Koniec Wojny - Agnieszka Rayss i David Sypniewski wykorzystują AI do pokazania nowego oblicza zdjęć wojennych

Autor: Redakcja Fotopolis

28 Luty 2024

Artykuł na: 4-5 minut

Co się stanie, gdy każe się modelowi generatywnemu poszerzyć kadr archiwalnego zdjęcia wojennego, nie podając mu żadnej podpowiedzi? Czy dowiemy się, co działo się poza granicami kadru, wyznaczonymi przez fotografa? Odpowiedzi na te i inne pytania Agnieszka Rayss i David Sypniewski poszukują na wystawie Koniec Wojny w Społecznym Centrum Fotografii.

Czy algorytmy odtworzą brakujący krajobraz, pokażą uczestników wydarzenia, czy dzięki nim dowiemy się, jaka była pogoda w momencie naciśnięcia migawki?

Sony A7 III - raty 20x0% (cena po cashbacku)

5 679 zł

Canon EOS R5 II - raty 20x0% + złoty pakiet 12 miesięcy Fotoforma Care

21 999 zł

Nikon Z6 III - raty 20x0% + 1500 zł voucher Fotoforma Care

12 989 zł

Sony A7 IV - raty 20x0% (cena po cashbacku)

9 099 zł

Canon EOS R6 Mark II - raty 20x0% (cena po cashbacku)

9 999 zł

Algorytm dosztukował zaskakujące obrazy, pełne fantastycznych pejzaży i dziwnych kształtów, przypominających mniej lub bardziej ludzi, zwierzęta. Materia przelewa się przez palce, a jednak podsuwa nowe znaczenia. Na kolejnych planach fotografii (jeśli to jeszcze fotografia) powstają miasta, górskie pejzaże i sceny rodzajowe. Idylla przeplata się z niepokojem, czasem grozą.

Nowy obraz coraz mniej przypomina fotografie, a staje się podobny do naszego codziennego widzenia: ostry i skondensowany pośrodku, stopniowo coraz bardziej rozmyty w stronę brzegów. Czasami powidoki widziane kątem oka ujawniają rzeczywistość, którą się tylko przeczuwa.

Naiwnością byłoby sądzić, że używając AI, otrzymamy obrazy, na których znajdziemy prawdę historyczną. Wprawdzie nie wiadomo, jak naprawdę pracują algorytmy, ale możemy domyślać się, że szukają tworzyw i treści obecnych na zdjęciu. Kolejne fragmenty stwarza, obniżając wierność oryginałowi.

Niedoskonały rezultat pracy bywa zaskakującym odbiciem zbiorowych wyobrażeń i klisz. Budzą poczucie dwuznacznej nostalgii, chociaż wykreowane wydarzenia, nie miały nigdy miejsca w takim kształcie. Pojawienie się narzędzi opartych na modelach generatywnych symbolicznie kończy erą reprezentacji i wprowadza nas do ery konstruowania.

Zamknij oczy, pomyśl „wojna” - co widzisz?

Kiedy i gdzie?

Wernisaż wystawy „Koniec wojny” odbędzie się w czwartek, 29 lutego 2024 roku o godz. 18.30 w Społecznym Centrum Fotografii przy ul. Chłodnej 20 w Warszawie. Zdjęcia będzie można oglądać do 28 marca.

Sylwetki autorów

Agnieszka Rayss

Fotografka, artystka wizualna, mieszka i pracuje w Warszawie. Współzałożycielka kolektywu Sputnik Photos. Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, ukończyła studia doktoranckie na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Interesuje ją post-sowieckie dziedzictwo Europy Środkowo-Wschodniej oraz tematy związane z jej mitami, historią i reinterpretacją. Autorka kilku książek fotograficznych, wykładowczyni Uniwersytetu SWPS.

David Sypniewski

Projektant, kierownik Otwartej Pracowni Sztucznej Inteligencji, wykłada Kreatywne kodowanie, Robotykę społeczną i Sztuczną inteligencję w kontekście sztuki na wydziale Projektowania na Uniwersytecie SWPS, gdzie jest jednocześnie doktorantem. Kończył kulturoznawstwo w Instytucie Kultury Polskiej na UW i przez 10 lat współtworzył Stowarzyszenie Praktyków Kultury, w którym zajmował się animacją kultury w środowiskach wykluczanych społecznie. Pracował również 4 lata w studiu kreatywnym Rzeczyobrazkowe.

Więcej informacji znajdziecie na stronie fanpage’u SCF na Facebooku.