![Nikon Nikkor Z 600 mm f/6.3 VR S - test praktyczny i zdjęcia przykładowe [RAW]](/i/images/8/5/2/d2FjPTMxN3gxLjUwMA==_src_227852-DY6A6732_nikon_600mm_f63_test-top.jpg)
Newsletter
Newsletter
Warszawo, zgłoś się! Ruszyła największa wystawa o latach 90. w Polsce
Autor: Maciej Luśtyk
7 sali i ponad 1000 zdjęć - w Muzuem Warszawy na Starym Mieście ruszyła pierwsza przekrojowa wystawa o stolicy i fotografii lat 90. Zobaczymy tu zarówno fotografie z domowych archiwów, stare reklamy, jak i przekrój przez najważniejsze wydarzenia w obiektywach znanych fotografów.
Czas kontrastów, zmian i przełomów. Jarmark Europa, Cricoland, pierwszy McDonald, reklamy i afisze wolnych wyborów, handel z łóżek polowych, „szczęki” i jugokioski, Józef Tkaczuk, pierwszy dzień wiosny, ale też narkomania, bieda i strajki.
Pocztówka z Warszawy lat 90. XX wieku
Fotografia opowiada lata 90. i Warszawę tamtego czasu jak żadne inne medium. Wystawa „Błysk, mat, kolor. Fotografia i Warszawa lat 90.” sięga do archiwów profesjonalnych fotografów, fotoreporterów, artystów, ale i do prywatnych rodzinnych albumów.
fot. Adam Szcześniak, Piętnastometrowa nadmuchiwana małpa na elewacji PKiN, Październik 1994
Fotografia była wtedy powszechnym sposobem zapisu rzeczywistości, która stale się zmieniała. Miastem zawładnęły kolorowe reklamy, wyrosły szklane wieżowce, na ulicach odbywał się wolny handel, szły nimi protesty i strajki. Jak czas gwałtownych przemian uchwyciła fotografia? W jakim stopniu pamięć o latach 90. opiera się na fotografii? Jak widziano wtedy miasto?
Ponad 1000 zdjęć, filmów i pocztówek w 7 salach Muzeum Warszawy
W sześciu salach rozmieszczono w sumie ponad 1000 obiektów - zdjęć, filmów, pocztówek. „Otrzymaliśmy zdjęcia z czasów dzieciństwa, pokazujące tak popularne sposoby spędzania czasu jak zjeżdżanie na sankach, jazda rowerem, wizyty z dziadkami na działkach. Fotografie przedstawiają sceny bardzo prywatne, dla których Warszawa jest tylko albo aż tłem” - komentują organizatorzy.
fot. Siostry Piwowar, Plażowanie na remontowanym placu Konstytucji, Lato 1999
„Na wielu zdjęciach widać ważne wydarzenia historyczne i społeczne: manifestacje w które obfitowała szczególnie pierwsza połowa lat 90., wizytę papieża w Warszawie w 1991 i 1999 roku, pierwszy koncert Michaela Jacksona w Warszawie, zaćmienie słońca czy wizytę królowej Elżbiety na Starym Mieście. Liczne z fotografii dokumentują zmieniającą się przestrzeń miasta. Widać na nich pojawiającą się nową architekturę i wszechobecne w latach 90. wielkoformatowe reklamy. Uwiecznione zostały nawet tramwaje, które wówczas często były oklejone reklamami."
„Kolekcję zebranych zdjęć cechuje różnorodność nie tylko samych tematów ale też tego, co około-fotograficzne. Trafiły do nas owijki, opakowania i albumy, slajdy, negatywy i odbitki w różnych formatach.”
fot. Maciej Welk, Cricoland, II połowa lat 90. XX wieku
Zbiórka jest potwierdzeniem przypuszczenia, że lata 90. to wspaniałe czasy dla fotografii amatorskiej. Materiały były tanie i powszechnie dostępne. Laboratoria wywołujące kolorowe negatywy były obecne niemal na każdym rogu, a aparaty kompaktowe można było kupić w wielu sklepach. Fotografia niezawodowa to największa część fotografii w ogóle, a lata 90. to czas jej rozkwitu w formie, która dziś już niemal nie istnieje – papierowych, małoformatowych, tanich ale też dobrych jakościowo odbitek fotograficznych. Prezentujemy wiele oryginalnych materiałów: niewielkich odbitek, stykówek i projekcji slajdów. Dzięki temu fotografia jako przedmiot także stała się jednym z tematów wystawy."
Dzięki pomieszaniu zdjeć profesjonalnych z amatorskimi, wystawa opisuje lata 90. wyjątkowo kompleksowo
fot. Andrzej Iwańczuk, Protesty górników i hutników ze Śląska, 26.10.1995 / Agencja Wyborcza.pl
Oprócz bogatych zbiorów fotografii amatorskiej, na wystawie „Błysk, mat, kolor” zobaczymy też zdjęcia znanych twórców, zarówno tych, którzy zbierali doświadczenie już PRL, jak Edward Hartwig, Tadeusz Rolke, Chris Niedenthal, Anna Beata Bohdziewicz czy Anna Musiałówna, jak i tych, dla których lata 90. Były początkiem kariery (Maria Zbąska, Piotr Wójcik, Krzysztof Miller).
Nie zabrakło też prac artystów (Zofia Kulik, Paweł Althamer, Teresa Gierzyńska), fotografów prasowych (Kacper M. Krajewski, Anna Biała, Adam Marzec) oraz filmowców i dokumentalistów (Marcel Łoziński, Krzysztof Kieślowski, Barbara Sass).
fot. Tadeusz Rolke, Sprzedaż szynki konserwowej z samochodu, z serii "Jutro będzie lepiej", 1990
Słowo od redakcji
Wystawę mieliśmy okazję już odwiedzić. Być może niebawem pokusimy się o relację, póki co pragniemy powiedzieć, że „Błysk, mat, kolor” to znacznie więcej, niż zapowiadają materiały prasowe.
Choć dużą jej cześć stanowią formalne migawki stolicy, jak zdjęcia tramwai, szyldów i budynków, na ekspozycji zobaczymy także kawał świetnej fotografii, wraz z reportażami dotyczącymi najgłośniejszych spraw społecznych z ostatniej dekady XX wieku. Nie brakuje też zdjęć chwytających za serce, które przypomną nam jak wielki skok cywilizacyjny dokonał się na przestrzeni ostatnich 30 lat.
fot. Krzysztof Miller, Wietnamczycy handlujący na Stadionie Dziesięciolecia, 23.04.1996 / Agencja Wyborcza.pl
Co ważne, choć tło ekspozycji stanowi tutaj stolica, jest to przede wszystkim wystawa, ukazująca ducha lat 90., z całym jego pięknem, brzydotą i wszechobecnymi kontrastami.
Zdecydowanie jedna z lepszych wystaw przekrojowych, jakie mieliśmy okazję oglądać w ostatnim czasie. Pozycja obowiązkowa dla wszystkich zainteresowanych fotografią, stolicą i tym, jak wyglądało życie przed erą internetu.
fot. Sylwester Braun ps. Kris , Palac Kultury i Nauki a przed nim amusment park , 1993 / Muzeum Warszawy
fot. Sylwester, Braun ps. Kris, Rynek Starego Miasta, 1993 / Muzeum Warszawy
Kiedy i gdzie?
Wystawę „Błysk, mat, kolor. Fotografia i Warszawa lat 90.” można oglądać od 20 października 2022 roku do 19 lutego 2023 roku, w Muzeum Warszawy na Rynku Starego Miasta 28/42 w Warszawie.
Bilety cenach: 12 zł (normalny), 7 zł (ulgowy)
W czwartki wstęp bezpłatny.
fot. Edward Hartwig, Aleje Jerozolimskie, reklama restauracji McDonald's przed domem towarowym Smyk, 1992-1993 / Muzeum Warszawy
Bogata oferta wydarzeń towarzyszących
Wystawę uzupełniają oprowadzania, debaty, warsztaty, lekcje muzealne i filmy, a także książka „Błysk, mat, kolor. Fotografia i Warszawa lat 90.” pod redakcją Karoliny Puchały-Rojek, dostępna do kupienia w sklepie muzeum.
Podczas trwania wystawy premierę będzie miał 10-odcinkowy podcast przygotowany dla Muzeum Warszawy przez Kamila Bałuka. Temat każdego odcinka inspirowany jest konkretnymi zdjęciami prezentowanymi na wystawie.
Pełen program wydarzeń towarzyszących znajdziecie tutaj.
Więcej informacji o wystawie na stronie muzeumwarszawy.pl.
(fot. okładkowa: Wladyslaw Lemm, Sesja reklamowa dla firmy Centertel, 1992 / FAF)
Autor: Maciej Luśtyk
Redaktor prowadzący serwisu Fotopolis.pl. Zafascynowany nowymi technologiami, choć woli fotografować analogiem.
![„Centralna Agencja Fotograficzna 1951-1991”, czyli gdzie się podział polski fotoreportaż XX wieku [RECENZJA]](/i/images/1/7/0/d2FjPTI2MHgxLjUwMA==_src_207170-CAF-lead.jpg)
