![Nikon Nikkor Z 600 mm f/6.3 VR S - test praktyczny i zdjęcia przykładowe [RAW]](/i/images/8/5/2/d2FjPTMxN3gxLjUwMA==_src_227852-DY6A6732_nikon_600mm_f63_test-top.jpg)
Newsletter
Newsletter
Zawodowcy specjalizujący się w fotografii krajobrazowej latami doskonalą swoje umiejętności, dążąc do wykonania niepowtarzalnego zdjęcia. Oczywiście, wyprawy do odległych miejsc i wstawanie o świcie, niezależnie od warunków pogodowych, nie są dla każdego. Aby odnieść sukces, należy uczynić z fotografowania pejzaży swoją pasję oraz mieć dużo cierpliwości i determinacji. Z tego artykułu dowiesz się, czego tak naprawdę potrzeba do zarejestrowania wspaniałego krajobrazu na zdjęciu. Podzieliliśmy cały ten proces na kilka etapów, które obejmują wszystkie niezbędne czynności - od planowania i przygotowania do pleneru, po budowanie kadru i panowanie nad ekspozycją, gdy znajdziesz się już na miejscu.
Artykuł ten dostarczy Ci także informacji na temat sprzętu gwarantującego odpowiednią ostrość obrazu oraz aplikacji, z których warto korzystać w terenie. Ponadto, dowiesz się, jakie ustawienia w aparacie zapewniają optymalną ekspozycję i w jaki sposób można uzyskać bardziej artystyczny efekt. W kolejnych podrozdziałach zawarliśmy wszystko, co powinieneś wiedzieć, zanim wybierzesz się na kolejną sesję w plenerze.
fot. Miles Morgan
Szeroki kąt i solidny statyw to podstawa!
Większość zdjęć krajobrazowych prezentuje rozległe scenerie. Obiektywy szerokokątne w przypadku takich zdjęć wydają się oczywistym wyborem, gdyż pozwalają na wykonanie szerokich ujęć. Za obiektyw szerokokątny zwykło się uznawać wszystkie szkła, których ogniskowa jest krótsza niż 50 mm, ale najczęściej tym mianem określane są obiektywy o najkrótszej ogniskowej 24 czy 28 mm. By aparatem z mniejszą matrycą uzyskać odpowiadający tym ogniskowym kąt widzenia, należy zamocować obiektyw z ogniskową ok. 14-16 mm. Możecie skorzystać ze standardowego obiektywu 18-55 mm, ale by uzyskać jak najlepsze rezultaty, lepiej sięgnąć po obiektyw stałoogniskowy, który gwarantuje lepszą jakość obrazu. Obiektywy te także zdecydowanie lepiej sobie radzą z aberracją chromatyczną, która często pojawia się przy mocno kontrastowych krawędziach, np. wzdłuż gałęzi drzew. Zaletą tych szkieł jest także większa tolerancja na zniekształcenia, jednakże w zdjęciach krajobrazowych, nawet jeżeli występują, i tak są mało zauważalne.
Jeżeli chcecie robić dobre zdjęcia krajobrazów, powinniście wyposażyć się w solidny statyw, ale pamiętajcie, że nie zagwarantuje on Wam idealnie ostrych zdjęć. By zminimalizować ryzyko poruszenia, należy poznać i wykorzystywać kilka dodatkowych technik. Warto zakupić pilota do zdalnego wyzwalania migawki. Dotykanie spustu może wywołać poruszenie aparatu, czego chcemy uniknąć. Jeżeli nie macie pilota, możecie skorzystać z samowyzwalacza. Fotografując lustrzanką, warto uaktywnić opcję wstępnego uniesienia lustra. Funkcja ta powoduje podniesienie lustra przy pierwszym wciśnięciu spustu migawki, dopiero przy drugim aktywowaniu migawki wykonywane jest zdjęcie. Wcześniejsze uniesienie lustra niweluje ryzyko poruszenia, ponieważ podnoszące się lustro w czasie robienia zdjęcia może wywołać mikrodrgania, które zostaną zapisane na zdjęciu.
Planuj swoje sesje
Nigdy nie zakładaj, że do uchwycenia zapierającego dech w piersiach krajobrazu wystarczy znalezienie malowniczej scenerii. Tak naprawdę, nawet profesjonaliści poświęcają dużo czasu na przygotowania, aby zwiększyć prawdopodobieństwo wykonania doskonałego zdjęcia.
Zbieraj informacje na temat godziny wschodu i zachodu Słońca oraz kątów padania promieni słonecznych. Wybierając się do nadmorskiej lokalizacji, sprawdź również pływy, a na sam koniec, oczywiście, również prognozę pogody.
fot. Miles Morgan
Planowaniem nie zagwarantuję sobie sukcesu, lecz z pewnością zwiększę szanse na zrobienie naprawdę dobrego zdjęcia. Dzięki aplikacjom na smartfony i większej dostępności informacji w Internecie, fotografowanie krajobrazów stało się dziś znacznie łatwiejsze. Począwszy od aplikacji pogodowych aż po Mapy Google czy funkcję Street View - wszystko to umożliwia obejrzenie dowolnego miejsca, zanim się do niego dotrze.
The Photographer’s Ephemeris
Aplikacja ta jest dostępna dla dwóch systemów operacyjnych – iOS i Android. Po wybraniu lokalizacji, dostarcza szczegółowych informacji na temat czasu oraz miejsca wschodu i zachodu Słońca, a także faz Księżyca.
Tides Near Me
Podczas fotografowania nadmorskich scenerii warto wiedzieć, kiedy spodziewać są przypływu lub odpływu, aby móc zaplanować kompozycję i zapewnić sobie bezpieczeństwo. Aplikacja Tides Near Me dostarcza informacji na temat bieżących i przewidywanych warunków.
AccuWeather
Aplikacja AccuWeather jest dostępna zarówno na urządzenia z systemem iOS, jak i Android. Dostarcza szczegółowej, 15-dniowej prognozy pogody oraz animowanych map, a ponadto można ją zintegrować z kalendarzem, co pozwala na planowanie sesji z jeszcze większą precyzją.
fot. Miles Morgan
Kompozycja słowo klucz
Kompozycja jest podstawą udanego zdjęcia. Zwłaszcza w przypadku fotografii krajobrazowej, pozwala nadać scenie odpowiednią strukturę, a nawet sprawić, że dana praca będzie się wyróżniać na tle innych. Nie bez powodu profesjonaliści od lat bazują na podstawowych zasadach komponowania obrazu. Wprowadzenie bardzo dynamicznych elementów w obręb kadru pozwala odbiorcy poczuć się częścią danej sceny. Jednym z takich elementów mogą być linie ukośne i wiodące. Reguła trójpodziału i wprowadzenie głównego punktu zainteresowania pomagają w stworzeniu udanej kompozycji, zwłaszcza podczas fotografowania rozległych scenerii, z dużą ilością widocznych szczegółów wzdłuż linii horyzontu.
Komponowanie zdjęcia może być znacznie łatwiejsze, gdy korzysta się z funkcji podglądu obrazu na żywo oraz wyświetlanej siatki kadrowania. Pozwala fotografowi zobaczyć, jak będzie wyglądało gotowe zdjęcia, podobnie jak umożliwiały to matówki w dawnych, wielkoformatowych aparatach, dzięki którym artyści pokroju Ansela Adamsa mogli tworzyć wspaniałe kompozycje”.
Przede wszystkim jednak nie spiesz się i poświęć chwilę na odpowiednie wykadrowanie ujęcia, aby uniknąć konieczności przycinania go na etapie postprodukcji. Kompozycja jest tym obszarem, w którym niemal każdy fotograf może doskonalić swoje rzemiosło, a uważna i świadoma praca nad kadrem wpływa na poprawę jakości zdjęć w znacznie większym stopniu niż jakikolwiek inny aspekt fotografii. Poniżej prezentujemy trzy podstawowe zasady komponowania pejzaży.
Reguła trójpodziału
fot. Edwin Martinez
Reguła trójpodziału jest dobrym punktem wyjścia przy kadrowaniu zdjęć. Wystarczy wyobrazić sobie siatkę nałożoną na obraz, składającą się z tak samo oddalonych od siebie dwóch linii poziomych i dwóch pionowych. Horyzont powinien pokrywać się z jedną z poziomych linii, a główne elementy obrazu znajdować się w miejscu przecięcia się dowolnych dwóch linii.
Mocny pierwszy plan
Gdy jesteśmy na spacerze na wsi, widzimy wszystko w inny sposób, niż gdybyśmy ten widok oglądali na fotografii. Nasze oczy skanują przestrzeń i zatrzymują się na małych elementach na horyzoncie, ignorując przy tym szczegóły pierwszego planu, czyli to, co znajduje się najbliżej nas. Natomiast gdy oglądamy scenę na zdjęciu, pierwszy plan zaczyna mieć dla nas znacznie większe znaczenie i pusta przestrzeń pokryta trawą lub piaskiem na plaży może stanowić pewną barierę, która zatrzyma nasz wzrok przed zagłębieniem się w dalsze plany krajobrazu. Praktycznie każdy krajobraz pełen jest obiektów, które mogłyby się stać potencjalnym elementem pierwszego planu. Bramy, znaki drogowe, kwiaty, krzewy i skały, wszystko to można wziąć pod uwagę. Jeżeli nie widzicie przed sobą kompletnie nic, spróbujcie coś zaaranżować, rzucić w odpowiednie miejsce kilka listków lub gałąź.
Linie wiodące
Kolejnym krokiem jest zawarcie w kadrze elementu łączącego kolejne plany zdjęcia, może to być ścieżka, kręta droga czy mur, który poprowadzi wzrokiem widza przez całą scenę. Oprócz funkcji ozdobnej, którą niewątpliwie te linie pełnią, ich zadaniem jest pokierowanie wzrokiem widza tak, jak chce tego fotograf - kierunek postrzegania kolejnych elementów zdjęcia powinien być zaaranżowany przez fotografa właśnie za pomocą linii wiodących, to dzięki nim widz spojrzy w określony obszar zdjęcia.
Kontroluj ekspozycję
Nasze oczy mają zdecydowanie większy zakres dynamiczny niż cyfrowa matryca. Możemy dopatrzeć się różnic zarówno w odcieniach bieli pięknych chmur, jak i detali w trawie. Nawet tej w największym cieniu, niestety aparaty tego nie potrafią - chmury na zdjęciach często są prześwietlone lub po prostu białe, natomiast ciemniejsze obszary pogrążają się w ciemnościach. By zrobić zdjęcie, które w miarę wiernie odtworzy to, co widzicie, musicie odpowiednio wyważyć ekspozycję tak, by jej ciężar nie przenosił się wyraźnie na żadną ze stron, czyli by nie było ani za ciemne, ani za jasne. W zdjęciach krajobrazowych zazwyczaj ogranicza się to do tego, by redukując ekspozycję nieba, umożliwić w miarę dokładne odtworzenie pierwszego planu. Najczęściej używa się filtrów gradacyjnych, które mają na połowie swojej powierzchni szary filtr, redukujący ilość przepływającego światła w tym obszarze.
Przy ustawianiu filtra trzeba przywiązać należytą, uwagę do miejsca w którym filtr traci swoje działanie, tam powinna przechodzić linia horyzontu, w przeciwnym wypadku obszar lądu objęty działaniem filtra będzie ciemniejszy od reszty. Możemy spotkać filtry gradacyjne o różnej mocy, co umożliwia dopasowanie ich do określonych warunków, zazwyczaj zależy nam na przyciemnieniu nieba o jeden lub dwa stopnie. Znajdziemy również filtry z twardym i miękkim przejściem. Twarde przydaje się, gdy mamy wyraźną linię horyzontu, miękki sprawdza się w sytuacji, gdy przez linie przechodzą np. góry lub drzewa. Jeżeli zdecydujecie się na zakup tylko jednego filtra, radzimy wybrać mocny filtr ND, który odetnie jedną, dwie działki światła.
Długie czasy
Przy małym otworze przysłony, zapewniającym większą głębię ostrości, stosowanie długich czasów naświetlania to podstawowa metoda uzyskiwania poprawnej ekspozycji. Długie czasy otwarcia migawki niezbędne są również przy rejestrowaniu w słabym oświetleniu i mogą być wykorzystane w kreatywny sposób do rozmycia powierzchni wody lub płynących po niebie chmur. Pomaga to uprościć kompozycję, zwłaszcza w przypadku wykonywania zdjęć wodospadów lub morskich pejzaży.
Podczas fotografowania wody, często stosuje się neutralne filtry szare o różnej sile tłumienia światła, w celu wydłużenia czasu otwarcia migawki. W zależności od prędkości, z jaką ona płynie, zazwyczaj wystarczy czas z przedziału od 1/4 s do dwóch sekund. Jeśli chcemy zupełnie wygładzić powierzchnię wody, konieczne będzie zazwyczaj zastosowanie czasów ok. 30 s i dłuższych. Jeśli chodzi o ruch chmur, nie zapominaj o tym, że obłoki się przemieszczają, a najlepiej uchwycić je, gdy zmierzają w Twoją stronę lub oddalają się od Ciebie. Można w ten sposób uzyskać ciekawe, biegnące po przekątnej kadru smugi.
Podczas stosowania długich czasów naświetlania, trzeba jednak pamiętać o unieruchomieniu aparatu za pomocą statywu i włączeniu blokady podniesionego lustra. Warto także skorzystać z elektronicznego wężyka spustowego lub samowyzwalacza.
Kluczowe ustawienia
Niska czułość
Szum powstający podczas korzystania z wysokich wartości ISO może zupełnie zepsuć finalne zdjęcie, zwłaszcza jeśli planujesz wykonać z niego odbitkę w dużym formacie. Niezależnie od warunków oświetleniowych, staraj się maksymalnie obniżyć czułość matrycy, modyfikując w pierwszej kolejności ustawienia przysłony i czasu otwarcia migawki. Korzystaj z najniższego, dostępnego w aparacie ustawienia czułości natywnej - pozwala Ci to uniknąć szumu w obszarach zacienionych. Jeśli jesteś zmuszony do podniesienia wartości ISO, np. w celu zamrożenia ruchu fal, staraj się nie przekraczać granicy ISO 800.
Wybór przysłony
Jeśli chcesz, aby Twój krajobraz był na zdjęciu idealnie ostry, musisz użyć mniejszego otworu względnego obiektywu, aby zwiększyć głębię ostrości i zapobiec rozmyciu tła lub pierwszego planu. Znajdź wartość przysłony, która w przypadku Twojego obiektywu gwarantuje najlepszą ostrość obrazu. Możesz pobrać z Internetu specjalną tablicę testową i sprawdzić to w domu. Zacznij od wybrania przysłony f/8 i dojdź aż do f/16, a później oceń ostrość zarejestrowanych zdjęć.
Simple DoF Calculator
Ta prosta apka pozwala określić odległość, na jaką należy ustawić ostrość, by zapewnić sobie wyrazistość obrazu w obrębie całego kadru. Wystarczy podać wybraną wartość przysłony i długość ogniskowej.
