Artykuł został opublikowany w magazynie Digital Camera Polska 3/2025.
Partnerem publikacji jest Fujifilm.
Jeśli spojrzeć na definicję fotografii miejskiej określanej mianem „urban”, obejmuje ona w zasadzie wszystko, co związane z miastem - jego charakterem i codziennym rytmem. W praktyce oznacza to ludzi, budynki, ulice, infrastrukturę czy ruch uliczny. Temat jest pojemny i daje nieograniczone możliwości fotograficzne, dlatego warto go czasem zawęzić. Wiele zależy od tego, jaki styl jest Ci najbliższy. Możesz obrać luźne, spontaniczne podejście i fotografować wszystko, co przyciągnie Twoją uwagę. Możesz też wyznaczyć sobie ramy czy kilka tematów przewodnich, co nada Twoim zdjęciom kierunek, ale nie będzie Cię też ograniczać.
Różnorodność tematów oznacza, że trzeba też pomyśleć o sprzęcie, który zabierzesz na miejską wyprawę. Najprostsze rozwiązanie to aparat z podstawowym zoomem albo jasny obiektyw stałoogniskowy - idealny do “street photo”. Takie podejście sprawi, że skupisz się na maksymalnym wykorzystaniu jednej ogniskowej, zamiast dźwigać ciężką torbę z dodatkowymi szkłami. Jeśli pomysł jednego obiektywu Ci nie odpowiada, możesz zastanowić się też nad wszechstronnym zoomem. Nie są to zazwyczaj szkła tak jasne i dobre optycznie, ale zdecydowanie nadrabiają uniwersalnością.
Oczywiście, mając dwa czy trzy obiektywy w torbie, zyskujesz większe możliwości - i tu wybór zależy od tego, jak widzisz miasto i co chcesz pokazywać. A jeśli jeszcze tego nie wiesz, kilka spacerów z aparatem szybko to wyjaśni. Własny styl w fotografii miejskiej z czasem pojawi się sam, a potem zostaje już tylko rozwijać skrzydła.
Zabierz to, co niezbędne
Wielu fotografów nosi ze sobą cały swój sprzęt, by być gotowym na każdą okazję. Nie ma w tym nic złego, ale ograniczenie zestawu też ma swoje plusy. Lżejszy plecak to więcej energii, którą możesz przeznaczyć na samo fotografowanie. Mniej opcji sprzętowych oznacza też, że bardziej świadomie podejdziesz do kadru. W skrajnym przypadku możesz spróbować fotografii miejskiej z aparatem i jednym obiektywem, na przykład stało-ogniskowym. Taki wybór wymusza ruch - zamiast kręcić pierścieniem zoomu, musisz się przemieścić, by znaleźć odpowiedni kadr. Dzięki temu więcej uwagi poświęcasz efektowi końcowemu, zamiast tracić czas na zastanawianie się, jaką ustawić ogniskową lub który obiektyw podpiąć.
Przydatne funkcje i technologie
Rozwiązania, które w miejskim środowisku bywają nieocenione...
Strzelaj z biodra: Odchylany tylny ekran, to w fotografii miejskiej coś nie do przecenienia. Pozwala nie tylko wygodnie kadrować z niewygodnej, niskiej czy wysokiej perspektywy, ale też w dyskretny sposób przyglądać się życiu ulicy. Zmiana wysokości kadrowania zupełnie zmienia też wizualny odbiór i często dodaje zdjęciom dynamiki.
Wycinaj: Dzięki dużej rozdzielczości matryc Fujifilm, tryb kadrowania skutecznie „zastępuje” zoom. W modelach z niewymienną optyką możemy więc zawężać pole widzenia bez utraty jakości obrazu. W mieście: szybko „dotniemy” też detal fasady czy sylwetkę w tłumie, mając podgląd finalnego kadru w wizjerze. Pamiętaj tylko, że perspektywa i głębia ostrości się nie zmieniają (to wciąż ten sam obiektyw), a mocny crop może uwidaczniać szum.
Wykrywaj i śledź: Autofokus z wykrywaniem obiektów w mieście to sprzymierzeniec dynamicznych scen – ustaw AF-C i wybierz typ obiektu, na który ma reagować, a aparat wykryje i pewnie utrzyma ostrość przy panoramowaniu pojazdów, fotografowaniu ludzi i zwierząt. Ustaw też szeroki tryb AF i fotografuj serią, by zwiększyć swoje szanse na udane zdjęcia.
Najlepsze obiektywy do fotografowania miasta
Wymienna optyka może „poszerzać” Twoje możliwości i „przybliżyć Cię” do wyjątkowych zdjęć...
Szeroki kąt: Fujinon XF 10-24 mm f/4 R OIS WR
W studniach kamienic im szerszy obiektyw tym lepiej! Stań centralnie, wyrównaj aparat względem ścian i oprzyj kadr na geometrycznym oknie nieba. Żeby zachować fakturę tynku i nie „wyprać” błękitu, mierz w światła i skoryguj o -0,3 do -1 EV. Zwróć uwagę na odbicia w oknach – lekka zmiana pozycji potrafi uporządkować symetrię i zminimalizować „krzywe” prostokąty. Filtr polaryzacyjny stosuj ostrożnie, bo może powodować nierówne przyciemnienie nieba. Dodatkowy „haczyk” dla oka? Wprowadź akcent kolorystyczny lub sylwetkę w oknie na jednym z boków.
Kompaktowe tele: Fujinon XF 70-300 mm f/4-5.6 R LM OIS WR
Optyka tele idealnie „wycina” detal architektury: dłuższa ogniskowa kompresuje plan, porządkuje rytmy balkonów i okien, a tło znika w grafice linii i plam. Szukaj powtarzalnych wzorów. Zadbaj o stabilność bo dłuższe ogniskowe wymagają krótszych czasów naświetlania (1/250–1/500 s). Do miejskich eksploracji nie potrzebujesz też drogich jasnych telezoomów. Postaw raczej na niewielkie wymiary i wagę, by obiektyw nie ciążył Ci w czasie całodniowych spacerów.
Jasne że stałka: Fujinon XF 23 mm f/2.8 R WR lub Fujinon XF 33 mm f/1.4 R LM WR
Jasne stałki są stworzone do miejskiego dokumentu. 23 mm to ekwiwalent 35 mm (dla pełnej klatki), a więc ulubionej ogniskowej “streetowców”. Najlepszy do szerszych ujęć pokazujących kontekst sceny (jak na zdjęciu obok). Nieco ciaśniejszy model 33 mm to z kolei odpowiednik klasycznej “pięćdziesiątki”. Daje bardziej naturalną perspektywę i pozwala lepiej skupić się na bohaterze naszego zdjęcia. Model ze światłem f/1,4 będzie też bardzo dobrą „portretówką”.
Wypróbuj symulacje tradycyjnych filmów Fujifilm
Symulacje barwne Fujifilm świetnie sprawdzają się w fotografii miejskiej, bo dają spójny „look” prosto z aparatu. I nie są to zwykłe filtry, lecz wynik wieloletniej inżynierii koloru zakorzenionej w doświadczeniu firmy z emulsjami analogowymi – nad ich charakterem pracowali ci sami specjaliści, którzy tworzyli filmy Velvia czy Astia, korzystając z krzywych gęstości i dokumentacji sięgającej lat 70. I tak Classic Chrome nawiązuje do palety magazynów lat 60., Velvia agresywnie podkręca kolor i kontrast, a Eterna daje miękką, filmową plastykę z dużą rezerwą w światłach, idealną do zdjęć dokumentalnych. Z kolei Acros to więcej niż konwersja do B&W: symuluje także ziarnistość zależną od ISO i oferuje warianty z „filtrami” Ye/R/G, jak w klasycznej fotografii monochromatycznej. W nowszych korpusach możemy dodatkowo sterować Color Chrome FX, krzywą tonów, ziarnem czy klarownością, co de facto tworzy nam analogowy „workflow w aparacie”.
Co i jak fotografować? Dziewięć pomysłów i technik, które mogą Cię zainspirować
Metropolie oferują mnóstwo lokalizacji do odkrycia z aparatem, ale paradoksalnie to w mniejszych miastach możesz szybciej rozwinąć swoje umiejętności. Najlepszym sposobem zwiedzania i fotografowania jest po prostu spacer. Ponieważ światło rzadko bywa takie samo dwa dni pod rząd, powtarzanie wizyt w tym samym miejscu przyniesie Ci wiele różnych ujęć. Podobnie jak w fotografii krajobrazowej, również w fotografii miejskiej planowanie ma ogromne znaczenie. Pomocne w tym będą aplikacje i narzędzia internetowe.
Na co zwrócić uwagę fotografując ulice miasta
Nie czekaj do złotej godziny - w mieście warto fotografować nawet w samo południe. Ostre słońce tworzy mocne kontrasty i głębokie cienie. Skoryguj ujemnie ekspozycję (-2 EV) i poczekaj aż bohater wejdzie w “świetlną pułapkę”.
Plusy i minusy: Lokalizacja… Kilka zasad, które warto znać
Każde miasto oferuje mnóstwo okazji, by rozwijać swoje fotograficzne umiejętności. Oczywiście to, jak duży potencjał ma dane miejsce i czy nam się spodoba, bywa kwestią dyskusyjną – w jednych lokalizacjach pracuje się łatwiej, w inne trzeba włożyć więcej wysiłku i wyobraźni. Ale właśnie w tym tkwi urok fotografii miejskiej - każde miejsce daje inne możliwości.
- Odpowiednie kolory
Światło w mieście szybko się zmienia – wystarczy, że przejdziesz ze słońca w cień. Warto więc ustawić w aparacie na stałe automatyczny balans bieli. Możesz używać, gotowych presetów, ale w większości sytuacji AWB wystarczy. - Pamiętaj o zasilaniu
Miej zawsze przy sobie zapasową, w pełni naładowaną baterię (a najlepiej dwie). Warto zabrać też powerbank. - Ustawienia ostrości
Łapanie ulotnych momentów wymaga wprawy i znajomości sprzętu. Wiele aparatów ma dziś funkcję wykrywania twarzy czy oczu, co znacznie pomaga, ale możesz też ustawić ręcznie ostrość na około 3 metry i przysłonę f/8, by uzyskać dużą głębię ostrości i skupić się wyłącznie na kadrowaniu i łapaniu chwili. - Deszczowa pogoda
Nie zrażaj się kiepską prognozą – wtedy też możesz zrobić świetne zdjęcia. Wiele aparatów jest uszczelnionych i radzi sobie z lekkim deszczem, ale pamiętaj, by regularnie przecierać przednią soczewkę.
- Uważaj, gdzie stawiasz statyw
Na prywatnym terenie możesz zostać poproszony o nie fotografowanie. Lepiej to robić w miejscach publicznych, a w razie potrzeby podnieść ISO i fotografować z ręki na krótszym czasie, bez rozstawiania statywu. - Kontroluj ekspozycję
Warunki oświetleniowe często się zmieniają, dlatego warto korzystać z ISO Auto – ale z pewnym limitem, np. ISO 1600, by zachować dobrą jakość obrazu. - Bądź czujny
W tłumie czy w komunikacji miejskiej łatwo stracić czujność. Zawsze miej zamkniętą torbę, trzymaj pasek aparatu pewnie w dłoni i nie noś sprzętu na plecach w sklepie czy autobusie. Jeśli robisz sobie przerwę, trzymaj aparat przed sobą.
Fotografuj jak zawodowiec: Włącz myślenie i trzymaj się sprawdzonych zasad
Spacerując po mieście, spodziewaj się niespodziewanego i trzymaj aparat w pogotowiu – nie w plecaku, tylko na szyi albo w dłoni, żeby w każdej chwili w sekundę włączyć aparat i zrobić zdjęcie. Pamiętaj też o podstawach. Dobierz ISO do warunków oświetleniowych, sprawdź tryb pomiaru i ekspozycji, ustaw odpowiedni tryb AF, a po poprzedniej sesji wyłącz takie funkcje jak samowyzwalacz czy bracketing - łatwo o nich zapomnieć. Najważniejsze jest jednak ruszać głową. Brzmi banalnie, ale to właśnie różni przeciętnego fotografa miejskiego od tego uważnego i skutecznego. Bądź czujny, gotowy i fotografuj, gdy tylko pojawi się okazja.
Bracketing i łączenie
Przy mocnym świetle warto wykonać serię zdjęć z różnymi ekspozycjami, by później połączyć je w programie. Ustaw aparat w tryb zdjęć seryjnych, a wtedy nawet fotografując z ręki, kolejne klatki nałożą się bez widocznych przesunięć. Tak właśnie powstało ujęcie zachodu słońca z odbiciem w wodzie - złożone w Adobe Lightroom Classic z siedmiu zdjęć wykonanych z przesunięciem co 1 EV.
Kreatywne dodatki
Czasami do zdjęcia warto dodać coś od siebie, by było ciekawsze. W tym nocnym ujęciu efekt dramatyzmu nadał autobus rozmyty dzięki długiemu czasowi naświetlania, który jednocześnie ukrył uliczny chaos w tle. Nie było czasu na testy, więc ustawienie 1/8 sekundy było trochę ryzykowne - na szczęście sprawdziła się stabilizacja.
Uchwycić moment
O wartości zdjęcia decydują często ułamki sekund, dlatego warto robić kilka ujęć na wszelki wypadek. Dobrym rozwiązaniem jest tryb zdjęć seryjnych, który zarejestruje krótką sekwencję przy każdym naciśnięciu spustu migawki. Minusem jest duża liczba plików, ale to niewielka cena za zwiększenie szans na świetne ujęcie.
Usuń kolor
Kolor oddaje rzeczywistość, ale to właśnie czerń i biel najlepiej podkreślają nastrój i atmosferę. Większość aparatów cyfrowych ma tryb monochromatyczny, który działa na pliki JPEG i często pozwala na drobne modyfikacje, nadając ujęciom indywidualny charakter. Stosowanie symulacji filmów tradycyjnych nie wiąże się też z ryzykiem - na karcie nadal możemy zapisać plik RAW, który zachowa wszystkie informacje o kolorze.
Cierpliwość popłaca
Czasem obraz, który miałeś w głowie, wcale się nie pojawia. W takiej sytuacji pozostaje upewnić się, że ostrość i ekspozycja są ustawione prawidłowo, a potem po prostu poczekać, aż wydarzy się odpowiednia kombinacja zdarzeń. Tu wszystko zależy od chwili, więc obserwuj rytm przechodniów i naciśnij spust migawki, gdy pojawi się okazja.
Kadrowanie ze skutkiem
Kadrowanie to technika często niedoceniana. Najlepiej oczywiście podejść bliżej lub użyć zoomu, aby od razu uchwycić bardziej zwarte ujęcie i w pełni wykorzystać rozdzielczość matrycy. Jeśli jednak nie ma takiej możliwości, z pomocą przychodzi edycja. Przy aparatach o dużej liczbie megapikseli masz spory zapas, ale nie przesadzaj z przycinaniem - zbyt duży crop sprawi, że obraz zacznie wyglądać jak rozpikselowany.
Spojrzenie w górę
Skierowanie obiektywu na szczyt wysokiego budynku daje mocne, dramatyczne linie uciekające w dal. Warto jednak zadbać o pierwszy plan, aby zdjęcie miało punkt zaczepienia i przyciągało uwagę. Fotografuj z różnych stron, a przy kadrowaniu użyj małej przysłony, by uzyskać dużą głębię ostrości.
Idealne proporcje: Dobierz format zdjęcia do tematu
Zmiana proporcji kadru potrafi radykalnie wzmocnić kompozycję - 1:1 podkreśli symetrię i centralne motywy, 16:9 „wydłuży” prowadzące linie ulicy, a 4:5 skupi uwagę na detalu fasady bez nadmiaru tła. Przykładowo ujęcie w 3:2, które wydaje się chaotyczne, po przycięciu do 16:9 z odjętym niebem i chodnikiem staje się klarowną, dynamiczną panoramą. W praktyce warto myśleć o formacie już przy kadrowaniu (funkcja maskowania pomaga), a przy cięciu w postprodukcji pamiętać o utracie części rozdzielczości i docelowym rozmiarze wydruku. W nowszych aparatach Fujifilm można włączyć podgląd wybranego formatu i widzieć docelowy kadr bezpośrednio w wizjerze.
_1826294941.jpg)
_1663272818.jpg)
