Leica Oskar Barnack Award to jeden z najstarszych i najbardziej uznanych konkursów poświęconych fotografii dokumentalnej. Nagroda wręczana początkowo w ramach World Press Photo (1979-1992) w 1995 roku przekształciła się w osobny konkurs organizowany przez Leicę, którego celem jest wyróżniane "profesjonalistów, których niezawodna umiejętność obserwacji pozwala uchwycić i wyrazić relację człowieka ze środowiskiem w najbardziej sugestywnej formie”.
Finałowa galeria to co roku fantastyczny przekrój przez współczesny dokument i wybór projektów, które często zdobywają międzynarodowe uznanie. Co najważniejsze, to zawsze projekty głęboko związane z człowiekiem, ukazujące historie, których nie zobaczymy na paskach serwisów informacyjnych.
Główną nagrodą w konkursie jest 40 tys. euro i sprzęt Leica o wartości 10 tys. euro. W ramach konkursu przyznawana jest także nagroda Leica Oskar Barnack Newcomer Award dla fotografów poniżej 30 roku życia. Nagrodzone projekty prezentowane są następnie na wystawie objazdowej, która startuje w Ernst Leitz Museum w Wetzlar i odwiedza międzynarodowe festiwale oraz galerie Leica.
45. Leica Oskar Barnack Award - projekty finalistów:
Lynsey Addario, „Mom, I Want to Live“
Amerykańska fotografka Lynsey Addario (ur. 1973) w centrum swojej serii stawia przejmującą historię ukraińskiej dziewczynki. W 2020 roku, gdy miała zaledwie dwa lata, zdiagnozowano u niej rzadką postać raka oka. Choć ten typ nowotworu jest zazwyczaj wyleczalny, leczenie nie mogło być kontynuowane w czasie wojny. To poruszająca opowieść o rozpaczliwej i pełnej determinacji walce o życie, jaką toczy dziewczynka wraz z rodziną w kraju rozdartym wojną.
Arlette Bashizi, „Beyond Numbers”
W tym osobistym projekcie fotografka Arlette Bashizi (ur. 1999) opowiada o swojej ojczyźnie (Demokratycznej Republice Konga) oraz o konsekwencjach wojny toczonej tam między rebeliantami a armią. Ponad sześć milionów Kongijczyków zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów. Fotografka dokumentuje życie swojej społeczności w prowincji Kiwu Północne, we wschodniej części kraju, która od 2021 roku cierpi z powodu walk. W ten sposób próbuje nadać tożsamość tym, którzy w przeciwnym razie pozostaliby anonimowymi statystykami.
Alejandro Cegarra, „The Two Walls”
Meksyk miał niegdyś opinię bezpiecznej przystani dla osób ubiegających się o azyl. W ostatnich latach kraj ten stał się jednak współodpowiedzialny za politykę antyimigracyjną Stanów Zjednoczonych, której celem jest powstrzymywanie ludzi przed dalszą podróżą do USA. Czarno-biała seria zdjęć urodzonego w Wenezueli, a mieszkającego w Meksyku fotografa Alejandro Cegarra (ur. 1989) skupia się na indywidualnych historiach osób dotkniętych trudnymi warunkami panującymi w regionie przygranicznym Meksyku.
Serghei Duve, „Bright Memory”
Seria poszukuje obrazów codziennego życia, naznaczonych nostalgią i podziałami, oddających uczucie określane wyrażeniem „żywe wspomnienia”. W swoich osobistych fotografiach niemiecki fotograf Serghei Duve (urodzony w 1999 roku w Republice Mołdawii) ukazuje bliskie więzi swojej rodziny z Naddniestrzem - terytorium nieuznawanym na arenie międzynarodowej, wspieranym jedynie przez Rosję, które w 1990 roku ogłosiło niepodległość od Republiki Mołdawii.
Gideon Mendel, „Deluge”
Seria ukazuje próbę podjętą przez południowoafrykańskiego fotografa Gideona Mendela (ur. 1959), by w osobisty i systematyczny sposób zgłębić globalny kryzys klimatyczny i pokazać, że jego skutki nie uznają żadnych granic - ani majątkowych, ani klasowych, ani etnicznych, ani geograficznych. Mendel dokumentuje powodzie na świecie od 2007 roku. Przedstawia bezpośrednie portrety osób dotkniętych kataklizmem, uzupełnione abstrakcyjnymi obrazami krajobrazów, tworząc w ten sposób swoistą typologię zmian klimatycznych.
Stanislav Ostrous, „Civilians. The Gray Zone”
Donieck, Chersoń i Charków znajdują się pod nieustannym ostrzałem. Firmy są zamknięte, a dostawy prądu - niepewne. Każdy, kto miał taką możliwość, opuścił wsie i miasta. Zostali jedynie najbiedniejsi oraz osoby starsze. Ich przetrwanie zależy od wolontariuszy, którzy opiekują się ludźmi żyjącymi w tej szarej strefie. Czarno-biała seria zdjęć ukraińskiego fotografa Stanislava Ostrousa (ur. 1972) odsłania makabryczną rzeczywistość wojny i rozpaczliwą sytuację jej cywilnych ofiar.
Xiangjie Peng, „The Rise of Queer Underground Party Culture in China”
Chiński fotograf Xiangjie Peng (ur. 1961) od 2017 roku dokumentuje społeczność queer w różnych miastach Chin. Jego portrety ukazują miejsca wolności, w których ludzie mogą otwarcie wyrażać swoją tożsamość i być częścią wspólnoty. Czarno-biała seria została zrealizowana głównie w klubach, na imprezach i konkursach, które - mimo oficjalnych ograniczeń wobec społeczności LGBTQ+ - stały się istotnym zjawiskiem kulturowym.
Ivor Prickett, „War on the Nile - Fragmented Sudan”
Od ponad dwóch lat w Sudanie trwa brutalna wojna domowa, rozgrywająca się na obrzeżach światowej uwagi. Ponad jedenaście milionów ludzi zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów, a liczba ofiar śmiertelnych sięga 150 tysięcy. W ubiegłym roku irlandzki fotograf Ivor Prickett (ur. 1983) zdołał wyjechać do zrujnowanego kraju na zlecenie New York Times. Jego zdjęcia dokumentują jeden z największych kryzysów humanitarnych na naszej planecie. Wstrząsające obrazy ukazują tragedię tego kraju oraz beznadziejne położenie uchodźców.
Frederik Rüegger, „I Am a Stranger in This Country”
Od dwóch lat niemiecki fotograf Frederik Rüegger (ur. 1993) towarzyszy angielskim i irlandzkim społecznościom nomadów (English Travellers), którym coraz trudniej jest zachować tradycyjny styl życia. Wykluczenie i dyskryminacja, pogłębione przez Brexit i rosnący nacjonalizm, a dodatkowo wzmacniane przez dezinformację i nienawiść szerzoną w mediach społecznościowych, zagrażają ich wolności. Zdjęcia powstały na zawodach konnych - jedynych miejscach, gdzie Travellersi mogą jeszcze otwarcie celebrować swoją kulturę.
Anastasia Taylor-Lind, „5km from the Frontline”
Angielska fotografka Anastasia Taylor-Lind (ur. 1981) wraz z dziennikarką Alisą Sopovą od dziesięciu lat relacjonuje wojnę i konflikty na Ukrainie. Dokumentuje przede wszystkim losy ludzi w Donbasie, we wschodniej części kraju. To właśnie tam wojna rozpoczęła się w 2014 roku i tam wciąż jest szczególnie gwałtowna i niszczycielska. Celem tego imponującego i bezpośredniego, długoterminowego projektu jest pokazanie światu, co znaczy codziennie życie w cieniu przemocy zbrojnej.
Jodi Windvogel, „Life Under Occupation - Cissie Gool House”
Seria południowoafrykańskiej fotografki Jodi Windvogel (ur. 1992) koncentruje się na Cissie Gool House w Kapsztadzie. To dawny szpital, który w 2017 roku został zajęty przez ruch społeczny Reclaim the City (RTC), walczący o dostępne cenowo mieszkania, i przekształcony w schronienie dla ponad 2 000 osób. Powstała tam społeczność, która zaczęła sprzeciwiać się wykluczającym praktykom urbanistycznym i niesprawiedliwościom sięgającym czasów apartheidu, aż do momentu, gdy w ubiegłym roku została siłą wysiedlona.
Youbing Zhan, „Migrant Workers in China’s Assembly Line”
Około 300 milionów pracowników migracyjnych zapewnia Chinom stały wzrost gospodarczy. Przyjeżdżają z terenów wiejskich, by zarabiać w bardziej rozwiniętych gospodarczo regionach. W megamieście Dongguan, gdzie ponad 70 procent mieszkańców to przyjezdni, fotograf samouk Youbing Zhan (ur. 1973) i kolega z pracy od około 30 lat dokumentuje ciężkie dni robocze i nieliczne chwile wolnego czasu. Wybrane kadry obejmują głównie okres ostatnich 2 lat, ale niektóre sięgają nawet początków zeszłej dekady.
Więcej informacji o tegorocznej edycji konkursu i wszystkie zdjęcia z projektów znajdziecie na stronie leica-oskar-barnack-award.com.