„Ze wszystkich stron” - współczesne traumy na przekrojowej wystawie Marty Zgierskiej

Autor: Redakcja Fotopolis

11 Grudzień 2023
Artykuł na: 6-9 minut

Na wystawie Marty Zgierskiej „Ze wszystkich stron” prezentowane są jej fotografie z różnych cykli, w których artystka porusza między innymi problematykę traum, temat słabości i napięć, gdzie napór pochodzi z różnych źródeł. W najbliższy czwartek, 14 grudnia, odbędzie się oprowadzanie autorskie po ekspozycji.

Marta Zgierska jest fotografką, która wypracowała wyrazisty styl łączący różne przeciwieństwa. Artystka tworzy chłodne, estetyczne i wyrafinowane formalnie kompozycje, w których wizerunki wyabstrahowanych przedmiotów lub własnego ciała niosą emocjonalne przesłanie i metaforycznie obrazują egzystencjalne przemyślenia. Zgierska ma szerokie humanistyczne wykształcenie, co czyni ją precyzyjną komentatorką własnej twórczości.

„W moich fotografiach wciąż powraca pytanie o status kobiety - jako podmiotu i przedmiotu przedstawienia, a także o kondycję współczesnego człowieka w ogóle. W swojej praktyce artystycznej poruszam tematykę traumy, doświadczeń granicznych i związanych z nimi napięć. Nadaję tym wątkom osobisty rys, często stawiając siebie w roli obiektu performatywnych działań. Pracuję z własnym ciałem, obiektami i przestrzenią” - opowiada o swojej pracy autorka.

Wystawa "Ze wszystkich stron" / Miejsce Projektów Zachęty

Kamila Dworniczak w tekście "Popiękno" („Arteon” 2019, nr 6), opisującym scenę młodych fotografów, zaliczyła Zgierską, obok Bartka Wieczorka, Zuzy Krajewskiej, Jacka Kołodziejskiego, Karola Grygoruka, do grupy twórców „po-nowych dokumentalistach”. Pisze o nich: „Młodsze pokolenie, choć mentalnie oscylujące już w innych rejonach, wykorzystuje wiele tropów języka fotograficznego określonego uprzednio. Z jednej strony estetyzuje, z drugiej - powraca do empatycznego humanizmu w jego bardziej źródłowej postaci, w obu przypadkach poszukując płaszczyzny dialogu z widzem. W tym sensie drogi młodych fotografów biegną w rejony konwencjonalnego lub - jednak częściej - niekonwencjonalnego piękna, a także ku działaniom konceptualnym i intermedialnym”.

Na wystawie „Ze wszystkich stron” w Miejscu Projektów Zachęty zdecydowałyśmy się wraz z artystką pokazać wybór fotografii z jej głównych cyklów, które łączy koncentracja na traumach odbitych w ciele, wątek jego kruchości (w tym złudny przymus cielesnej doskonałości), a także poczucie niepewności i zagrożenia wywołane przez współczesne niespokojne czasy/rzeczywistość. Prace nie są eksponowane w chronologicznym porządku ani cyklami, lecz zestawione tak, by dialogowały ze sobą. Ten zabieg zwraca uwagę na ciągłość pewnych wątków w twórczości artystki.

Wystawa "Ze wszystkich stron" / Miejsce Projektów Zachęty

Debiutancki cykl Post (2016) to mocny fotograficzny zapis stanów lękowych. W tle pobrzmiewa trauma związana z wypadkiem samochodowym, któremu uległa artystka. Oprócz wybranych z tego cyklu fotografii na wystawie pokazujemy też obiekt - zapisaną odręcznie kartkę, ocenę, jaką Marcie, sumiennej i wzorowej uczennicy, wystawiła nauczycielka ze szkoły podstawowej. Ocena ta stała się dla artystki swoistym pryzmatem, przez który przygląda się własnym lękom, a także różnicom między własną pamięcią a pamięcią innych.

Fotografie te zestawia Zgierska na ekspozycji z najnowszymi pracami, w których pojawiają się obrazy formowanych przez ogrodników drzew czy zestawienia krzewów z opresyjnymi metalowymi elementami. Pisze o nich: „Obecnie zgłębiam temat słabości i wycofania, rozumianego jako reakcja na napór rzeczywistości”. Na wystawie znalazły się także wybrane zdjęcia z serii Figura wotywna - poddające krytycznej analizie narzucany kobietom przymus „bycia piękną”. W kompozycjach pojawiają się atrybuty wanitatywne. Wosk nasuwa skojarzenia z wotami czy gabinetem figur woskowych - na pokrytych nim fragmentach ciała widać pęknięcia, zaś przedstawiona postać (autoportret artystki) wydaje się skrajnie wyalienowana. 

Wystawa "Ze wszystkich stron" / Miejsce Projektów Zachęty

Tytuł „Ze wszystkich stron” odnosi się do wszystkich cykli i w jakiś sposób łączy je, spaja wystawę. Prace Marty Zgierskiej emanują napięciem, lękiem, przeczuciem zagrożenia (na poziomie globalnym i egzystencjalnym), zmęczeniem wywołanym nadmiarem bodźców i informacji,  prowadzącym aż do przyjęcia postawy wycofania. Wycofanie staje się dla artystki rodzajem strategii wewnętrznego oporu przed osaczającą (ją/nas) ze wszystkich stron opresją. Strategią na przetrwanie między siłą a słabością/kruchością.

Tekst: Magda Kardasz

Wystawa "Ze wszystkich stron" / Miejsce Projektów Zachęty

Kiedy i gdzie?

Wystawę „Ze wszystkich” stron można oglądać do 7 stycznia 2023 roku, w Miejscu Projektów Zachęty, przy ul. Gałczyńskiego 3 w Warszawie.

Na najbliższy czwartek, 14 grudnia 2023 roku, na godz. 18.00 planowane jest oprowadzenie autorskie z udziałem Marty Zgierskiej i Natalii Barczyńskiej. Natalia Barczyńska porozmawia z artystką o zjawiskach opresji i o tym, jak ciało zapamiętuje i przetwarza traumatyczne doświadczenia. Prace Marty Zgierskiej staną się na moment tłem do szerszego dyskursu na temat znaczenia śladu i ucisku, granic między wnętrzem a zewnętrzem oraz tego, jak objawiają się one w sztuce i świecie.

Więcej informacji o wystawie znajdziecie na stronie zacheta.art.pl.

Fot. Marta Zgierska, z cyklu "Figura wotywna"

Marta Zgierska - sylwetka autorki

Artystka wizualna. Ukończyła fotografię w Szkole Filmowej w Łodzi, filologię polską oraz komunikację społeczną na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, aktualnie doktorantka tej uczelni. Jej debiutancki cykl Post zdobył prestiżową nagrodę Prix HSBC pour la Photographie w Paryżu (2016). Redaktorka naczelna magazynu „Postmedium”. W swojej praktyce artystycznej porusza tematykę traumy, doświadczeń granicznych i związanych z nimi napięć. Nadaje tym wątkom osobisty rys, często stawiając siebie w roli obiektu performatywnych działań. Pracuje z własnym ciałem, obiektami i przestrzenią. Obecnie zgłębia temat słabości i wycofania, poszukując sposobu na opisanie alternatywnych wrażliwości w kontekście nadmiaru bodźców i rosnącego wyczerpania społeczeństwa.

martazgierska.com

Skopiuj link
Komentarze
Więcej w kategorii: Wydarzenia
Liczy się dobra fotografia - rusza Wschodni Festiwal Fotografii 2025
Liczy się dobra fotografia - rusza Wschodni Festiwal Fotografii 2025
6 czerwca w lublinie rusza druga edycja Wschodniego Festiwalu Fotografii. To przestrzeń spotkań z fotografią artystyczną, dokumentalną i reportażową w najbardziej wyrazistych i...
6
Opolski Festiwal Fotografii po raz pierwszy latem. "Przesilenie" startuje już 27 czerwca
Opolski Festiwal Fotografii po raz pierwszy latem. "Przesilenie" startuje już 27 czerwca
OFF przechodzi na czas letni. 15. edycja Opolskiego Festiwalu Fotografii skupia się wokół tematu przesilenia, prezentując zarówno projekty związane z cyklami natury, jak i osobiste...
2
Ucz się fotografii od dokumentalistów ze Sputnik Photos - startuje nabór do Programu Podstawowego
Ucz się fotografii od dokumentalistów ze Sputnik Photos - startuje nabór do Programu Podstawowego
Rusza 3. edycja Programu Podstawowego Sputnik Photos. To program edukacyjny czołowych polskich dokumentalistów, stworzony z myślą o osobach, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z...
6
Powiązane artykuły
Wczytaj więcej (1)