"Nowoczesna fotografia portretowa" - fragmenty

Autor: Marcin Grabowiecki

11 Czerwiec 2011
Artykuł na: 23-28 minut
Prezentujemy fragmenty poradnikowej publikacji wydawnictwa Galaktyka "Nowoczesna fotografia portretowa". Znajdziecie w nich dokładne opisy przykładowych portretów, zarówno studyjnych, jak i tych wykonanych w plenerze przy użyciu mieszanego oświetlenia. Autorzy przedstawiają genezę fotografii, okoliczności w jakich powstawała i zdradzają parametry techniczne zrealizowanego w konkretnym stylu ujęcia.

Naturalistyczny portret uliczny

To zdjęcie zawodowego piłkarza Rio Ferdinanda wykonałem chwilę po tym, gdy skończył trening. Ponieważ lał deszcz, postanowiłem zrobić sesję wewnątrz hali sportowej, na tło zaś wybrałem ścianę z czerwonej cegły. Zdecydowałem się fotografować w czerni i bieli, aby nadać portretowi bardziej naturalistyczny charakter. Zastałem piłkarza siedzącego na ławce gimnastycznej i odpoczywającego z łokciami opartymi na kolanach. Poprosiłem więc, by złączył dłonie i zacisnął je w pięść, co stworzyło mocną pozę, podkreślającą jego siłę i charakter. Ponieważ Rio musiał za chwilę spotkać się z fizjoterapeutą, miałem jedynie 10 minut na zrobienie wszystkich zdjęć, musiałem więc pracować naprawdę szybko.

Oświetlenie tworzące nastrój

Zawsze gdy decyduję się robić zdjęcia czarno-białe, korzystam z dodatkowego oświetlenia, by wydobyć maksimum z tego, co oferuje negatyw. Najwspanialszą rzeczą w fotografowaniu w czerni i bieli jest to, że pozwala ono wyeliminować blade kolory, z jakimi ma się zazwyczaj do czynienia w warunkach słabego oświetlenia, i szybko zastąpić nieciekawe barwy głębokimi cieniami, tworzącymi wyraźny kontrast.

Wrażenie siły na tym portrecie udało mi się uzyskać, poprzez oświetlenie twarzy modela z góry softboxem, a całej sylwetki od tyłu światłem punktowym. Aby podkreślić fakturę tła, na ścianę z cegieł skierowałem drugi reflektor punktowy. Fotografując z mocno otwartą przysłoną o wartości f/4 i obiektywem z ogniskową ustawioną na 110 mm, udało mi się umieścić mur poza obszarem głębi ostrości. Aby jeszcze bardziej podkreślić siłę spojrzenia mężczyzny, obniżyłem swoją pozycję tak, by aparat znalazł się na wysokości jego oczu.

Aparat: Mamiya RZ67

Obiektyw: Mamiya 110 mm f/2.8

Przysłona: f/4

Czas naświetlania: 1/60 s

Czułość filmu: 400 ISO

Film: Ilford HP5

Oświetlenie: 3 lampy Bowens Esprit 500

Ręce do góry!

Ręce oraz sposób ich ułożenia pozwalają pokazać na zdjęciu osobowość fotografowanego człowieka. Poproś, na przykład, by model oparł głowę na zaciśniętych dłoniach i spojrzał w górę; stworzysz wtedy wizerunek osoby pełnej refleksji.

Portret podkreślający urodę

Kiedy fotograf Ed Godden potrzebuje nowych zdjęć, by rozbudować swoje portfolio, umawia się na sesję z Maggie, modelką, z którą kontaktuje się za pośrednictwem serwisu Model Mayhem. Za korzystanie ze tej strony nie płaci się, a jej ideą jest umożliwienie kontaktu między modelami a fotografami, którzy w zamian za okazję fotografowania nowych twarzy bezpłatnie przekazują początkującym modelom profesjonalne zdjęcia.

Maggie bardzo chciała stworzyć własny album zdjęć, który prezentowałby jej urodę, dlatego wspólnie z Goddenem zdecydowali, że do tego rodzaju fotografii idealnie będzie się nadawał jej czarno-biały, pasiasty sweterek. Aby zwrócić uwagę oglądających na twarz, Maggie mocno umalowała oczy, a Godden poprosił ją, by otoczyła swoją głowę ramionami. Wykorzystując jako podstawę kompozycji fantastyczne, silne linie tworzone przez czarne i białe pasy, modelka i fotograf eksperymentowali z kilkoma geometrycznymi, a zarazem wyrazistymi układami rąk i głowy.

Miękkie światło

Godden oświetlił modelkę w swoim studiu, stawiając z jej lewej strony jedną lampę Bowens z dużym softboxem, który zawiesił u góry i skierował w dół na Maggie. Pozwoliło to stworzyć miękkie światło oświetlające jej twarz i włosy. Po przeciwnej stronie umieścił czarny, polistyrenowy ekran o wysokości dwóch i pół metra, co dało mu pewność, że światło nie będzie się odbijać od białych ścian w stronę rąk, szyi i pleców modelki. Dzięki temu, że te części ciała pozostały w cieniu, obraz nabrał odpowiedniej głębi.

Aby tworzyć zdjęcia o najwyższej możliwej jakości, Godden zawsze używa w studiu optyki stałoogniskowej; w tym przypadku wykorzystał optykę o ogniskowej 60 mm i świetle f/2.8. W trakcie edycji zdjęcia w Photoshopie fotograf podjął decyzję, by odciąć dolną część kadru, ponieważ miał wrażenie, że pozostała część sweterka wyraźnie zmniejsza siłę oddziaływania obrazu, jaką zapewniały białe i czarne pasy widoczne na czystym tle.

Aparat: Nikon D300s

Obiektyw: AF Micro-Nikkor 60 mm, f/2.8

Przysłona: f/14

Czas naświetlania: 1/160 sec

Czułość matrycy: 200 ISO

Oświetlenie: lampa Bowens z softboxem

Pomiar światła kontra analiza histogramu

Aby określić odpowiednie parametry ekspozycji, fotografowie korzystają z zewnętrznych światłomierzy pozwalających zmierzyć natężenie światła oświetlającego scenę. Współczesne lustrzanki cyfrowe mają wbudowane układy pomiaru światła, jednak aby mieć pewność uzyskania właściwej ekspozycji, warto także kontrolować parametry naświetlania, oglądając histogram na ekranie aparatu.

Portret dla magazynu młodzieżowego

Zlecono mi wykonanie zdjęcia didżeja Hypera podczas jego trasy koncertowej na Florydzie. Chciałem zrobić portret, który opowiadałby o amerykańskim stylu życia w drodze. Fotografia wykonana została w starym warsztacie samochodowym, znajdującym się pomiędzy Tampą a Orlando. Dzięki uprzejmości jego właściciela mogłem wykorzystać jako rekwizyt klasycznego buicka.

Ponieważ miałem zasilaną z akumulatora lampę Hensel Porty, mogłem fotografować pod słońce i prawidłowo naświetlić Hypera, leżącego wygodnie na masce samochodu.

Fotografowanie pod słońce

Fotografowanie pod słońce

Robienie zdjęć pod słońce może być ryzykowne, ale jeśli zostanie wykonane właściwie, przynosi olśniewające rezultaty. Aby zarejestrować na tym zdjęciu tarczę słoneczną w postaci gwiazdy, użyłem, popularnego w latach 70., ale nadal przydatnego w niektórych sytuacjach, filtru Starburst firmy Cokin. Ustawiłem też jedną lampę Hensel, która oświetlała Hypera z jego prawej strony.

Dzięki temu, że położyłem się na ziemi przed samochodem, uchwyciłem w kadrze zarówno chromowaną osłonę chłodnicy, jak i słońce na niebie; ustawiłem przy tym parametry ekspozycji tak, by poprawnie naświetlić jasne niebo. W rezultacie powstał mocny, tętniący kolorami obraz.

Aparat: Mamiya RZ67

Obiektyw: Mamiya 55 mm f/4

Przysłona: f/18

Czas naświetlania: 1/60 s

Czułość filmu: 50 ISO

Film: Fuji Velvia

Oświetlenie: lampa Hensel Porty

Opowiadaj historie

Użycie rekwizytów sprawia, że zdjęcie portretowe zaczyna opowiadać historię, dzięki czemu czytelnicy natychmiast orientują się, o czym jest artykuł. Jak widać na tym przykładzie, nie ma nic lepszego niż klasyczny, chromowany i palący jak smok amerykański samochód, by stało się jasne, że tekst opowiada o amerykańskim stylu życia w drodze.

Portret w styluhaute couture

Ten stylizowany portret stanowi część całej serii zdjęć modowych zrobionych w Paryżu. Bronia Stewart i jej asystentka spędziły dwa dni na oglądaniu różnych lokalizacji w 11. i 12. dzielnicy Paryża oraz w ich okolicach. W końcu wybrały uliczny zaułek, pozwalający wykorzystać prostą, ale i piękną strukturę ściany w charakterze nieskomplikowanego tła, które świetnie współgrało z charakterem kolekcji. Stylistka tego ujęcia wybrała klasyczny ubiór w ciemnych kolorach, wspaniale kontrastujący z jasnym tłem i kolorem włosów modelki.

Sesja na mrozie

Aby nadać zdjęciu prosty wygląd, Stewart zdecydowała się użyć jednej lampy i ustawiła ją za prawym ramieniem modelki. To światło pozwoliło rzucić cień na postać dziewczyny i rozświetliło jej włosy.

Warunki podczas sesji były niezwykle trudne - na dworze panowała temperatura -2°C, a na drugą część dnia zapowiadano opady śniegu. Gdy temperatura spada poniżej zera, żywotność baterii drastycznie się zmniejsza, dlatego przez całą sesję asystent Broni Stewart trzymał zapasowe akumulatory do aparatu w ciepłych kieszeniach. Wspólnie także owinęli w folię zasilacz Profoto Pro-7b, by zabezpieczyć go przed wilgocią i uniknąć jego awarii.

Modelka czekała w pobliskiej kawiarni i przychodziła na plan tylko wówczas, gdy Stewart była gotowa do robienia zdjęć. W pobliżu znajdowała się także makijażystka, która cały czas dbała o to, by skóra i nos modelki nie wyglądały na zaczerwienione od mrozu!

Aparat: Nikon D70s

Obiektyw: Nikon AF-S DX 18-70 mm, f/3.5-4.5

Przysłona: f/6.3

Czas naświetlania: 1/250 s

Czułość matrycy: 200 ISO

Oświetlenie: lampa i zasilacz Profoto Pro-7b

Bądź przygotowany na niesprzyjające warunki atmosferyczne

W czasie sesji zawsze miej przy sobie przynajmniej dwa zapasowe akumulatory. Jest to szczególnie istotne, gdy robisz zdjęcia portretowe zimą, a żywotność baterii w plenerze wyraźnie spada.

Portret sportowca

Miałem tylko 15 minut na zrobienie portretu lekkoatlety Dwaina Chambersa. Zdjęcie miało zajmować całą stronę gazety "The Sunday Times". Dwain był właśnie w trakcie treningu, a gdy czasu jest mało, trzeba działać szybko. Sportowiec nie chciał za bardzo oddalać się od bieżni, postanowiłem więc wykorzystać to na swoją korzyść i uchwycić go w blokach startowych. Zależało mi na tym, by podkreślić jego muskularną budowę ciała i siłę charakteru, dlatego umieściłem aparat na wysokości jego oczu i użyłem stosunkowo dużego otworu względnego o wartości f/5.6. Pozwoliło mi to uzyskać małą głębię ostrości, dzięki czemu mogłem ukazać siłę spojrzenia i rzeźbę mięśni, rozmywając jednocześnie bloki startowe widoczne w tle. Chciałem skupić całą uwagę na twarzy modela, skomponowałem więc kadr w taki sposób, by namalowane na bieżni linie torów prowadziły wzrok oglądających obraz w kierunku głowy Dwaina.

Operowanie głębią ostrości

Aby powstał udany portret, twój model wcale nie musi patrzeć dokładnie w obiektyw. Możesz go poprosić, by patrzył w dal i nieco w bok, jakby zastanawiając się nad kolejnym krokiem; wtedy stworzysz obraz pełen zadumy. Sportowcy z reguły są dobrymi modelami, potrafią przed obiektywem się całkowicie zrelaksować i chętnie przybierają posępne miny, co doskonale widać na tym zdjęciu.

Zależało mi na tym, by obraz wyglądał bardzo naturalnie, dlatego użyłem lampy Hensel 500 W, zasilanej z akumulatora. Jej błysk zrównoważył światło zastane i oświetlił Dwaina z lewej strony, dzięki czemu mogłem ożywić kolory i uniknąć głębokich cieni. Pomimo użycia sztucznego światła portret wygląda bardzo naturalnie.

Aparat: Canon EOS-1Ds Mark II

Obiektyw: Canon EF 28-70 mm, f/2.8L

Przysłona: f/5.6

Czas naświetlania: 1/125 s

Czułość matrycy: 100 ISO

Oświetlenie: lampa Hensel Porty

Odpowiednie tło

Lekkoatletę najlepiej jest fotografować na tle areny sportowej. W znanym sobie otoczeniu rozluźni się - co oznacza, że będzie bardziej ekspresyjny, dzięki czemu zrobisz zdjęcia o większej sile wyrazu, ale też osadzisz temat obrazu w odpowiednim kontekście.

Klasyczny portret w stylu hollywoodzkim

Hollywoodzki gwiazdor Samuel L. Jackson promował w Londynie film "Węże w samolocie", więc za pośrednictwem agenta umówiłem się z aktorem w wolnym dla niego dniu w klubie golfowym, by zrobić zdjęcie portretowe na zamówienie jednego z magazynów, z którym współpracuję.

Na zdjęcia miałem 20 minut, czyli akurat tyle, aby zrobić 3-4 różne ujęcia, jakich życzył sobie wydawca. Zdecydowałem się wykonać klasyczny, hollywoodzki, czarno-biały portret i skoncentrować się na charyzmatycznej twarzy aktora. Aby nadać zdjęciu większą ekspresję, poprosiłem Samuela, by objął dłońmi głowę, co pozwoliło mi stworzyć obramowanie i dało urzekający siłą wyrazu portret. Wykorzystałem średnich rozmiarów softbox, który - umieszczony wysoko nad modelem - oświetlał jego twarz; do rozjaśnienia tła użyłem reflektora punktowego, zaś od tyłu głowę aktora oświetliłem lampą z plastrem miodu.

Kontakt wzrokowy

Choć zachowanie kontaktu wzrokowego z modelem nie stanowi istoty każdego zdjęcia portretowego, jednak wykonanie fotografii w taki sposób może pomóc zbudować silną relację pomiędzy postacią a oglądającymi.

Samuel jest powszechnie znany ze swojego przejmującego spojrzenia, które stanowi atrybut granych przez niego postaci - na przykład słynnego Julesa z Pulp Fiction - uchwycenie na fotografii jego oczu było więc uzasadnione. Jeśli twój model patrzy w stronę obiektywu, zawsze ustawiaj ostrość na jego oczy, by mieć pewność, że będą wyraźne i dobrze naświetlone.

Aparat: Canon EOS-1Ds Mark II

Obiektyw: Canon EF 28-70 mm, f/2.8L @ 55 mm

Przysłona: f/8

Czas naświetlania: 1/250 s

Czułość matrycy: 100 ISO

Oświetlenie: lampy Bowens Esprit

Pokaz gry aktorskiej

Fotografowanie aktorów i artystów może być niezwykle przyjemne, ponieważ doskonale czują się, grając i pozując przed obiektywem. Zachęć swojego modela do pokazania różnych min i póz, byś mógł, cały czas fotografując, zrobić najlepsze zdjęcie z możliwych.

Portret z użyciem lampy pierścieniowej

Ten portret został zrobiony dla Centrum Sztuki Południowej Florydy jako część projektu fotograficznego zatytułowanego Nocne życie Miami. Ben Brain był jednym z fotografów zaproszonych do udziału w tym artystycznym przedsięwzięciu. Zależało mu na zrobieniu zbliżeń różnorodnych typów ludzkich, jakie można spotkać w nocy na Washington Avenue. Chciał, by portrety niemal przywodziły na myśl zdjęcia z kartoteki policyjnej. W odróżnieniu od wielu innych sesji realizowanych w Miami, fotograf nie korzystał z pomocy zawodowych modeli. Na początku był nieco spięty, gdy podchodził w nocy na ulicy do zupełnie obcych ludzi, jednak niemal każdy, do kogo się zwrócił, pozwalał zrobić sobie zdjęcie, więc pewność siebie fotografa szybko wzrosła.

Pierścień ognia

Ponieważ Brain zdecydował się wykorzystać obiektyw typu makro i pierścieniową lampę błyskową, musiał wykonywać zdjęcia przechodniom z bardzo małej odległości. Nie miało to nic wspólnego z dyskretnym fotografowaniem z ukrycia.

Brain sfotografował z tej samej odległości 20 różnych osób. Założył sobie, że pokaże wszystkie szczegóły twarzy modeli, dlatego każda z nich szczelnie wypełnia kadr. Brian pracował aparatem ustawionym w trybie manualnym, by nie mierzyć światła, ustawiać czasu ekspozycji i wartości przysłony, dzięki temu nie tracił czasu i mógł od razu zrobić zdjęcie. Połączenie pierścieniowej lampy błyskowej, obiektywu do makrofotografii oraz aparatu średnioformatowego pozwoliło mu uzyskać niezwykle ostre i bogate w szczegóły portrety, a właśnie na takich fotografiach mu zależało. Szczególnie zadowolony był z okrągłych blików w oczach portretowanych osób, które udało mu się stworzyć za pomocą pierścieniowej lampy błyskowej.

Aparat: Mamiya Pro 645

Obiektyw: Mamiya MF 120 mm f/4, Macro

Przysłona: f/16

Czas naświetlania: 1/60 s

Czułość filmu: 100 ISO

Oświetlenie: pierścieniowa lampa błyskowa firmy Sunpak

Eksperymentuj pewny siebie

Doskonałym sposobem podnoszenia umiejętności tworzenia portretów i wzbogacania portfolio jest realizacja własnego projektu fotograficznego. Jeśli możesz pracować bez presji czasu, wykorzystaj to do poszukiwania nowych pomysłów na zdjęcia portretowe.

Kontrolowanie ekspozycji

Jako zawodowy fotograf musisz nauczyć się doskonale panować nad ekspozycją. Mniej doświadczeni fotografowie korzystają w swoich lustrzankach zazwyczaj jedynie z trybów półautomatycznych, które mają im zagwarantować właściwe naświetlenie portretów, ale taki sposób pracy znacznie ogranicza gamę możliwości, z której możesz skorzystać. Aby zrobić szybkie postępy w dziedzinie fotografii portretowej, musisz stać się ekspertem w zakresie doboru właściwych parametrów ekspozycji.

Manualne ustawianie parametrów

Ustawianie ekspozycji w trybie manualnym jest metodą bardziej kreatywnego robienia portretów. Możesz wybrać wielkość otworu przysłony i czas otwarcia migawki, odpowiadające stylowi zdjęcia; decydujesz o głębi ostrości oraz o tym, jak ciemny lub jasny będzie obraz modela i otaczającego go tła, a także w jaki sposób naświetlone zostaną jasne i ciemne obszary sceny.

Korzystanie z trybu manualnego jest także podstawowym sposobem wykonywania portretów przy użyciu studyjnych lamp błyskowych, kiedy - inaczej niż w sytuacji stosowania trybów półautomatycznych i dedykowanych fleszy mocowanych na aparacie - cyfrowa lustrzanka nie potrafi zmierzyć światła błyskowego i odpowiednio do jego natężenia ustawić parametrów naświetlania. Pracując w manualnym trybie wyboru parametrów ekspozycji, możesz w znacznie bardziej twórczy sposób kreować wygląd zdjęć i ustawiać wartość przysłony, tak by zarejestrować wszystkie szczegóły tła, zaś poprzez odpowiedni dobór mocy błysku jednocześnie poprawnie naświetlisz modela znajdującego się na pierwszym planie.

Aby mieć pełną kontrolę nad ekspozycją, najlepiej jest fotografować w manualnym trybie wyboru parametrów naświetlania. W ten sposób decydujesz zarówno o wartości przysłony, jak i o czasie otwarcia migawki.

Powrót do podstaw fotografii

Jeśli pomimo oczywistych zalet fotografowania w trybie manualnym, nie nabrałeś jeszcze zaufania do tej metody pracy, warto wspomnieć o pozytywnych aspektach robienia zdjęć w trybach półautomatycznych.

Aby samemu decydować o wartości przysłony, pozostawiając aparatowi decyzję w sprawie doboru czasu otwarcia migawki, ustaw aparat w tryb preselekcji przysłony (oznaczony jako Av lub A). Po to, by rozmyć tło widoczne za modelem, poprzez wykorzystanie małej głębi ostrości, użyj dużej średnicy otworu przysłony (np. f/2.8 lub f/4); aby z kolei zarejestrować tło ze wszystkimi szczegółami, stosując dużą głębię ostrości, wybierz dużą wartość przysłony (np. f/16 lub f/22).

Natomiast, gdy chcesz sam decydować o czasie otwarcia migawki, aparatowi zaś pozostawić możliwość automatycznego doboru przysłony, ustaw aparat w tryb preselekcji czasu (oznaczony jako Tv lub S). Jeżeli zależy ci na uzyskaniu zdjęć ostrych jak brzytwa, wybierz krótki czas naświetlania (np. 1/250 lub 1/500 s), jeśli zaś chciałbyś ukazać ruch w postaci efektownie rozmytych smug, znacząco wydłuż czas otwarcia migawki (np. do 1/50 lub 1/20 s).

Gdy robisz portrety w plenerze i fotografujesz pod słońce, ustaw aparat w manualny tryb doboru parametrów ekspozycji, aby prawidłowo naświetlić jasne obszary tła, równocześnie oświetl modela za pomocą jednej lub dwóch lamp błyskowych.

James Cheadle, Peter Travers
Nowoczesna fotografia portretowa. Stylizacja, techniki oświetlenie
Cena detaliczna: 59,90zł
Ilość stron: 176
Format: 227x275
Oprawa: miękka

Skopiuj link
Komentarze
Więcej w kategorii: Poradniki
Jak dobrać kabel HDMI do filmowania i streamingu?
Jak dobrać kabel HDMI do filmowania i streamingu?
Jak wybrać kabel HDMI, żeby nie mieć problemów na planie i uzyskać optymalną jakość? W tym poradniku przyglądamy się odpowiednim kablom do filmowania na przykładzie oferty marki...
17
Jak zrobić oryginalne zdjęcie na walentynki? Zapytaliśmy ChatGPT
Jak zrobić oryginalne zdjęcie na walentynki? Zapytaliśmy ChatGPT
Nadal myślisz, że najlepszym pomysłem na walentynkowe zdjęcie jest serce narysowane na zaparowanej szybie? Zobaczcie, co na ten temat ma do powiedzenia sztuczna inteligencja.
4
Oświetlenie filmowe w fotografii portretowej - GlareOne LED 300 BiColor D w praktyce
Oświetlenie filmowe w fotografii portretowej - GlareOne LED 300 BiColor D w praktyce
Filmowo-fotograficzny świat nie mógłby istnieć bez światła. W tym artykule fotograf Piotr Werner na przykładzie lamp GlareOne 300 BiColor D pokazuje trzy filmowe ustawienia...
16
Powiązane artykuły