Z okazji przypadającego 27 października Światowego Dnia Dziedzictwa Audiowizualnego świętująca w tym roku swoje 70-lecie Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny ogłasza wyjątkowy projekt w postaci Listy Polskiego Dziedzictwa Filmowego.
Lista Polskiego Dziedzictwa Filmowego (LPDF) to unikatowa, pierwsza w Polsce - i jedna z nielicznych na świecie (jak stanowiący dla niej punkt odniesienia amerykański Narodowy Rejestr Filmowy Biblioteki Kongresu) - tego typu inicjatywa. Powstała w przekonaniu, że kino nie sprowadza się do roli widowiska, towaru ani nawet kanonizowanych arcydzieł. Jest przestrzenią pamięci zbiorowej, świadectwem historii i częścią wspólnego dziedzictwa kulturowego.
LPDF wyróżnia filmy o szczególnym znaczeniu kulturowym. To niczym spis lektur obowiązkowych polskiej kinematografii
Celem Listy jest wyróżnienie filmów, które w szczególny sposób współtworzyły polską kulturę, wyobraźnię i pamięć. Stanowi ona również refleksję nad historią technologii filmowej. Dlatego znajdują się na niej filmy pionierskie i unikatowe pod względem technologicznym, od zachowanych rejestracji aparatem Kazimierza Prószyńskiego, przez eksperymenty - po obrazy dokumentujące ewolucję warsztatu filmowego. W ten sposób Lista odsłania nie tylko treść i narracje, lecz także materialny wymiar kina i techniczne innowacje, które same w sobie stanowią element dziedzictwa.
Dobór tytułów obejmuje zarówno filmy kanoniczne, jak i mniej znane, klasykę fabularną, dokumenty, animacje, dzieła eksperymentalne, studenckie, amatorskie czy propagandowe - o których gromadzenie, zabezpieczanie i przywracanie FINA dba od siedemdziesięciu lat. Zespół selekcyjny układając ją kierował się dbałością o różnorodność - stąd uwzględnienie różnych rodzajów i gatunków filmowych - oraz proporcjonalną reprezentację każdej z dekad, bez dominacji żadnego z twórców. Celem była możliwie szeroka prezentacja polskiego dziedzictwa audiowizualnego.
Wyjątkowość Listy Polskiego Dziedzictwa Filmowego polega też na tym, że poza wyborem filmów wiążą się z nią działania archiwizacyjne, restauracyjne i popularyzatorskie, czyli dbałość o zachowanie polskiego dziedzictwa filmowego stanowiąca część statutowej misji FINA. Stąd też cykl spotkań towarzyszących w Kinie Iluzjon, które potrwają do grudnia.
Kino to zapis epoki. Lista co roku będzie rozbudowywana o nowe pozycje, z których część sami wskażecie
Lista ma także wymiar społeczny. Wskazuje filmy, które stają się symbolicznymi „dziełami referencjami”, inspiruje refleksję badawczą i edukacyjną, a widzom przypomina, że kino to także dokument pamięci, zapis śladów epok, zbiorowych doświadczeń i indywidualnych emocji. Wpisanie tytułu na Listę jest gestem uznania jego znaczenia w polskiej kulturze i historii.
Na start na listę zostało wpisanych 70 tytułów z lat 1907-2005. Wśród nich pierwsze filmy nieme, kinematografia XX-lecia międzywojennego, kultowe pozycje ery PRL-u, głośne tytuły czasów transformacji ustrojowej czy pierwsze klasyki nowego millenium. Od 2026 roku proces selekcji stanie się cykliczny: każdego roku dodawanych będzie dziesięć nowych tytułów, a część wyborów dokonywana będzie w drodze plebiscytu, co nada projektowi wymiar społeczny i pozwoli publiczności współtworzyć Listę.
Spotkanie inauguracyjne w Kinie Iluzjon
Inauguracji listy towarzyszy cykl spotkań w warszawskim Kinie Iluzjon, które potrwają do grudnia.
Wieczór inaugurujący projekt FINA, połączony z projekcjami Polskiej Kroniki Filmowej oraz „Pruskiej Kultury” (1908) i „Matki Joanny od Aniołów (1961) odbędzie się w poniedziałek, 27 października w godz 18.00-22.00. Bilety do kupienia na stronie projektu.
Gdzie znaleźć Listę Polskiego Dziedzictwa Filmowego?
Więcej informacji o projekcie znajdziecie na stronie fina.gov.pl. Pełny katalog filmów ujętych w ramach Listy Polskiego Dziedzictwa Filmowego dostępy tutaj.
_1826294941.jpg)
