maksymalną rozdzielczością aparat rejestruje ruchomy obraz.
1920 x 1080: wybierz aparat z maksymalną rozdzielczością 1920 x 1080 pikseli, jeśli chcesz nagrywać wideo w najwyższej rozdzielczości, jaką oferuje standard HD. Kadru takiej wielkości będziesz potrzebował także wówczas, gdy realizujesz projekty dla telewizji.
1280 x 720: Aparaty zapisujące ruchomy obraz z rozdzielczością 1280 x 720 pikseli (jak większość modeli Nikona) pozwalają rejestrować piękne ujęcia. Mimo że nie oferują maksymalnej rozdzielczości, uważane są za urządzenia kompatybilne ze standardem HD.
Należy także zwrócić uwagę na klatkarz, jaki oferują lustrzanki cyfrowe z funkcją filmowania. Modele, takie jak Canon 7D i 1D Mark IV, pozwalają wybierać spośród kilku ustawień. Dzięki temu można teraz nagrywać filmy z ułamkowymi wartościami częstotliwości klatek zapisywanych na sekundę (29,97/59,94), stosowanych w USA i wielu innych krajach nadających programy telewizyjne w systemie NTSC. Aby zapewnić sobie maksymalną elastyczność, wybierz aparat mający do wyboru największą liczbę ustawień klatkarza.
WYBÓR APARATU I OPTYKI OKREŚLONEGO SYSTEMU
Jeśli posiadasz już pokaźny zbiór obiektywów należących do systemu np. Canona lub Nikona bądź sporo szkieł typu Canon EF-S czy Nikon DX, współpracujących jedynie z aparatami niepełnoklatkowymi, powinieneś to uwzględnić przy wyborze korpusu. Wymiana optyki jednego systemu na należącą do innego lub zastąpienie obiektywów niepełnoklatkowych pełnoklatkowymi bywa bardzo drogie.
Wbudowany wyświetlacz
Z pewnością korzystasz z wizjera optycznego swojego aparatu w celu kadrowania sceny i ustawiania ostrości. w rzeczywistości, stałeś się być może zbyt leniwy z powodu niewiarygodnej wręcz szybkości pracy układu automatycznego ustawiania ostrości w nowoczesnych aparatach.
Niestety, autofokus w trybie filmowania nie jest specjalnie pomocny. w trakcie nagrywania ujęć lustrzankami z funkcją filmowania nie używa się wizjera optycznego, lecz wyświetlacza LCD, ponieważ lustro, które jest wykorzystywane do odbijania obrazu w stronę pryzmatu, jest cały czas uniesione, by matryca mogła rejestrować film.
Ponieważ będziesz używał wbudowanego ekranu do kadrowania i oceny ostrości obrazu, powinieneś być niezwykle wymagający wobec tego elementu korpusu. Poniżej znajdziesz kilka podstawowych kryteriów, które należy wziąć pod uwagę, wybierając aparat pod kątem wyświetlacza LCD.
Wielkość: im większy ekran, tym lepiej. Duży wyświetlacz zapewnia lepszą widoczność samej kręconej sceny i wyraźniejszy podgląd gotowego już nagrania. obecnie długości przekątnych wyświetlaczy lustrzanek z funkcją filmowania sięgają nawet 3 cali.
Rozdzielczość: Sam duży ekran LCD nie wystarczy, dopóki nie będzie wyświetlał obrazu o dużej rozdzielczości. Rozdzielczość monitorów mierzona jest w punktach lub pikselach. im większa jest ich liczba, tym większa jest rozdzielczość ekranu, w wyniku czego wyraźniejszy jest wyświetlany na nim obraz.
Jasność: Będziesz oglądał wbudowany ekran aparatu w bardzo różnym oświetleniu, w związku z tym sugerujemy, byś wybrał najmocniej świecący wyświetlacz, jaki jest dostępny. Prawdopodobnie będziesz chciał jeszcze dołączyć do niego specjalny wizjer powiększający lub zewnętrzny monitor (zajrzyj do sekcji Oglądanie obrazu na zewnętrznym monitorze w dalszej części tego rozdziału).
Możliwość odchylania: Niektóre lustrzanki cyfrowe mają odchylane ekrany, które ułatwiają oglądanie obrazu w trakcie filmowania, np. gdy trzymasz aparat nad głową lub poniżej wysokości oczu. wadą takich ekranów LCD jest to, że przez nieuwagę stosunkowo łatwo można je wyłamać.
Zasilanie aparatu
Powinieneś być świadom tego, że podczas filmowania aparat zużywa dużo więcej prądu niż w trakcie robienia statycznych zdjęć. większe zapotrzebowanie na prąd spowodowane jest dwoma czynnikami. Po pierwsze, korzystanie z funkcji podglądu obrazu na żywo (Live View) oznacza, że wyświetlacz aparatu musi być włączony przez cały czas, a to z kolei błyskawicznie wyczerpuje akumulatory. Po drugie, podczas nagrywania wideo procesor aparatu i nośnik pamięci stale pracują.
Aby mieć pewność, że twojemu aparatowi wystarczy prądu, byś mógł nakręcić reportaż lub film bądź zrobić wywiad, powinieneś pomyśleć o dodatkowym zasilaniu. w tej części rozdziału prezentujemy kilka różnych opcji dotyczących zasilania lustrzanki cyfrowej z funkcją filmowania.
Rozsądne korzystanie z funkcji Live View
Dopóki lustrzanki cyfrowe nie nagrywały filmów, Live View było postrzegane jako funkcja dla amatorów i zawodowcy nie zwracali na nią specjalnej uwagi (w rzeczywistości trudno było ją nawet znaleźć w większości profesjonalnych korpusów cyfrowych). Mimo wszystko, kto przy zdrowych zmysłach chciałby używać do kadrowania małego (często niezapewniającego pełnego pola widzenia) monitora zamiast wizjera optycznego?
Ale to się zmieniło. Obecnie większość lustrzanek cyfrowych ma funkcję Live View, która wykorzystywana jest do planowania ujęć i ich podglądu podczas nagrywania. Jej wadą jest jednak duże zużycie energii. Z tego powodu w aparatach funkcja podglądu na żywo domyślnie ustawiona jest tak, by po kilku minutach się wyłączała.
Na jednej baterii możesz zrobić setki, a nawet tysiące fotografii, przy filmowaniu natomiast jeden akumulator wystarczy najwyżej na parę godzin. Dlatego tak ważne jest, aby zawsze mieć przy sobie dodatkowe baterie. Sugerujemy, byś dla każdego aparatu przygotował po pięć akumulatorów na każdy dzień zdjęciowy. Jeśli będziesz miał możliwość łatwego naładowania ogniw, wystarczy ci mniej (ale po co ryzykować?).
Uchwyt do zdjęć pionowych z dodatkowym pojemnikiem na baterie
Jeśli nie chcesz przez cały czas żonglować akumulatorami, innym rozwiązaniem jest uchwyt do zdjęć pionowych (trzeba jednak pamiętać, że tego typu akcesoria, nazywane także gripami lub battery packami, nie są dostępne dla każdego modelu aparatu). Prawdopodobnie już z nich korzystałeś. zasadniczo, grip podwaja ilość dostępnej energii, ponieważ umożliwia jednoczesne korzystanie z dwóch baterii. Czasami jedna znajduje się w batterypacku, a druga w korpusie aparatu. innym razem obie można włożyć do gripu. Dodatkowe zasilanie jest wspaniałą rzeczą, gdyż pozwala ci filmować przez znacznie dłuższy czas niż przy użyciu jednej tylko baterii. Kręcąc zdjęcia, ciągle będziesz korzystał z funkcji podglądu na żywo, co bardzo szybko wyczerpie akumulatory.
Grip pozwala zazwyczaj na błyskawiczną wymianę baterii, ponieważ klapka zamykająca ogniwa znajduje się z boku lub u dołu pojemnika. wydaje się, że to nic specjalnego, ale kiedy aparat zamocowany jest na statywie, zdemontowanie korpusu (i przerwanie nagrywania) tylko po to, by wymienić baterie, może być irytujące. Niektóre gripy umożliwiają wymianę ogniw nawet w trakcie filmowania. W rezultacie unikasz utraty części ujęć wskutek wyczerpania się baterii.
Jeśli używasz rigów do swojego korpusu (systemy szyn i specjalne stelaże do lustrzanek omawiamy w rozdziale 12), nie musisz wyjmować z nich aparatu, by wymienić ogniwa. Powinieneś się jednak upewnić, czy grip podpięty do lustrzanki nie utrudni ci korzystania z follow focusu, ewentualnie także z matte boxu zamocowanego na szynach, ponieważ battery packi powodują, że zwiększa się wysokość korpusu, co niekiedy uniemożliwia korzystanie z tych akcesoriów.
Mimo wszystko uważamy, że dobrze jest mieć uchwyt z dodatkowym zasilaniem, jeśli chce się filmować lustrzanką. zapewnia on bowiem dodatkową energię bez konieczności ciągłego wymieniania baterii. inną zaletą jest to, że gripy wyposażone są w dodatkowy spust migawki i pokrętło zmiany przysłony, a także inne przyciski, co przydaje się, kiedy chcesz też robić zdjęcia.
Zasilanie z gniazdka
Jeśli pracujesz w studiu lub innym miejscu z łatwym dostępem do sieci elektrycznej, alternatywą może być użycie zewnętrznego zasilacza wpinanego do gniazdka. Jedynym minusem takiego rozwiązania jest to, że ogranicza ono nieco swobodę pracy kamerą, szczególnie kiedy znajduje się ona na wysięgniku lub wózku. zazwyczaj korzystamy z zasilacza, gdy realizujemy nagranie, stojąc w miejscu (np. wywiad), a z baterii - gdy jesteśmy w ruchu.
Metody kompresji nagrywanego materiału
Podczas oceny lustrzanki cyfrowej pod kątem jej użycia do filmowania należy wziąć pod uwagę także format lub kodek wykorzystywany do zapisu klipów wideo (pamiętaj, że stosowany algorytm kompresji określany jest przez producenta; nie można go zmienić). Aby uzmysłowić sobie znaczenie tego, porównajmy metody kompresji wykorzystywane przy nagrywaniu filmu z tymi stosowanymi przy rejestrowaniu statycznych obrazów.
Fotografie zapisujesz w plikach RAW, TIFF lub JPEG. Pliki RAW dają najwięcej swobody przy ich późniejszej edycji, ponieważ są nieprzetworzone przez procesor aparatu. Na drugim końcu - jeśli chodzi o możliwości w zakresie dalszej obróbki obrazu - znajdują się pliki JPEG, które zawierają wszystkie informacje niezbędne do tego, by móc obejrzeć zdjęcie zaraz po jego wykonaniu.
Lustrzanki cyfrowe z funkcją filmowania (w momencie pisania tej książki) nie mają niczego w rodzaju RAW wideo (choć bardzo byśmy sobie tego życzyli!). W zamian korpusy nagrywające filmy rejestrują ruchomy obraz w oparciu o zróżnicowane algorytmy kompresji. Niektóre te formaty zapisu są bardziej skompresowane niż inne lub korzystają ze starszych algorytmów, niedających obrazu o tak wysokiej jakości jak te nowsze. Dlatego powinieneś poświęcić chwilę, by porównać ich wpływ na ogólny wygląd filmu.
H.264 i AVCHD
H.264jest standardem kompresji wideo opartym na standardzie MPEG-4. No dobrze, jeżeli jesteś specem w dziedzinie najnowszych technologii tak jak my, to dodajmy, że dokładnie oparty jest on na części 10. normy opisującej jego specyfikację (jeśli wygrasz w teleturnieju Jeden z dziesięciu, pamiętaj, komu to zawdzięczasz!). H.264 to nowoczesny kodek gwarantujący wspaniałe nagrania przy niewielkim spadku jakości obrazu i małej liczbie artefaktów powstających na skutek kompresji.
Ten algorytm kodowania stał się standardem dla materiałów wideo publikowanych w sieci, ale ostatnio używany jest także do kompresji filmów nadawanych w telewizji wysokiej rozdzielczości. obecnie aparaty Canona, takie jak 5D Mark ii, 7D i 500D zapisują filmy w formacie wykorzystującym kodek H.264.
Jego bardzo bliskim kuzynem jest algorytm AVCHD. Właściwie AVCHD jest nazwą marketingową kodeka H.264. Format ten oferuje dokładnie takie same możliwości co wspomniany wcześniej kodek i jest promowany przez firmy Panasonic i Sony, a aparaty, takie jak Panasonic Lumix GH1, mogą wykorzystywać go do nagrywania filmów HD.
W IV części książki powiemy więcej na temat edytowania i transkodowania materiałów nagranych przy użyciu algorytmów H.264 i AVCHD.
Motion JPEG
Przez lata Motion JPEG był bezkonkurencyjnym algorytmem kompresji. Jest on najstarszym, jakiego używają obecnie lustrzanki cyfrowe z funkcją filmowania. Ogólna jakość obrazu uzyskiwana za jego pomocą jest znacznie niższa, ale algorytm ten umożliwia za to bardzo długi czas nagrywania, ponieważ mocno kompresuje dane.
W związku z niewielką objętością plików, dodatkową zaletą zapisywania filmów w Motion JPEG jest to, że format ten jest bezpośrednio obsługiwany przez wiele programów do edycji obrazu wideo. w odróżnieniu od H.264 i AVCHD, w niewielkim stopniu zużywa on moc obliczeniową procesora, dzięki czemu ma bardzo niewielkie wymagania, jeśli chodzi o wydajność komputera, na którym dokonuje się postprodukcji zakodowanych nim materiałów. w chwili obecnej algorytm ten wykorzystują m.in. lustrzanki cyfrowe z funkcją filmowania produkowane przez Nikona.
ZAPAKUJ TO!
Idea zapisywania materiałów wideo różnych formatów w kilku typach plików wprawia w zakłopotanie wielu ludzi. QuickTime, AVI i MXF to przykłady tzw. kontenerów multimedialnych, przeznaczonych do przechowywania strumieni audio/wideo. Oznacza to np., że zbiór zakodowany przy użyciu algorytmów kompresujących H.264 lub Motion JPEG można zapisać w kontenerze QuickTime (MOV).
Limit maksymalnej długości nagrania
istotne jest także to, jaką maksymalną długość nagrania może zarejestrować twoja lustrzanka cyfrowa. Aparat nagrywa ruchomy obraz jedynie przez ograniczony czas, po którym zapis musi zostać przerwany. Dowiedz się, jaki limit maksymalnej długości nagrania ma twój sprzęt, albo przekonasz się o jego istnieniu w najbardziej nieodpowiednim momencie.
Maksymalna długość pojedynczego rejestrowanego klipu zazwyczaj nie przekracza 5-12 minut. Limit ten może ci, jako fotografowi, przypominać ograniczenie pojemności bufora pamięci i maksymalnej, możliwej do zarejestrowania w trybie zdjęć seryjnych, liczby zdjęć zapisywanych w plikach RAW. Nie wydaje się jednak, by był on jakimś poważnym ograniczeniem. Lecz jeśli używałeś już typowej kamery wideo, możesz być niemile zaskoczony faktem, że większość lustrzanek cyfrowych z funkcją filmowania rejestruje jedynie tak krótkie nagrania.
Z czego wynika to ograniczenie maksymalnej długości filmowania? większość lustrzanek nagrywających wideo formatuje karty pamięci, używając windowsowego systemu plików FAT32. ogranicza on maksymalną objętość plików do 4 GB lub około 12 minut ciągłego zapisu filmu. inni producenci wprowadzają jeszcze bardziej restrykcyjne ograniczenia z uwagi na mniejszą wydajność procesorów przetwarzających obraz. Mimo iż limity skracają maksymalny czas filmowania, w większości przypadków można sobie z tym poradzić.
Jeśli rejestrujesz wywiad, koncert lub kręcisz wideo złożone z dłuższych fragmentów, sprawdź, ile może trwać najdłuższe ujęcie, jakie pozwala zapisać twój aparat. Poniżej przedstawiamy kilka przydatnych strategii postępowania.
Zaplanuj przerwy: Jeśli robisz wywiad, oszacuj, ile pytań możesz zadać w ciągu 12 minut. Z naszego doświadczenia wynika, że od 3 do 6 (w zależności od skomplikowania pytania i złożoności odpowiedzi). Gdy nagrywasz koncert, zrób kilkusekundową przerwę po każdej piosence.
Skróć przestoje: Jeśli zbliżasz się do granicy długości nagrania, ewentualnie pojemności nośnika, spróbuj zminimalizować przestój. Miej w pogotowiu drugą kartę (poprawnie sformatowaną i czystą). Postaraj się, by „postój" był tak krótki jak w Formule 1 i szybko wymień pamięć flash. Aby wszystko odbywało się szybciej, zazwyczaj zapasową kartę mamy przymocowaną do paska aparatu.
Przesuń poszczególne nagrania w czasie: Jeśli używasz kilku kamer, nie zaczynaj i nie zatrzymuj zapisu w tym samym momencie. Uzyskasz w ten sposób pokrywające się częściowo ujęcia pochodzące z dwóch lub więcej aparatów. Po prostu upewnij się, że w danej chwili obraz nagrywa przynajmniej jedna kamera. w ten sposób zminimalizujesz ryzyko tego, że nie zarejestrujesz jakiegoś fragmentu akcji.
NIE MA NIC PEWNIEJSZEGO NIŻ ŚMIERĆ I PODATKI
W związku z ograniczeniami dotyczącymi systemu plików FAT32 warto dodać, że limity długości materiału nagrywanego lustrzankami cyfrowymi wynikają także z podatków. Europejskie cła na kamery wideo są wyższe niż na aparaty fotograficzne. Kamerę zdefiniowano jako urządzenie mogące rejestrować ponad 30 minut w jednym ujęciu. Nie chcąc produkować odmiennych modeli aparatów dla każdego rynku, producenci lustrzanek cyfrowych podporządkowali się europejskim przepisom.
Filmowanie przy użyciu wbudowanego wyświetlacza
Fotografowie patrzą cały czas przez mały prostokącik (nazywany także wizjerem) znajdujący się na samej górze aparatów. Dobry wizjer pozwala prawidłowo skadrować zdjęcie, ocenić ekspozycję i kontrolować wszystkie techniczne parametry dotyczące fotografii, którą właśnie wykonujesz.
Używając lustrzanki cyfrowej z funkcją filmowania, nie możesz korzystać z wizjera podczas nagrywania wideo, ponieważ - inaczej niż przy robieniu fotografii - matryca musi być naświetlana przez cały czas, co oznacza, że lustro zwyczajnie unoszone jest w górę na czas rejestrowania klipu wideo (co skutkuje brakiem obrazu w wizjerze). Musisz więc polegać na ekranie LCD wbudowanym w aparat, z czym wiążą się dwa poważne problemy.
Pierwszym jest brak możliwości precyzyjnego ustawiania ostrości. w trakcie filmowania znacznie trudniej jest ręcznie ustawiać ostrość, jeśli trzeba używać wyłącznie wyświetlacza. Korzystanie z maksymalnie otwartej przysłony staje się wówczas praktycznie niemożliwe. Spowodowane jest to znacznie mniejszym kontrastem obrazu na wyświetlaczu w porównaniu z tym oglądanym w wizjerze optycznym; także autofokus w trybie Live View nie działa tak dobrze, jak wówczas, gdy korzysta się z wizjera.
Drugi problem polega na tym, że ponieważ na ekran LCD cały czas pada światło słoneczne lub sztuczne, obraz na nim jest słabo widoczny. Dlatego wielu fotografów używa specjalnych osłon zamieniających ekran w swego rodzaju dużych rozmiarów wizjer.
Wykorzystywanie dodatkowego, przypinanego wizjera
Jednym z akcesoriów, które bardzo lubimy, jest dołączany wizjer lub lupa. Dodatek ten ulepsza wyświetlacz, który bardziej przypomina wówczas wizjer spotykany w profesjonalnych kamerach wideo. Dobry przypinany wizjer powiększa obraz wyświetlany na ekranie LCD, przez co pomaga zobaczyć, które obszary ujęcia są (lub nie są) ostre.
Niektóre wizjery mocuje się na gumce, inne zaś nakłada na "ramkę" wyświetlacza, na którą zakłada się także osłonę ekranu. Jeszcze inne łączy się z aparatem za pomocą rigów.
My wolimy takie wizjery jak Zacuto Z-Finder, który jest nie tylko solidny i świetnie wykonany, ale ma także precyzyjnie regulowaną soczewkę korekcyjną dla osób z wadą wzroku. Kiedy masz przypięty jeden z takich wizjerów, ekran twojego aparatu wygląda prawie jak duży telewizor i staje się oczywiste, czy ostrość jest czy też nie jest prawidłowo ustawiona. Jeśli weźmie się pod uwagę, że wiele kamer pozwala powiększać obraz na wyświetlaczu pięcio-, a nawet dziesięciokrotnie, zarejestrowanie ostrego obrazu staje się łatwe. Dodatkowo, ponieważ wizjer przykrywa cały wyświetlacz, stanowi doskonałe akcesorium, ułatwiające ocenę obrazu w warunkach niekorzystnego oświetlenia, np. w silnym słońcu.
Oto krótka lista producentów przypinanych wizjerów, wartych wypróbowania:
- Hoodman (http://bit.ly/uaMvf)
- LCDVF (http://bit.ly/8E7S0q)
- Cavision (http://bit.ly/5nk0rk).
Aparaty z odchylanym wyświetlaczem
Czasami chcesz coś nakręcić z innego punktu widzenia niż z wysokości oczu. obojętnie, czy próbujesz filmować z żabiej perspektywy czy ponad głowami publiczności oglądającej koncert - odchylany wyświetlacz umożliwi ci nagranie materiału, którego inaczej nie sposób zarejestrować.
Jedną z rzeczy, jakie należy wziąć pod uwagę, wybierając aparat z obracanym ekranem LCD, jest to, czy zachowuje on stały kontrast i wiernie odwzorowuje kolory, kiedy patrzy się na niego pod kątem. Możesz również kupić lub zrobić samemu osłonę na wyświetlacz zakładaną przy filmowaniu na zewnątrz lub w trakcie koncertu, kiedy otaczające cię oświetlenie potrafi całkowicie wyprać z kolorów wyświetlacz lustrzanki.
