Newsletter
Newsletter
"Secesja Lwowa i Kresów " - wystawa Zdzisława J. Zielińskiego
Autor: Marta Sinior
Zdzisław J. Zieliński urodził się we Lwowie w 1929 roku. Od 1945 mieszka we Wrocławiu, gdzie ukończył medycynę weterynaryjną. Na swoim koncie ma liczne publikacje w prasie i książkach oraz udział w wystawach międzynarodowych i krajowych. Zajmował się również krytyką i publicystyką fotograficzną. Za swoje zdjęcia Zieliński był wielokrotnie nagradzany. Międzynarodowa Federacja Sztuki Fotograficznej (AFIAP) nadała mu tytuł Artiste FIAP.
Zieliński opracował nową technikę szlachetną nazwaną "cuprochrom". Założył też Towarzystwo Miłośników Lwowa. Poza tym jest autorem pierwszej powojennej wystawy o Lwowie. Wrocławska wystawa stanowi sto szóstą ekspozycję indywidualną artysty.
Tak o architekturze secesyjnej pisze autor wystawy Zdzisław J. Zieliński:
Secesja była żywiołowym buntem przeciw ciasnemu gorsetowi eklektyzmu, który ograniczał inwencję artysty poprzez bezduszne powielanie starych, historycznych stylów. Stworzyła nową, fantazyjnie bogatą linię ornamentu, obecną nie tylko w architekturze, ale i w grafice książkowej, biżuterii, szkle, ceramice, tkaninie i stolarce. Prowadziło to do estetyki codzienności, z nobilitacją pozornie banalnych motywów roślinnych (nenufary, nasturcje) i zoomorficznych (ważki, ćmy, sowy, pawie).
Weszła głęboko w literaturę, dramat, muzykę, psychologię i filozofię. Posługiwała się nowym tworzywem: żelazobetonem, stalą konstrukcyjną i szkłem architektonicznym. Stała się ostatnim stylem, który wyrażał się oryginalnej i zdecydowanie. Szczególnie w swej bogatej, bliskiej człowiekowi szacie dekoracyjnej. W swych kaprysach i ekstazie była tez bardzo kobieca - coś w rodzaju hołdu, złożonego piękniejszej połowie rodzaju przez tę drugą.
Secesja lwowska powstała przeszło sto lat temu. Została liczącym się ogniwem w zjawisku Młodej Polski, bowiem to właśnie ona była artystyczną afirmacją młodzieńczej fantazji i wyobraźni (Jugendstil). Ze względu na określone warunki kulturowe, społeczne i polityczne galicyjskiego tygla narodowościowego, płynęła kilkoma nurtami. Polska znalazła swój odpowiednik w stylu zakopiańskim, ukraińska w huculskim, a była także żydowska. I to wszystko przy importowanej klasyce secesji wiedeńskiej, berlińskiej i praskiej.
W tej specyficznej sytuacji wytworzyły się tu pewne jej cechy charakterystyczne, nigdzie poza tym nie spotykane. A więc: bogate fryzy ceramiczne - jednobarwne i figuralne - zdobiące attyki budynków i przestrzenie międzyokienne. Na nich fantazje roślinne, a w monochromatycznych kafle zielone, turkusowe, miedziano - fioletowe, spajane zwykle pozłocistymi guzami. Przy wzajemnych wpływach kulturowych ich dalekim echem mogą być wzory spotykane w Rumunii (Oradea) i na Węgrzech (Szeged).
Drugim takim wyróżnikiem są wspaniałe kute bramy wejściowe i wyjezdne. Rozkwitają tu one całym fantazyjnym bogactwem geometrycznym i botanicznym.
Secesja nie trwała długo - około 20 lat. Jak młodość. Jak wielu młodym istotom kres jej położyła pierwsza wielka katastrofa na miarę światową - Wielka Wojna. Była z natury zjawiskiem efemerycznym: zbyt piękna, żeby długo trwać. Odeszła młodo, jak inni wybrańcy bogów. Teraz się czasem odradza. - Zdzisław J. Zieliński
Wernisaż w piątek 27 lipca o godzinie 17
Ekspozycja czynna do 26 sierpnia 2007
Muzeum Militariów
Arsenał Miejski
ul. Cieszyńskiego 9, Wrocław
