Jindřich Štreit i jego "Industrialne byty"

Do 30 czerwca 2011 w Zabytkowej Kopalnii Węgla Kamiennego "Guido" w Zabrzu możemy ogladać wystawę Jindřicha Štreita zatytułowaną "Industrialne byty". Prezentujemy tekst kuratora wystawy - Arkadiusza Goli oraz biografię wybitnego czeskiego dokumentalisty.

Autor: Marcin Grabowiecki

19 Kwiecień 2011
Artykuł na: 6-9 minut
fot. Jindřich Štreit

Fotograficzna opowieść o współczesnym człowieku pt. "Industrialne byty" to codzienne historie anonimowych ludzi, wydobywających tony węgla, czy wytapiających stal. Przedstawiają historię ich pracy w kopalniach i hutach, która tłumaczyć będzie przyszłym pokoleniom ludzkie zmagania, radości i troski pracy w przemyśle ciężkim. W pogoni i chaosie dnia dzisiejszego, patrząc na owe zdjęcia przypominamy sobie wartości, które określają charakter ludzi ciężkiej pracy. Widzimy szacunek do drugiego człowieka, miłość, rzetelność, przywiązanie do miejsca - "małej ojczyzny". Obserwujemy pracowników nie przez pryzmat wielkich wydarzeń z pierwszych stron gazet, ale przez codzienną pracę, w której każdy z nas spędza połowę życia. Uważam, że prezentowane fotografie potrafią wyjaśnić wiele istotnych kwestii. Dają odpowiedź na pytanie o istotę związku człowieka z miejscem pracy, lęku i niebezpieczeństwa w obliczu likwidacji zakładu pracy, walki o byt i ryzyka ponoszonego w celu obrony "drugiego domu".

Mimo że sporo zdjęć prezentowana jest w autorskich albumach Pana Profesora, niektóre z nich są po raz pierwszy wyeksponowane. To nowa wystawa, prezentująca wszystkie najlepsze fotografie Profesora Jindřicha Štreita o tematyce industrialnej. Powstawały w siedmiu krajach: Czechach, Polsce, Słowacji, Rumunii, Francji, Anglii, Niemczech na przestrzeni dwudziestu lat.

Mistrzostwo zdjęć profesora Jindricha Streita polega również na podobieństwie i uniwersalności języka fotografii. Zdjęcia wzbudzają emocje i w subtelny sposób przypominają odbiorcom własne doświadczenia. Osiągnięcia Profesora Streita i mistrzostwo operowania aparatem fotograficznym umiejscawiają go w gronie najwybitniejszych dokumentalistów naszych czasów. Cieszymy się,że spośród prawie tysiąca wystaw Profesora na całym świecie "Industrialne byty" swój debiut mają w Zabrzu i na dodatek 320 metrów pod ziemią w zabytkowej kopalni Giudo.

fot. Jindřich Štreit

Jindřich Štreit.Urodził się 5 września 1946 r. w miejscowości Vsetín na Morawskiej Wołoszczyźnie. W 1956 r. jego rodzina przeniosła się do wsi Těchanov u podnóża Jesioników. Ukończył szkołę średnią w Rymarzowie (1963), a następnie studia na kierunku wychowanie plastyczne na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu (1967). Ożenił się w 1971 r. Wraz z żoną Agnieszką ma jedną córkę, Monikę.

Po ukończeniu uniwersytetu w 1967 r., rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole podstawowej w Rymarzowie. Po roku został dyrektorem szkoły w Sovincu, a następnie w Jiříkowie. Oprócz nauczania fotografii zajmował się działalnością społeczną. Od roku 1974 jest dyrektorem galerii w Sovincu; od 1997 r. prowadzi galerię w Bruntalu. Od 1981 r. ściśle współpracuje z artystami awangardowymi z Pragi, Brna, Bratysławy i innych ośrodków kultury w Czechach i za granicą.

Zainteresowanie fotografią zaszczepił w nim ojciec. W 1964 r., podczas studiów, do fotografowania zachęcał go Profesor Jan Bukovjan. Jako student, Štreit brał udział w wystawach wydziału, a jego pierwsza wystawa indywidualna odbyła się w 1967 roku.

Od 1972 roku dokumentuje życie na wsi koncentrując się przede wszystkim na fotografii portretowej i społeczności romskiej. W latach 1974-1977 uczęszczał do szkoły fotografii artystycznej, pracę dyplomową stanowił album zza kulis teatru.

fot. Jindřich Štreit

W 1982 r., jako jedyny fotograf uczestniczył w nieoficjalnej wystawie sztuki alternatywnej, która odbyła się na kortach tenisowych w Pradze i podczas której jego prace zwróciły uwagę tajnych służb. Został aresztowany i skazany na dziesięć miesięcy wiezienia w zawieszeniu na dwa lata.

Wyrok, wydany na podstawie dwóch artykułów kodeksu karnego (zniesławienie państwa i głowy państwa), opierał się na interpretacji zdjęć, zarówno tych pokazanych na wystawach jak i tych, które nigdy nie zostały upublicznione (po oficjalnym sprawdzeniu jego całego archiwum fotograficznego). Zasądzona kara polegała m.in. na skonfiskowaniu części odbitek i negatywów artysty oraz jego aparatu jako "narzędzia zbrodni". Štreit otrzymał zakaz fotografowania i był śledzony. Jest to prawdopodobnie jedyny tego typu przypadek w dziejach fotografii.

Po wyjściu z więzienia nie mógł wrócić do zawodu nauczyciela. Znalazł pracę w bibliotece, ale po zakończeniu postępowania sądowego był zmuszony poszukać zatrudnienia w rolnictwie. Jednak nawet jako dyspozytor w państwowym gospodarstwie rolnym nie zaprzestał działalności kulturowo-artystycznej, poświęcając się jej jeszcze bardziej niż wcześniej. Po Aksamitnej Rewolucji w listopadzie 1989, sytuacja życiowa Štreita uległa zmianie. W latach 1991-1994 był pracownikiem najpierw w organach władz lokalnych, a następnie muzeum w Brunalu. Od roku 1994 jest fotografem niezależnym oraz wykładowcą w Instytucie Fotografii Twórczej wydziału filozoficzno-przyrodniczego Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Habilitował się na Wydziale Filmu i Telewizji Akademii Muzycznej w Pradze gdzie był wykładowcą w latach 1991-2003, a w roku 2000 został mianowany starszym wykładowcą fotografii. W roku 2009 został mianowany Profesorem Akademii Sztuk, Architektury i Projektowania w Pradze.

fot. Jindřich Štreit

Od 1991r. pracuje nad projektami dokumentalnymi we Francji, Anglii, Brazylii, Mołdawii, Austrii, Niemczech, Japonii, Chinach, Rosji (Buriacja, Kraj Krasnodarski, Inguszetia, Czeczenia), na Węgrzech jak również w Czechach (Więzienie dla kobiet, Klasztor Břevnov, Ludzie z regionu ołomunieckiego, Region mikulowski, Droga ku wolności, Ludzie z huty stali w Trzyńcu, Wśród nas, Za kurtyną, Razem, Style życia, Ludzie z mojego regionu - Bruntálsko, Świat stali, Milcząca choroba, Vitkovice (Witkowice), Szukając anioła, Ludzie z regionu Vitkov). W Instytucie Fotografii Twórczej Uniwersytetu Śląskiego w Opawie nadzoruje projekty grupy studentów (Ludzie z regionu hluczyńskiego, Dobrowolnie, Opawa u progu trzeciego millenium, Transport publiczny w Ołomuńcu).

Jest członkiem Stowarzyszenia Q Brno, Stowarzyszenia Ołomuckich Artystów, Aktywu Wolnej Fotografii przy Praskim Domu Fotografii i Stowarzyszenia Artystów w Pradze.

Jindřich Štreit przygotował ponad 900 wystaw autorskich, a w licznych współuczestniczył. Opublikował 28 książek, a jego zdjęcia zobaczyć można w najważniejszych zbiorach publicznych. Nakręcono o nim kilka filmów.

Wystawę "Industrialne byty" możemy oglądać do 30 czerwca 2011 w Zabytkowej Kopalnii Węgla Kamiennego "Guido" w Zabrzu.

Więcej informacji: www.kopalniaguido.pl.

{GAL|25806
Skopiuj link
Słowa kluczowe:
Komentarze
Więcej w kategorii: Wywiady
Viviane Sassen: "Kiedy fotografuję, jestem naprawdę tu i teraz"
Viviane Sassen: "Kiedy fotografuję, jestem naprawdę tu i teraz"
O jej najnowszej retrospektywie, stagnacji i rozwoju na fotograficznej drodze, a także o tym, co irytuje ją w branży modowej, rozmawiamy z jedną z najważniejszych współczesnych artystek...
22
Odnaleźć piękno w fotografii wnętrz. Jak PION Studio zbudowało swoją pozycję na światowym rynku
Odnaleźć piękno w fotografii wnętrz. Jak PION Studio zbudowało swoją pozycję na światowym rynku
Fotografował dla Hermèsa, Amour, NOBU, PURO i innych luksusowych marek oraz hoteli. O ciemnych i jasnych stronach tej branży, ulubionych aparatach oraz kulturze pracy w Polsce i na świecie...
23
Marta Surovy: "Fotografia uczy mnie, jak być wierną sobie"
Marta Surovy: "Fotografia uczy mnie, jak być wierną sobie"
W wieku 30 lat rzuciła korporację, by zostać fotografką modową oraz portretową. Jakie różnice widzi dziś w pracy w Londynie i Warszawie? Czy warto opowiadać poprzez fotografię swoje prywatne...
15