![Nikon Nikkor Z 600 mm f/6.3 VR S - test praktyczny i zdjęcia przykładowe [RAW]](/i/images/8/5/2/d2FjPTMxN3gxLjUwMA==_src_227852-DY6A6732_nikon_600mm_f63_test-top.jpg)
Newsletter
Newsletter
“Not Surrendering” - ponad 10 lat codzienności brytyjskich lojalistów
Mariusz Śmiejek pokazuje nam codzienność brytyjskich lojalistów, walczących o własną tożsamość w post konfliktowej Irlandii Północnej. Projekt "Not Surrendering" powstawał przez ponad 10 lat, a jego zwieńczeniem ma być książka fotograficzna oraz wystawa.
"Not Surrendering" zbliża nas do mało znanej, hermetycznej grupy społecznej, która z różnych powodów została zmarginalizowana przez brytyjskich polityków, rodzinę królewską i media głównego nurtu. To obraz codzienności brytyjskiej klasy pracującej oraz członków jej nielegalnych grup paramilitarnych, jeszcze do niedawna uznawanych za organizacje terrorystyczne, które ciągle mają uznanie, sieją strach i kontrolują prowincję.
- Pierwsze co przychodzi na myśl gdy wspominam konflikt w Irlandii Północnej to działalność terrorystyczna Irlandzkiej Armii Republikańskiej. Dla wielu z nas wiąże się to z daleką przeszłością, lecz dla mieszkańców Ulsteru "Kłopoty" to codzienność oraz funkcjonowanie w środowisku, które wciąż zmaga się z transpokoleniową traumą spowodowaną ponad 30 letnim konfliktem, zakończonym w 1998 r. - zauważa fotograf, Mariusz Śmiejek.
Autor zwraca uwagę nie tylko na codzienność lojalistów, ale i na przestrzeń, w której żyją bohaterowie książki oraz specyfikę "architektury klatki", mającej zadanie oddzielić Brytyjczyków od Irlandczyków. Fotografie podkreślają również psychologiczny stan oblężenia i atmosferę beznadziei, towarzyszącą kolejnym pokoleniom, uwięzionym obyczajowo i mentalnie w nieprzepracowanych traumach przeszłości.
- Irlandia Północna była pierwszym konfliktem, który pamiętam z przekazów telewizyjnych z lat 80-tych, gdzie za sprawą sowieckiej propagandy w wiadomościach Dziennika Telewizyjnego zachód Europy był nam przedstawiany jako największe zło tego świata. Miałem wtedy pewnie mniej niż 10 lat, więc te obrazy na stałe utkwiły w mojej pamięci. Jak tylko okazało się, że mam możliwość polecieć do Belfastu i poznać ludzi, którzy walczyli w konflikcie, natychmiast rozpocząłem głębszy research na temat "Kłopotów" - wspomina fotograf. - Religia, problemy związane z tożsamością, podziały społeczne, traumy trans pokoleniowe wynikające z konfliktów o podłożu sektariańskim i terytorialnym, to część ludzkiego DNA i dotyczy nas wszystkich. W Irlandii Północnej miałem możliwość poznać życie codzienne społeczeństwa, które nie tylko pamięta konflikt, ale żyje nim do dziś. Moim założeniem było dowiedzieć się jak najwięcej o stanie mentalnym społeczności post konfliktowej, poznanie ich problemów dotyczących integracji społecznej, jednocześnie dokumentując skomplikowany proces pokojowy - dodaje.
Fotograf realizował projekt przez ponad 10 lat. Materiał rozwijał się z roku na rok, ale dopiero w momencie w którym Śmiejek przeprowadził się do Belfastu, udało mu się wejść głębiej w to bardzo hermetyczne środowisko.
- Im więcej ludzi i ich problemów poznawałem, tym więcej pojawiało się pytań. A w Irlandii Północnej gdy zadajesz pytania, możesz bardzo szybko zostać uznanym za osobę współpracującą z wciąż bardzo aktywnym tutaj wywiadem. Bardzo szybko więc uświadomiłem sobie, że jeśli chcę mieć dostęp do ludzi, którzy są aktywnymi członkami nielegalnych organizacji paramilitarnych, to będę musiał się uzbroić w cierpliwość. Chcąc udokumentować ich życie codzienne musiałem zbudować bezwzględne zaufanie, co trwało lata i wymagało wielu wyzwań - mówi.
Śmiejek zauważa, że cały proces dokumentowania tej historii byłby niemożliwy bez pomocy fikserów, czyli osób ze środowiska, które pomagały mu nawiązać kontakt z interesującymi go grupami. Najwięcej czasu zajęło zbudowanie zaufania i relacji z organizacjami pozarządowymi oraz nielegalnymi grupami paramilitarnymi. W obu przypadkach fotograf musiał udowodnić, że nie narazi nikogo na niebezpieczeństwo.
- W Irlandii Północnej za członkostwo w grupach paramilitarnych grozi 10 lat więzienia, a w sytuacji kiedy chodzi o osoby zwolnione z więzienia na mocy Umowy Wielkopiątkowej, mogą one trafić za kraty na resztę swojego życia, jeśli taki był ich wyrok związany z udziałem w konflikcie. Dopiero po około 6-7 latach dokumentowania procesu pokojowego, zostały przydzielone mi osoby z różnych organizacji paramilitarnych dzięki którym mogłem fotografować społeczność od wewnątrz i poznać struktury działania organizacji. Od samego początku założyłem, że nie interesują mnie detale historii z czasów konfliktu, tylko to z jakimi problemami przychodzi zmierzyć się w społeczeństwie, które próbuje wrócić do normalności. Nie zadawałem pytań, które mogłyby przysporzyć problemów mi czy bohaterom tego materiału - wyjaśnia.
Projekt Not Surrendering zdobył wiele nagród oraz wyróżnień w Polsce i za granicą, był prezentowany na łamach New York Times, British Journal of Photography oraz w wielu innych tytułach.
W 2023 roku mija 25 rocznica podpisania Umowy Wielkopiątkowej, która zakończyła konflikt w Irlandii Północnej. Śmiejek postanowił zwieńczyć lata pracy nad projektem wystawą oraz wydaniem książki fotograficznej. Zapytany o największe wyzwanie, wymienia przede wszystkim zdobycie funduszy.
- To nie jest temat na pierwsze strony mainstreamowych mediów. “To zbyt polityczne”, “Nikt tego nie będzie miał odwagi opublikować”, “To zbyt niszowe”, “Bardzo mocna historia, ale nie zarobimy na tym”, tak słyszałem wielokrotnie z ust fotoedytorów, wydawnictw i osób związanych z przemysłem fotograficznym. Dlatego mimo wielu nagród trudno mi było pozyskać fundusze na ukazanie historii w formie książki fotograficznej. Zdecydowałem się zorganizować zbiórkę funduszy poprzez kampanię na platformie fundraisingowej Kickstarter, która, mam nadzieję, pozwoli mi na pokrycie przynajmniej części kosztów wydruku. Zbiórka trwa do 24 kwietnia i dzięki niej można zakupić egzemplarz limitowanej edycji książki w przedsprzedaży lub wesprzeć wydruk książki - zachęca autor.
Książka fotograficzna
Publikacja zawiera prawie 100 fotografii, zebranych na około 170 stronach. Wstęp do książki przygotował dziennikarz i autor Malachi O'Doherty. Selekcję zdjęć i fotoedycję wykonała Régina Monfort, niezależna edytorka książek fotograficznych, specjalizująca się w narracji wizualnej w długoterminowych projektach dokumentalnych. Projekt graficzny i layout przygotowała Iwona El-Tanbouli Jabłońska dyrektor artystyczna National Geographic Poland i współzałożycielka F11 Studio.
Wystawa w Poznaniu
Wystawa Not Surrendering będzie dostępna dla widzów w Galerii Centrala w Poznaniu, Plac Ratajskiego 6a. Wernisaż ma miejsce 19 maja o godz. 19:00, a spotkanie autorskie 20 maja o 18:00. Można zapisać się również na warsztaty fotograficzne, odbywające się w dniach 20-21 maja. Wystawę można oglądać do 10 czerwca 2023 roku.
Więcej zdjęć fotografa można zobaczyć na jego stronie internetowej mariuszsmiejek.com/
Autor: Julia Kaczorowska
Studiowała fotografię prasową, reklamową i wydawniczą na Uniwersytecie Warszawskim. Szczególnie bliski jest jej reportaż i dokument, lubi wysłuchiwać ludzkich historii. Uzależniona od podróży i trekkingu w górach.
![Marcin Urbanowicz - Na prowincji znalazłem siebie [PODCAST]](/i/images/5/6/8/d2FjPTEyMngx_src_228568-DSCF4168-1-2.jpg)
