Makrofotografia oraz fotografia zbliżeniowa w domowych warunkach - zobacz, jak robić to dobrze

Autor: Redakcja Fotopolis

31 Styczeń 2019
Artykuł na: 9-16 minut

Makrofotografia często kojarzy nam się z łąką, owadami czy kwiatami. Ale nie oznacza to jednak, że spektakularnych ujęć nie wykonamy także w domowym zaciszu. Przedstawiamy kilka sposobów kreatywnego podejścia do fotografowania zbliżeń.

Artykuł wraz ze zdjęciami został przygotowany przez Iwonę Sikorską - Irix Macro Photographer.

Okres wiosenno-letni, bo to czas niewątpliwie najbardziej urodzajny w makrofotografii. Jednak często zdarza się, że nie ma możliwości fotografowania w warunkach polowych: a to pogoda nie dopisuje, to znów brak czasu, by wybrać się w plener o odpowiedniej porze, a to w końcu pora roku jest mniej przyjazna makrofotografii. Zima, wieczory ciągnące się w nieskończoność, ogólnie szaro i ponuro. Lecz nie ma się czym martwić. Nie trzeba odkładać swojego sprzętu na długie miesiące lub czekać na poprawę pogody. Postaram się wam pokazać, że fotografowanie w domu może być nie tylko przyjemne, lecz także i efektowne.

Korzyści fotografowania w domu jest naprawdę wiele

  • Mamy pełną kontrolę nad cała ekspozycją - zarówno rzeczową jak i tą w aparacie. Jest czas oraz warunki, aby wszystko dokładnie ustawić.
  • Brak wiatru - każdy kto fotografował na dworze wie, że nawet minimalny ruch trawy czy kwiatka skutkuje poruszonym zdjęciem.
  • Lepsza kontrola nad światłem - w domowych warunkach nie trzeba martwic się o zbyt ostre światło słoneczne, które skutecznie potrafi utrudnić fotografowanie.
  • Można używać najwymyślniejszych i najdziwniejszych gadżetów wspomagających fotografowanie i nikt nie będzie się na was dziwnie patrzył.

Co fotografować?

Fotografować można naprawdę wiele rzeczy. Wszystko zależy od tego, co wam w duszy gra.Mogą to być różne przedmioty, faktury, kwiaty zebrane z działki lub kupione w kwiaciarni, krople wody, kostki lodu, owoce, różne smakołyki. Lista jest naprawdę ogromna. Wystarczy trochę rozejrzeć się po domu, a na pewno znajdziecie tam wiele ciekawych tematów.

W tym artykule natomiast, chciałabym wam zaprezentować jak fotografować w domu kwiaty. Bez względu na porę dnia czy nocy będziecie mogli uzyskać efekt bardzo zbliżony do tego, jakie daje miękkie poranne światło.

sprzęt jakim wykonałam wszystkie fotografie to Pentax K3 z obiektywem Irix 150 mm f/2.8 Macro 1:1

  • Statyw, w domowych warunkach absolutnie niezbędny - ważne, aby był solidny i stabilny.
  • Oświetlenie, jeśli ktoś posiada lampy makro to super sprawa. Jeśli nie to nie ma problemu, gdyż w zupełności wystarczą dwie lub trzy biurkowe lampki - najlepiej z przełącznikiem mocy.
  • Materiał dyfuzyjny na lampy w celu rozproszenia światła. Światło lamp jest zbyt ostre, powstają brzydkie odblaski oraz nieestetyczne twarde cienie. Zbyt duży kontrast powoduje, że zdjęcia tracą na szczegółach. Dyfuzor można zrobić samemu niewielkim kosztem. Mogą to być kartki białego papieru, kubeczki po dużym jogurcie, świetnie sprawdza się materiał polipropylenowy np. z fartucha który łatwo dostać w sklepie BHP, bądź kolorowe folie polipropylenowe, które dodatkowo oprócz zmiękczania światła stworzą ciekawe efekty kolorystyczne w tle. Ja natomiast użyłam pianki, w które wkładane są gruszki Nashi...dostępne w sklepie spożywczym. Z doświadczenia swojego oraz wielu fotografów wiem, że najlepiej sprawdzają się dyfuzory własnej roboty, a dodatkowo materiały kosztują dosłownie grosze. Niektóre z tych tworzyw dość łatwo się topią, dlatego trzeba pamiętać, aby je zamocować w bezpiecznej odległości od żarówki.

  • Blenda. Wystarczy naprawdę niewielka, którą również można zrobić samemu naklejając np. na kartonik lekko pogiętą folię spożywczą. Świetnie sprawdza się też biała kartka papieru czy lusterko.
  • Tło. Może nim być ściana, mogą to być tła fotograficzne np. gradientowe, papiery brokatowe, papiery kolorowe, wszelkie ozdoby świecące. Jest cała masa rzeczy, które można osadzić w tle dla uzyskania ładnego koloru i efektu bokeh.
  • Gąbka florystyczna, łatwo dostępna w kwiaciarniach lub sklepach ogrodniczych. To bardzo przydatny gadżet, w który wkłada się kwiaty. Można tworzyć kompozycje według uznania. Gąbkę warto zmoczyć, dzięki czemu świeże kwiaty utrzymają się dłużej.
  • Kwiaty. Zimą świeże można zakupić tylko w kwiaciarni. Większe placówki mają całkiem spory wybór. Z kolej suche kwiaty można nazbierać jesienią. Często też w domu znajdą się jakieś ususzone kompozycje kwiatowe.
  • Spryskiwacz do kwiatów, w celu uzyskania efektu rosy.

Miejsce do fotografowania

Znakomite efekty uzyskacie o poranku, fotografując przy okiennej szybie, kiedy to światło jest jeszcze miękkie i delikatne. W dzień w mieszkaniu jest sporo światła, można więc pozwolić sobie na fotografowanie w świetle zastanym. Miejsce nie ma większego znaczenia. Ważne, aby światło nie było zbyt ostre. Wieczorem możecie wybrać sobie jakikolwiek kącik do fotografowania, jedyną kwestią, jaką trzeba uwzględnić to dostęp do kontaktu w celu podłączenia lamp.

Przed…

… po

Oto mój sposób na fotografowanie wieczorową porą. Jak widać na przykładowych zdjęciach powyżej, nie trzeba mieć w domu profesjonalnego studia fotograficznego aby zrobić delikatne i subtelne zdjęcie z miłym dla oka światłem.

Jako tła użyłam kartki z bloku technicznego, którą pokolorowałam własnoręcznie suchymi pastelami (dostępne w sklepie papierniczym). Naprawdę gorąco polecam. Kosztują grosze, a dzięki nim można wyczarować efekty gradientowego tła i co najlepsze - możecie w kilka chwil na kilku kartkach namalować różne zestawienia kolorystyczne.

Przy tle dodatkowo ustawiłam brokatową ozdobę świąteczną, dzięki niej powstało mnóstwo delikatnych blików. Kwiat osadziłam w gąbce florystycznej, a za nim gałązkę gipsówki. Takie zestawienie pozwoliło mi uzyskać efekt zbliżony do klimatu łąkowego.

do wykonania tego zdjęcia użyłam trzech lamp biurkowych

Aby zdjęcia wyglądały jakby zostały wykonane w świetle naturalnym, bardzo ważne jest ustawienie lamp. Ogólna zasada jest taka, aby nie oświetlać fotografowanego motywu z przodu, ponieważ uzyskany obraz może wyglądać dość sztucznie. Lepiej, aby obiekt był lekko niedoświetlony ale wyglądał naturalnie.

Jedną lampę ustawiłam na tło, aby go podświetlić. Powstał efekt podobny do oświetlonego przez słońce kawałka łąki. Drugą lampę umieściłam za obiektem podświetlając go od dołu. Uzyskałam w ten sposób efekt fotografowania pod słońce. Przy takim ustawieniu mogą powstać z przodu obiektu większe lub mniejsze cienie, dlatego konieczne jest ich wypełnienie światłem lampy lub blendy.

O tym z jaką siłą potrzeba doświetlić obiekt z przodu zdecyduje siła światła w tle oraz jego jasność. W związku z tym, że tło oświetliłam bardzo mocno, użycie blendy okazało się mało skuteczne i w tym konkretnym przypadku musiałam użyć trzeciej lampy, aby wypełnić cienie. Doświetlić można również wbudowana w aparat lampa błyskową, ale wtedy konieczne jest założenie na nią dyfuzora, który je zmiękczy. Trzeba również pamiętać o skorygowaniu balansu bieli, gdyż sztuczne światło daje często przekłamane kolory.

Fotografowanie

Odległość przedmiotowa, czyli odległość od płaszczyzny obiektywu do fotografowanego obiektu (kwiatka), wynosiła około 70 cm, a odległość od przedmiotu do tła niecałe pół metra. Tak więc, aby uzyskać ładne w miarę okrągłe bliki oraz dostatecznie ostry obraz, mogłam domknąć przysłonę maksymalnie do f/5.6. Mocniejsze przymknięcie dałoby mi większą głębię ostrości, ale skutkowałoby bałaganem w tle. Im bliżej fotografowanego obiektu tym płytsza GO. To pozwala na uzyskanie mocniej rozmytego tła - nawet przy solidnym domknięciu przysłony. Niestety kwiatek zajmowałby już prawie cały kadr, a powstałe zdjęcie miałoby charakter bardziej atlasowy niż łąkowy.

Wszystkie zdjęcia zostały wykonane przy użyciu statywu, fotografowanie w porze wieczornej wymaga ustawienia długich czasów naświetlania. Dodatkowo polecam stosowanie pilota zdalnego sterowania z opcją wstępnego podniesienia lustra lub jeśli ktoś nie posiada to korzystanie z samowyzwalacza w celu uzyskania nieporuszonych zdjęć. Czułość ISO ustawcie na najniższą, pracując na statywie nie ma potrzeby podbijania tego parametru. Zachęcam też do korzystania z trybu manualnego „M” - pozwoli wam to na pełną kontrolę nad fotografowaną sceną.

Prawie wszystkie z tych zdjęć wykonałam późno w nocy, jako tło posłużyło mi okno na które przykleiłam różne ozdoby świąteczne. Bardzo lubię kiedy w oddali „coś się dzieje“. Nie przepadam zbytnio za sterylnym tłem i uwielbiam bokeh. Jeśli chcecie uzyskać podobny efekt, to wszelkie świecidełka, suche kwiaty lub trawki znakomicie się do tego nadadzą.

Co jeszcze?

Gdy chcemy fotografować kwiaty lub większe kompozycje kwiatowe powinniśmy się trochę oddalić. Obiektyw Irix 150 mm f/2.8 oferuje 31 cm minimalnej odległości ostrzenia dla skali 1:1, ale czasem warto zastosować skalę 1:2 czy 1:3. Trzeba wtedy wybrać większe pomieszczenie do pracy. Około dwóch metrów odległość od soczewki do przedmiotu plus - mniej więcej - tyle samo od przedmiotu do tła. Pozwoli wam to na szersze spektrum działań w zakresie przysłony i całej sceny. Domykając przysłonę, tło nie straci na „plastyczności“, zaś otwierając maksymalnie przysłonę możliwe jest zmieszczenie nawet całego obiektu w głębi ostrości. Praca na w pełni otwartej przysłonie (czyli f/2.8 w przypadku Irix 150 mm) daje zarówno miękki (poza obszarem ostrości) jak i ostry rysunek (tam, gdzie tego chcemy), dzięki czemu można wyczarować naprawdę  magiczne obrazy z jednoczesnym zachowaniem bardzo dobrej jakości obrazu. W obiektywie Irix 150 mm f/2.8 Macro 1:1 musimy ustawić ostrość ręcznie. To naprawdę żaden problem. W makrofotografii autofokus często bywa bezużyteczny - myli się i błądzi, tym bardziej fotografując w domu nocą. Pierścień ostrości jest niebywale precyzyjny, co pozwala na bardzo dokładne ustawienie ostrości, ale co najważniejsze - macie pełna kontrolę nad fotografowaną sceną.

W kwestii oświetlenia zasada pozostaje taka sama jak w pierwszym przypadku, czyli światło lampy na tło, druga lampa za obiekt, aby podświetlić go od dołu oraz wypełnienie cieni z przodu lampą lub blendą. W przypadku powyższych zdjęć tło oświetliłam nieco słabszym światłem dzięki czemu bez problemu doświetliłam kwiaty blendą. Często też wspomagająco dokonuję korekty ekspozycji w górę o jedną lub dwie działki. Fotografując w kontrze do okna, można skorzystać także z dodatkowego źródła światła np. latarki. Światło latarki odbije się w szybie w postaci sporego bliku, imitując w ten sposób słonce lub księżyc. W celu uzyskania pięknych blików na zdjęciu można spryskać wodą okno. Światło w fotografii to niełatwy orzech do zgryzienia, lecz w domowych warunkach dużo łatwiej go ujarzmić. Pozwala lepiej je zrozumieć, a dodatkowo można się nim bawić i tworzyć najwymyślniejsze efekty.

Kończąc chciałam wam powiedzieć, że nie jest moją intencją oszukiwanie natury. Uważam, że nic nie jest w stanie jej podrobić. Nic nie zastąpi prawdziwego słońca, łąki, rosy - po prostu fotografowania na świeżym powietrzu i delektowania się pięknem natury. Chodzi o dobrą zabawę, o potrzebę fotografowania, a także, by nie wyjść z wprawy przed sezonem, a dla tych, co dopiero się uczą to znakomity trening fotograficzny.

Więcej zdjęć znajdziecie na facebook.com/Iwona Sikorska Fotografia.

Skopiuj link
Komentarze
Więcej w kategorii: Poradniki
Jak zrobić oryginalne zdjęcie na walentynki? Zapytaliśmy ChatGPT
Jak zrobić oryginalne zdjęcie na walentynki? Zapytaliśmy ChatGPT
Nadal myślisz, że najlepszym pomysłem na walentynkowe zdjęcie jest serce narysowane na zaparowanej szybie? Zobaczcie, co na ten temat ma do powiedzenia sztuczna inteligencja.
4
Oświetlenie filmowe w fotografii portretowej - GlareOne LED 300 BiColor D w praktyce
Oświetlenie filmowe w fotografii portretowej - GlareOne LED 300 BiColor D w praktyce
Filmowo-fotograficzny świat nie mógłby istnieć bez światła. W tym artykule fotograf Piotr Werner na przykładzie lamp GlareOne 300 BiColor D pokazuje trzy filmowe ustawienia...
12
Jak wybrać kartę pamięci – pojemną, szybką, niekoniecznie drogą
Jak wybrać kartę pamięci – pojemną, szybką, niekoniecznie drogą
Wybór nośnika pamięci zależy nie tylko od tego, jaki typ kart akceptuje nasz aparat, kamera lub dron, ale także, a może przede wszystkim, od rodzaju materiałów, jakie za pomocą tych urządzeń...
19